Chùa Giác Viên

8 reviews
Viết review

Chùa Giác Viên đã tồn tại hơn 160 năm tại Thành phố Hồ Chí Minh. Điều đó lý giải vì sao Giác Viên được coi là ngôi chùa cổ nhất tại đây và có ý nghĩa văn hóa, nghệ thuật quan trọng như vậy trong tâm trí và trái tim của người dân Việt Nam. Đến chùa Giác Viên, du khách có thể thấy một không khí rất yên bình, tĩnh lặng và trang nghiêm, khác hẳn với sự sôi động của Sài Gòn. Chùa Giác Viên hứa hẹn sẽ là điểm nhấn tâm linh đáng chú ý trong kỳ nghỉ của du khách tại TP HCM.

Thông tin cần biết
  • Giá vé: Miễn phí

  • Địa chỉ: 161/35/20 Lạc Long Quân, Phường 3, Quận 11, Hồ Chí Minh, Việt Nam

Giới thiệu về chùa Giác Viên Tp.HCM

Lịch sử chùa Giác Viên gắn liền với việc xây dựng lại chùa Giác Lâm được thành lập vào năm 1744. Chùa Giác Lâm ban đầu có tên là chùa Cẩm Đế. Năm 1774, thầy Viên Quang về tiếp quản chùa và đổi tên là Giác Lâm. Năm 1798, chùa Giác Lâm bị hư hại nặng nề khiến Thiền sư Viên Quang phải lo việc sửa chữa chùa. Gỗ dùng để xây dựng lại chùa Giác Lâm được vận chuyển bằng đường thủy đến bến Hồ Đất (cách chùa khoảng 2 km). 

Để trông coi số gỗ quý, thầy Viên Quang đã xây một căn nhà nhỏ trên bến cảng này và sai một người ở trọ. Người ta gọi anh là Hương Đăng. Trong 6 năm sửa chữa chùa Giác Lâm, Hương Đăng đã dùng căn nhà nhỏ làm nơi thờ Phật. Năm 1805, ông xin phép Viên Quang xây dựng thêm một ngôi chùa nữa tại đây và đặt tên là Quan Âm Viên. Năm 1850, Quan Âm Viên chính thức được đổi tên thành chùa Giác Viên.

Kể từ khi thành lập đến nay, chùa Giác Viên đã trải qua sáu đời kế tiếp nhau. Chùa được trùng tu 3 lần, lần đầu tiên vào năm 1899, do Hòa thượng Như Du chủ trì xây dựng. Lần thứ hai vào năm 1910 do hòa thượng Như Phong thực hiện. Như Phong không chỉ sửa chữa chùa mà còn thay đổi hoàn toàn kiến ​​trúc chùa. Và lần thứ ba vào cuối thế kỷ 20 do Hòa thượng Hồng Hưng, đồng thời là trụ trì chùa Giác Lâm, chủ trì. Điều thú vị là ông cũng chính là người thiết kế chùa Giác Lâm nên chùa Giác Lâm và Giác Viên có cấu trúc tương tự nhau.

Chùa Giác Viên Tp.HCM

Thông tin về chùa Giác Viên Tp.HCM

Chùa Giác Viên mở cửa đóng các phật tử và du khách tới tham quan cũng như hành hương từ 08:00 sáng đến 04:00 chiều hàng ngày. Du khách không phải trả tiền để vào chùa Giác Viên. Vì vậy, nếu du khách muốn có một chuyến du lịch tiết kiệm mà yên bình hơn thì chùa Giác Viên là điểm đến hoàn hảo.

Hướng dẫn đi đến chùa Giác Viên Tp.HCM

Chùa Giác Viên nằm tại số 161/85/20 Lạc Long Quân, Phường 3, Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam. Chùa cách trung tâm thành phố Hồ Chí Minh một quãng đường không quá xa. Chẳng hạn, ngôi chùa nằm cách chợ Bến Thành nổi tiếng khoảng 7,5 km. Có thể du khách sẽ khó di chuyển đến chùa Giác Viên bằng phương tiện công cộng vì khoảng cách khá xa. Taxi là lựa chọn lý tưởng, mặc dù nó có thể tốn nhiều tiền hơn.

