Tháp Poshanư - Phan Thiết

Giới thiệu về Tháp Poshanư

Tháp Chàm Poshanư cách thành phố Phan Thiết 7km và nằm trên đồi Bà Nài, tại phường Phú Hài. Du khách có thể nhìn ngắm tháp trên Lầu Ông Hoàng. Tháp Chàm Poshanư khi được xây dựng được xem là kiệt tác vĩ đại và là biểu tượng của Vương quốc Chăm Pa thời xưa. Điểm thu hút của tháp Chăm này có lẽ là tinh hoa và nghệ thuật của người Chăm ngày xưa đã tạo dựng nên những kiến trúc độc đáo và kỳ bí. Ngày nay, còn có nhiều bí ẩn xung quanh các tháp Chăm chưa được đưa ra và lý giải, khám phá.

Nguồn gốc và lịch sử Tháp Poshanư

Tháp Chàm Poshanư vốn gắn liền với mối tình sâu đậm của công chúa Poshanư và lãnh chúa Po Sahaniempar. Vượt lên mọi rào cản của luật lệ tôn giáo và công chúa đã kết duyên với lãnh chúa. Nhưng anh trai công chúa không muốn em gái cưới chồng ngoại nên âm mưu chia cắt lứa đôi.

Trong một chuyến hành hương, Po Sahaniempar không thấy vợ đợi nên tưởng nhầm công chúa Poshanư đã phụ bạc mình. Poshanư phải tìm chồng đến giải thích. Khi đến Núi Ông – Tánh Linh thì bà đã gặp lại chồng. Tuy nhiên, đáng tiếc thay là anh đã phải lòng một cô nàng khác. Kết quả là Poshanu đã chọn sống một mình đến hết cuộc đời.

Công chúa Poshanư được dân chúng yêu quý bởi đức hạnh. Bà dạy người dân trồng lúa nước và dệt thổ cẩm, trồng trọt và chăn nuôi. Tưởng nhớ chuyện tình đẹp đẽ của nàng công chúa cùng công lao của bà nên vào khoảng thế kỉ 15, người Chăm đã xây một khu tháp Chăm và đặt tên theo tên của bà.

Tháp Poshanư có gì hay?

Kiến trúc đặc biệt của tháp Poshanư

Tháp tuy có quy mô vừa và nhỏ nhưng lại mang đậm nét nghệ thuật kiến ​​trúc và trang trí của người Chăm xưa. Những đặc điểm này tạo nên vẻ uy nghiêm và huyền bí cho tòa tháp. Tháp có nhiều cửa và tất cả đều có vòm. Bề mặt tháp có nhiều hoa văn chạm khắc tinh xảo. Lối kiến ​​trúc này còn thấy ở nhiều công trình kiến ​​trúc cổ khác như tháp Po Dam, tháp Hòa Lai, thánh địa Mỹ Sơn.

Cấu trúc bao gồm 3 tòa tháp (các tòa tháp khác đã bị phá hủy bởi thời tiết và chiến tranh):

Tháp chính A

Tháp chính A có 4 tầng. Trên đỉnh tháp có 4 cửa sổ hướng ra 4 phía. Dưới mỗi ô cửa sổ bằng gạch có 4 lỗ lớn thông gió ra ngoài. Có độ cao 15m, cửa chính dài quay về hướng Đông (theo truyền thuyết của người Chăm, hướng Đông là nơi ở của thần). Ngoài ra, có ba cửa giả hướng về phía bắc, tây và nam. Trên vòm cửa phía Tây của tháp dày đặc những hàng chạm khắc hoa lá. Trong tháp có biểu tượng Linga – Yoni được làm bằng đá đen nguyên khối. Đó là một công trình kiến ​​trúc tương đối nguyên vẹn của quần thể tháp Poshanư.

Tháp phụ B

Tháp phụ B nằm ở hướng Bắc và cao khoảng 12m. Về cơ bản, kiến ​​trúc của nó giống như tháp A nhưng đơn giản hơn. Trước đây, tháp này thờ thần bò Nandin. Năm 1995, trong lúc khai quật dưới lòng đất, các nhà khảo cổ đã tìm ra được một bàn chân đá và một cái tai của bò thần.

Tháp phụ C

Tháp phụ C cao hơn 4m. Nó chỉ có một cửa hướng về phía đông và thờ thần lửa. Kiến trúc và trang trí bên trong tòa tháp này đã bị mai một, chỉ còn lại một số đường nét nguyên bản.

Lễ hội ở tháp Poshanư

Hàng năm, nhiều người Chăm từ các khu vực lân cận tập trung tại Tháp Chàm Poshanư để cầu bình an. Không chỉ vậy, họ còn thực hiện các nghi lễ truyền thống khác để bày tỏ lòng biết ơn tổ tiên và lòng thành kính thiêng liêng được lưu truyền từ đời này sang đời khác. Đến với tháp Poshanư, du khách có thể được tham gia lễ hội truyền thống của người Chăm - lễ hội Kate

Lễ hội Kate (Mbang Katé)

Thời gian tổ chức: 1/7 theo lịch của người Chăm (tức khoảng gần cuối tháng 10 dương lịch)

Lễ hội này của người Chăm là dịp để tôn vinh các anh hùng, thần linh (Po Nagar), các vị vua có công (các vua Po Klong Garai và Po Ro Me) và thần dân của họ. Vào ngày lễ này, người Raglai lên Tây Nguyên ăn tết cùng với người Chăm. Trong Lễ hội, có những lễ vật được dâng lên các vị thần, mũ và trang phục được đặt trên các bức tượng. Khi kết thúc buổi lễ, mọi người sẽ ngâm thơ, chơi nhạc và tham gia các trò chơi, hình thức giải trí khác.

Trên đây là một số điểm nổi bật của tháp Poshanư. Chắc chắn khi đến đây, du khách sẽ có những cảm xúc hào hứng về một nền văn hóa đã phát triển khá rực rỡ trong dòng chảy lịch sử. Nếu có dịp đến Phan Thiết, du khách đừng bỏ qua địa danh linh thiêng này.