Chùa Xá Lợi là một trong những địa điểm nổi tiếng được nhiều du khách biết đến khi du lịch ở thành phố Hồ Chí Minh. Ngôi chùa được thiết kế theo kiến trúc hiện đại nhưng vẫn mang sắc thái văn hóa dân tộc mang nét đặc thù của đất Sài Gòn.
Chùa Xá Lợi được khởi công xây dựng vào ngày 5/8/1956 trên diện tích rộng 2500 m2, do Câu lạc bộ Đông Dương nhượng lại với số tiền tượng trưng là một đồng bạc Việt Nam.
Mục đích xây dựng ngôi chùa là để tôn thờ xá lợi Phật tổ và làm hội quán chính thức của hội Phật học Nam Việt. Chùa Xá Lợi mới chỉ trải qua một lần trùng tu duy nhất từ 1999 đến 2001 , sau đó giữ nguyên vẻ kiến trúc ban đầu của ngôi chùa.
Ngôi chùa được xây dựng theo bản vẽ của hai kiến trúc sư Trần Văn Đường và Đỗ Bá Vinh, nổi bật với ngôi chính điện và tháp chuông bảy tầng ngay cổng. Ở phần chính điện có diện tích rộng rãi, thiết kế thoáng mát, ánh sáng được tận dụng rất tốt nhờ hệ thống các cửa sổ cao cộng với mặt tường được tô đá rửa màu vàng bắt mắt.
có thể nói rằng đây là ngôi chùa lầu đầu tiên ở Sài Gòn mở đầu cho lối kiến trúc mới của Phật giáo ở Việt Nam. Các hạng mục có trong chùa bao gồm: cổng tam quan, tháp chuông bảy tầng, ngôi chính điện, giảng đường, thư viện, văn phòng Ban quản trị, phòng khách, khu tăng phòng, nhà trai đường, đoàn quán gia đình Phật tử, phòng phát hành kinh sách, nhà vãng sinh và các vườn cảnh.
Chính điện có chiều rộng 15m2 và chiều dài 31m2, xung quanh chính điện có treo 14 bộ tranh mô tả lịch sử cuộc đời đức Phật từ lúc Đản sanh đến khi nhập Niết bàn. Những bức tranh này được vẽ với chất liệu sơn bột màu nên rất sinh động, nhìn trông vào như đắp nổi.
Đặc biệt, trên Chính điện chùa còn có một tháp bằng ngọc, hình lá Bồ đề. Đây chính là nơi đựng ngọc Xá Lợi của đức Phật Thích Ca, đây chính là lý do vì sao có nhiều du khách tới tham quan ngôi chùa này.
Bức hoành phi đề bốn chữ Hán tự “Đông thùy pháp vũ” do chính tay thái hậu Từ Hy viết được ông Bùi Văn Thương, Đại sứ Việt Nam Cộng Hòa tại Tokyo mua ở Nhật đem về tặng cho chùa vào tháng 3/1963.
Cách đi :
Từ trung tâm thành phố Hồ Chí Minh, du khách chỉ mất 30 phút bắt xe buýt tuyến số 54 (từ bến xe Miền Đông tới bến xe Chợ Lớn) là có thể tới chùa Xá Lợi quận 3.