Nếu du khách muốn tiết kiệm chi phí bằng cách di chuyển đến chùa Giác Viên bằng xe buýt công cộng thì có một số tuyến xe buýt sẽ đi qua các con đường gần chùa là xe buýt số 145, 148 và 62. Khi tới các bến xe buýt, du khách sẽ phải đi bộ một đoạn mới đến nơi.

Tham quan chùa Giác Viên ở HCM có gì?

Một số điểm đặc biệt tại chùa Giác Viên mà du khách có thể sẽ được khám phá khi tới địa điểm tâm linh này: 

Kiến trúc chùa Giác Viên

Chùa Giác Viên có hình thức kiến ​​trúc đặc biệt được tổng hợp từ nhiều vật liệu xây dựng cũng như nhiều giai đoạn lịch sử khác nhau. Hầu hết du khách có thể dễ dàng nhận thấy ảnh hưởng của văn hóa phương Tây đến chùa Giác Viên, đặc biệt là trên những cột vuông được trang trí cầu kỳ và mặt tiền hình vòm của chùa. Nhưng nhìn chung, chùa Giác Viên vẫn giữ được những nét cổ kính, tiêu biểu cho nền văn hóa giản dị của Việt Nam.

Cấu trúc của chùa Giác Viên gồm có hai ngôi nhà với bốn cây cột nối liền với nhau. Nhà trước là chánh điện, dùng để thờ thần linh, nhà sau là giảng đường và phòng khách. Có hai dãy hành lang mang tên Đông Lang và Tây Lang nối vào nhà chính. Dọc hành lang Đông và Tây có những bàn thờ nhỏ bày các đồ thờ. Đặc biệt, có những cột gỗ chạm khắc câu song ngữ. Các chữ cái được chạm khắc tinh xảo và sơn mài và trang trí bằng vàng.

Được xây dựng từ ngôi nhà nhỏ của Hương Đăng, mặt tiền chùa Giác Viên hướng ra bến Hồ Đất. Sau này bến Hồ Đất được khai thác thành khu du lịch Đầm Sen. Con sông nhỏ bị lấp, đất Hồ Đạt không còn người sử dụng. Phía sau chùa Giác Viên có một con đường nhỏ. Khu vườn phía sau chùa trồng nhiều loại cây cảnh cổ kính quý hiếm, tạo nên khung cảnh yên tĩnh và trang nghiêm. Chùa Giác Viên không lớn, diện tích chùa chỉ vài chục ha. Nhưng những nét đẹp lịch sử, văn hóa nổi bật vẫn còn đọng lại trên chùa Giác Viên, khiến nơi đây trở thành địa điểm du lịch nổi tiếng của TP.HCM.

Ngôi chùa cổ nhất tại TP.HCM

Được chính thức xây dựng và đặt tên là Giác Viên vào năm 1850, cho đến ngày nay ngôi chùa này đã hơn 160 năm tuổi. Với lịch sử lâu đời như vậy, chùa Giác Viên đã trở thành một trong 5 ngôi chùa cổ nhất ở TP.HCM. Chùa Giác Viên đã chứng kiến ​​biết bao thăng trầm trong lịch sử Việt Nam. 

Chùa Giác Viên đã được chính phủ Việt Nam xếp hạng là di tích văn hóa và bảo tàng nhỏ về chạm khắc gỗ có giá trị lịch sử và nghệ thuật nổi bật. Chính vì lẽ đó, kết hợp với lối kiến ​​trúc cổ kính, hấp dẫn, chùa Giác Viên đã trở thành một trong những địa điểm du lịch hấp dẫn nhất của TP.HCM nói riêng và miền Nam nói chung.

Tượng chùa Giác Viên

Từ khi hình thành đến nay, chùa Giác Viên ngày càng sở hữu nhiều tượng quý. Ngôi chùa có tổng cộng 153 pho tượng làm bằng gỗ mít, hầu hết được tạo tác vào cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX. Chúng được trưng bày hầu hết ở chánh điện chùa Giác Viên. Tượng ở chùa Giác Viên bao gồm nhiều loại, từ tượng Phật đến tượng La Hán. Tất cả đều là những di tích quan trọng, có giá trị văn hóa, nghệ thuật độc đáo, thu hút sự quan tâm của hàng nghìn nhà nghiên cứu và du khách khắp nơi trên thế giới.

Nghệ thuật trang trí rèm cửa

Mành – hay “bảo lam” trong tiếng Việt – là vật dụng nhằm phân tách không gian giữa bàn thờ và các không gian khác trong chùa, tăng thêm sự trang nghiêm, cao quý cho nơi đây. Chùa Giác Viên xưa có hơn 60 bức rèm được chạm khắc tinh xảo. Ngày nay, chỉ còn lại hơn 50 chiếc. Chúng giữ một vai trò quan trọng trong văn hóa, lịch sử và nghệ thuật Việt Nam.

Trong số các bức rèm trang trí còn lại, có 17 bức về chủ đề Phật giáo và 38 bức vẽ các loài thực vật, động vật đặc trưng của Nam Bộ. Tại chánh điện có 9 rèm, khu Phật học có 23 rèm, hành lang Tây Lang và Đông Lãng mỗi nơi 9 rèm. Rèm ở chùa Giác Viên rất phong phú về thể loại, nội dung và có nhiều tác phẩm mang phong cách thuần Việt. Có thể nói đây là hệ thống rèm có giá trị cao về mặt nghệ thuật, đồng thời là tài sản quý giá của nghệ thuật cổ xưa.

Nhìn chung, những bức rèm chạm khắc của chùa Giác Viên không chỉ có giá trị về mặt hình ảnh mà còn thể hiện sự phát triển của quá trình nghệ thuật của Việt Nam. Những họa tiết trang trí trên mỗi tấm rèm thể hiện tính chất dân gian, nếp sống thường ngày của người Việt. Là một trong những ngôi chùa cổ ở Việt Nam vẫn còn giữ được ý nghĩa nghệ thuật độc đáo, nổi bật nhất là tác phẩm điêu khắc “bảo lâm”, chùa Giác Viên đã góp phần thể hiện một nền Phật giáo đáng nhớ của Việt Nam.

Chùa cổ Giác Viên 165 tuổi ở Sài Gòn

Nên ghé chùa Giác Viên Tp.HCM khi nào?

Những tháng lý tưởng để ghé thăm Thành phố Hồ Chí Minh và chùa Giác Viên kéo dài từ tháng 12 đến tháng 4, là mùa khô. Khung thời gian này mang lại cơ hội để khám phá thành phố, trái ngược với mùa gió mùa, kéo dài từ tháng 5 đến tháng 11. Khác với các vùng có bốn mùa rõ rệt, TP.HCM chỉ có hai mùa và hai mùa này đối lập nhau. Vì vậy, việc nắm rõ đặc điểm các mùa này là rất quan trọng để du khách có kế hoạch du lịch hiệu quả cho thành phố này. 

Vào mùa mưa, thành phố gặp nhiều mưa và độ ẩm cao (khoảng 83%). Những cơn mưa thường ngắn, sau đó là những đợt thời tiết nắng khô kéo dài. Tuy nhiên, mùa mưa cũng có thể gây ra bão và lũ lụt dữ dội. 

Mặt khác, mùa khô nổi bật là thời điểm tốt nhất để khám phá Thành phố Hồ Chí Minh. Đặc trưng bởi lượng mưa ít và nắng khô ráo, giai đoạn này mang đến cơ hội cho du khách đến nhiều điểm đến khác nhau. Tháng 4 đánh dấu đỉnh điểm nhiệt độ trong mùa này, trong khi tháng 12 lại có nhiệt độ mát mẻ hơn.

Ăn uống khi đến chùa Giác Viên Sài Gòn

Sau khi tham quan chùa Giác Viên, du khách có thể trở lại trung tâm thành phố để thưởng thức các món ăn đặc trưng, được nhiều người yêu thích: 

Cơm tấm: Cơm Tấm từ lâu đã trở thành món ăn đặc trưng của Sài Gòn. Là món thay thế cho bữa ăn chính trong ngày, cơm tấm là món ăn dành cho người bận rộn vì nó nhanh gọn nhưng vẫn giàu chất dinh dưỡng. Dạo quanh các con hẻm ở Sài Gòn, du khách sẽ thấy rất nhiều quán cơm tấm sườn, có thể nói đây là món ăn bình dân được rất nhiều người từ người lớn đến trẻ em ưa chuộng. Sườn được ướp theo hương vị đặc trưng rồi nướng trên lửa nhỏ để thịt thấm đều, mềm từ trong ngoài, ăn kèm cơm, trứng tráng, chả,… ăn kèm rau hoặc dưa chua là đủ chất xơ và protein cho ngày dài.

Gỏi cuốn: Gỏi Cuốn là món ăn rất quen thuộc với nhiều người Việt Nam, đặc biệt là ở miền Nam. Nhiều du khách nước ngoài đến Việt Nam và rất thích thú với món ăn dân dã này bởi sự tươi ngon của nó. Gỏi cuốn gây ấn tượng với thực khách bởi sự kết hợp hài hòa giữa bún tươi, thịt heo luộc, tôm luộc bóc vỏ và rau sống chấm với nước tương hoặc nước chấm đặc biệt. Tất cả những nguyên liệu tươi ngon nhất trong ẩm thực Việt Nam hòa quyện với nhau tạo nên một trải nghiệm hương vị khó quên.

Bánh tráng trộn: Bánh Tráng trộn là món gỏi bánh tráng độc đáo của người Việt. Món ăn gồm những sợi bánh tráng mỏng trộn với xoài xanh, rau thơm, tôm khô, đậu phộng và nước sốt cay. Sự kết hợp giữa các hương vị ngọt, chua, mặn, cay tạo nên sự bùng nổ hương vị thú vị trong từng miếng ăn.

Hủ tiếu: Trước đây hủ tiếu chỉ phổ biến trong cộng đồng người Hoa nhưng sau đó nó lan rộng khắp nơi nhờ hương vị cay, ngọt, mặn khó từ chối. Nguyên liệu chế biến cũng được Việt hóa có thêm rau quế, rau mùi. Điều này làm cho hương vị gần gũi với khẩu vị của số đông.

Nguyên liệu trong tô hủ tiếu bao gồm thịt bò, giá đỗ, sợi hủ tiếu... Nước dùng cầu kỳ, phức tạp với gần 20 loại gia vị như tỏi, hành tím, gừng, sả, hoa hồi, hồi, quế, ớt bột, vừng rang... tạo nên một màu vàng sánh, hương thơm nồng nàn. Hãy nếm thử miếng thịt bò om ngọt mềm và nhấm nháp từng thìa trước khi thưởng thức cả tô để cảm nhận được sự khéo léo của người đầu bếp.

Bột chiên: Bột chiên hay còn gọi là bánh bột chiên là món ăn vặt đường phố được yêu thích ở TP.HCM. Nó được làm bằng cách chiên các khối bột gạo cho đến khi chúng giòn bên ngoài trong khi vẫn giữ được kết cấu mềm và dai bên trong. Sau đó, bánh bột được xào với trứng và hành lá, tạo nên một món ăn thơm ngon, vừa miệng.

Bánh mì Sài Gòn: Chắc hẳn bánh mì không còn xa lạ với mọi người và đặc biệt là bạn bè quốc tế. Dù không rõ nguồn gốc từ bao giờ nhưng Bánh mì Việt Nam được cả thế giới công nhận là một trong những loại ngon nhất thế giới, được mệnh danh là “đặc sản Sài Gòn”. Đây là món ăn mà ai cũng biết, nổi tiếng ở Việt Nam nói chung và Sài Gòn nói riêng. Bánh mì được du nhập vào Việt Nam từ năm 1859 và xuất hiện lần đầu tiên ở Sài Gòn, sau đó lan rộng ra các khu vực lân cận khác.

Điểm thu hút chính là độ nóng giòn của bánh, chiếc bánh đầy nhân thịt, trứng, chả, pate bên trong khiến người ta yêu thích. Cắn một miếng bánh mì giòn sẽ giúp du khách tràn đầy năng lượng cho một buổi sáng tích cực, bắt đầu ngày mới với đầy đủ tinh bột và đạm.

Điểm tham quan gần chùa Giác Viên Tp.HCM

Một số địa điểm tham quan ở Sài Gòn gần với chùa Giác Viên mà du khách có thể thêm vào lịch trình của mình: 

Công viên văn hóa Đầm Sen: Công viên văn hóa Đầm Sen tọa lạc tại số 3 đường Hòa Bình, phường 3, quận 11. Nơi đây còn có thêm một cổng vào trên đường Lạc Long Quân, gần chùa Giác Viên. Nhiều du khách sau khi tham quan chùa Giác Viên thường kết hợp đi tham quan Công viên văn hóa Đầm Sen. Giá vé vào cổng Công viên văn hóa Đầm Sen mỗi ngày khác nhau tùy theo số lượng khách và các ngày trong tuần (cuối tuần giá vé đắt hơn). Đến với Công viên văn hóa Đầm Sen, du khách được xem xiếc thú, tham quan quảng trường La Mã với thiết kế theo phong cách châu Âu vô cùng độc đáo, ngắm thủy cung ấn tượng, tham gia các trò chơi mạo hiểm và rất nhiều hình thức giải trí thú vị khác.

Chợ Bến Thành: Chợ Bến Thành là biểu tượng và là một trong những chợ lớn nhất ở Thành phố Hồ Chí Minh. Đối với khách du lịch, khu chợ này là nơi hoàn hảo để tìm kiếm nhiều mặt hàng từ thủ công mỹ nghệ, dệt may đến ẩm thực địa phương. Được thành lập vào thế kỷ 17, nơi này được tạo ra bởi những người bán hàng rong gần sông Sài Gòn. Năm 1870, trận hỏa hoạn đã thiêu rụi toàn bộ khu chợ và người Pháp đã xây dựng lại nó. Năm 1912, chợ Bến Thành mới được thành lập và tồn tại cho đến ngày nay. 

Chợ là một thiên đường ẩm thực cũng như bày bán rất nhiều loại quần áo và đồ thủ công địa phương. Du khách có thể mua tất cả mọi thứ từ quần áo, túi xách đến giày dép, đồ ngọt, v.v. Đồ thủ công do những người thợ mộc xuất sắc tạo ra luôn bán chạy nhất. Đặc biệt, do chợ Bến Thành là điểm du lịch cổ kính của TP.HCM nên mọi dịch vụ đều được quản lý khá chặt chẽ, không có hiện tượng gạ gẫm khách du lịch. 

Địa đạo Củ Chi: Đường hầm dài 75 dặm này là “nhân chứng” lịch sử của cuộc chiến tranh lớn ở Việt Nam. Nó kể cho du khách về ý chí kiên cường của quân dân Việt Nam khi cạnh tranh với gã khổng lồ Mỹ trong gần 20 năm qua. Năm 1948, trong cuộc kháng chiến chống Pháp, bộ đội Việt Minh đã xây dựng địa đạo để giúp họ trốn tránh lính Pháp đến gần khu vực và có khả năng liên lạc với dân làng. Đây cũng là nơi người dân trú ẩn khỏi giặc ngoại xâm. Trong Chiến tranh Việt Nam, nơi đây được kéo dài khoảng 250km và được coi là căn cứ quan trọng để Việt Cộng thu phục lính Mỹ.

Dinh độc lập: Dinh Độc Lập, trước đây là Dinh Thống Nhất, là một địa điểm nổi tiếng khi nói đến các điểm tham quan cũng như những điều cần làm ở Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam. Nơi đây là nơi ở và làm việc của Chủ tịch nước từ năm 1954 đến năm 1975. Đây cũng là nơi đánh dấu sự kết thúc của Chiến tranh Việt Nam vào ngày 30 tháng 4 năm 1975.

Trong lịch sử, vào ngày 23 tháng 2 năm 1868, Pierre-Paul de La Grandière, Thống đốc Nam Kỳ của Đế quốc Pháp, đã xây dựng một cung điện mới để làm việc. Quá trình xây dựng tiếp tục cho đến năm 1873. Người thiết kế cung điện là Ngô Viết Thụ - kiến ​​trúc sư Việt Nam đầu tiên đoạt giải Nhất của Rome. Sau khi hoàn thiện, dinh được đặt tên là Dinh Norodom theo tên của vua Campuchia, vua Norodom (1834–1904). 

Trong Thế chiến thứ hai, đây là trụ sở quan trọng của quan chức Nhật Bản. Ngày 7 tháng 9 năm 1954, Dinh Norodom trở thành trụ sở chính của Nhà nước Việt Nam. Năm 1955, Ngô Đình Diệm trở thành tổng thống Việt Nam Cộng hòa và đổi tên dinh thành Dinh Độc Lập. Ngày 30 tháng 4 năm 1975, một chiếc xe tăng của Bắc Việt san phẳng cổng chính, kết thúc Chiến tranh Việt Nam. Tháng 11 năm 1975, nơi này được đổi tên thành Dinh Thống Nhất.

Nhà thờ Đức Bà: Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn là một trong số ít thành trì còn sót lại của Công giáo ở Việt Nam và cũng được coi là điểm thu hút khách du lịch hấp dẫn nhất ở Thành phố Hồ Chí Minh. Được xây dựng từ năm 1863 đến năm 1880 bởi các kiến ​​trúc sư người Pháp, thánh đường cao 60m. Ban đầu nó được gọi là Nhà thờ Sài Gòn. 

Tên gọi Nhà thờ Đức Bà được đặt theo tên Đức Giám mục Giáo hội tổ chức lễ lắp đặt tượng Đức Bà Hòa bình vào năm 1959. Năm 1962, Vatican cho nơi đây làm Nhà thờ Chánh tòa Sài Gòn. Từ đó, thánh đường này có tên là Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn.

Ghé thăm chùa Giác Viên ở Sài Gòn

Kinh nghiệm đi chùa Giác Viên ở Tp.HCM

Khi tới tham quan chùa Giác Viên, có một số lưu ý mà du khách cần quan tâm để có chuyến hành trình hoàn hảo nhất: 

  • Mặc trang phục lịch sự : Giống như nhiều ngôi chùa khác ở Việt Nam, chùa Giác Viên là nơi linh thiêng để du khách đến cầu nguyện và bày tỏ lòng biết ơn đối với Đức Phật. Khi đến chùa Giác Viên, du khách không nên mặc trang phục hở hang như váy ngắn, áo phông hoặc áo sơ mi hai tay. Du khách cũng không nên đi dép xăng đan hoặc giày cao gót vì những loại giày đó cũng bị coi là thiếu tôn trọng. Ăn mặc đẹp và lịch sự là cách cơ bản để thể hiện trình độ học vấn cũng như thái độ của du khách đối với một tín ngưỡng quan trọng ở Việt Nam.

  • Chỉ cầu nguyện những điều đúng đắn : Đức Phật chỉ ban phước sự bình an chứ không phải bằng tiền bạc, của cải, danh vọng hay quyền lực. Vì vậy, khi cầu nguyện chỉ nên cầu xin sự bảo vệ, an toàn chứ không cầu xin tiền tài, của cải vật chất. Chỉ khi du khách thành tâm cầu nguyện và cầu nguyện những mong muốn chính đáng thì Đức Phật mới ban cho mình.

Hỏi - đáp về chùa Giác Viên Tp.HCM

Chùa Giác Viên nằm ở địa chỉ nào? 

Chùa Giác Viên nằm tại số 161/85/20 Lạc Long Quân, Phường 3, Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh.

Giờ mở cửa chùa Giác Viên? 

Chùa Giác Viên mở cửa đóng các phật tử và du khách tới tham quan cũng như hành hương từ 08:00 sáng đến 04:00 chiều hàng ngày.

Giá vé vào tham quan chùa Giác Viên là bao nhiêu? 

 Du khách không phải trả tiền để vào chùa Giác Viên. Vì vậy, nếu du khách muốn có một chuyến du lịch tiết kiệm mà yên bình hơn thì chùa Giác Viên là điểm đến hoàn hảo.

Với lịch sử lâu đời hơn 160 năm, chùa Giác Viên từ lâu đã trở thành một dấu ấn quan trọng về giá trị văn hóa, nghệ thuật ở Thành phố Hồ Chí Minh. Ngôi chùa đóng một vai trò nổi bật trong sự phát triển của lịch sử và tính chất dân gian ở Việt Nam. Đây có thể không phải là một điểm đến thú vị nhưng lại thể hiện lối sống giản dị nhưng thân thiện của người Việt xưa. Nếu du khách có cơ hội đến thăm thành phố Hồ Chí Minh, chùa Giác Viên thực sự là một địa điểm không thể bỏ qua.

Đã cập nhật vào ngày 15/05/2024
4.88
dựa trên 8 đánh giá
5
87.5%
7
4
12.5%
1
3
0%
0
2
0%
0
1
0%
0
avatar