Đặc sản Hà Tĩnh có gì ngon, ăn gì, ăn ở đâu & mua gì làm quà
Hà Tĩnh, một tỉnh nằm ở Bắc Trung Bộ Việt Nam, không chỉ nổi bật với cảnh quan núi non hùng vĩ và các di tích lịch sử văn hóa phong phú, mà còn là điểm đến hấp dẫn nhờ vào những món đặc sản độc đáo. Mặc dù không phải là một điểm du lịch nổi tiếng, nhưng đặc sản Hà Tĩnh chắc chắn sẽ làm say lòng du khách yêu thích ẩm thực. Các món ăn đặc trưng của vùng đất này, từ hải sản tươi ngon đến các món ăn dân dã đặc biệt, đều có sức hút riêng biệt, đủ để thu hút du khách và khiến họ muốn quay lại lần nữa.
Giới thiệu về ẩm thực Hà Tĩnh
Ẩm thực Hà Tĩnh khá phong phú và mang đậm nét truyền thống, pha lẫn sự đổi mới. Điểm qua một vòng các món ăn đặc sắc tại Hà Tĩnh chắc chắn sẽ khiến cho chuyến đi của du khách tới tỉnh thành này trở nên thú vị và hấp dẫn hơn bao giờ hết. Ẩm thực Hà Tĩnh có nét riêng và đặc trưng so với các tỉnh thành khác. Nhìn vẻ ngoài có vẻ đơn giản và mộc mạc nhưng bên trong lại rất ngọt ngào và sâu lắng.
Nhắc tới ẩm thực Hà Tĩnh không thể không kể tới cu đơ, cam bù Hương Sơn, bưởi Phúc Trạch, bún bò Đức Thọ, mực nhảy Vũng Áng,...Ẩm thực của Hà Tĩnh không chỉ phong phú mà còn mang đậm nét văn hoá tiêu biểu thể hiện rõ nét ở cách chế biến, thưởng thức và phong cách bày trí món ăn.
Từng món ăn sẽ được ăn kèm với từng loại rau, từng loại gia vị và có cách chế biển để phù hợp với khẩu vị củangười ăn. Trong xu thế phát triển của ngành du lịch thì văn hoá ẩm thực là một yếu tố quan trọng, không thể thiếu để đưa ngành du lịch ngày càng phát triển, giúp quảng bá tỉnh thành và thu hút được nhiều khách du lịch tới hơn.
Các món đặc sản ở Hà Tĩnh nổi tiếng
Hà Tĩnh nổi tiếng với nhiều món đặc sản độc đáo, mang đậm hương vị miền Trung. Dưới đây là một số món nổi bật:
Cam bù Hương Sơn
Từ vùng đất tri thức, Hương Sơn, bên bờ Sông Ngàn Phố, đã sản sinh ra biết bao anh hùng xưa và nay. Vùng Sông Ngàn Phố đẹp như tranh vẽ còn nổi tiếng với đặc sản cam Bù nổi tiếng khắp cả nước, đặc biệt là vào các dịp lễ hội và lễ cúng gia tiên. Cam Bù Hương Sơn có vị ngọt, mọng nước và hương thơm quyến rũ. Vỏ cam vàng đặc biệt ngon.
Mặc dù có nhiều loại cam khác nhau ở Hà Tĩnh, nhưng không có loại nào có thể sánh được với danh tiếng của cam Bù. Loại quả này rất kén đất, chỉ phát triển mạnh ở một số vùng nhất định của Hương Sơn. Nó chín vào khoảng Tết Nguyên đán và được sử dụng rộng rãi làm quà tặng. Một khi du khách có cơ hội thưởng thức, du khách sẽ không bao giờ quên hương vị độc đáo của loại cam này. Nếu đến Hà Tĩnh vào dịp Tết, hãy cân nhắc mua cam bù như một món quà cho người thân, bạn bè.
- Địa chỉ mua cam bù Hương Sơn tại Hà Tĩnh: Tại Hương Sơn, Hà Tĩnh.
Cu đơ
Khi nói đến Hà Tĩnh, người ta nghĩ ngay đến cu đơ —một loại kẹo mà du khách khắp nơi đến thưởng thức và mua làm quà. Mặc dù nhiều nơi đã thử làm loại kẹo này, nhưng không nơi nào có thể so sánh với độ ngon của cu đơ tại tỉnh thành này. Để tạo ra một miếng kẹo ngon, cần trải qua nhiều bước. Đầu tiên, mật phải là mật mía nguyên chất, có màu vàng bóng. Đậu phộng phải nhỏ, không có tạp chất và vỏ sáng bóng.
Bánh tráng phải là loại nhỏ, chất lượng cao với nhiều hạt vừng đen, và phải giòn đều khi nướng. Mặc dù có đúng loại mật, đậu phộng và bánh tráng chất lượng cao, nhưng quá trình nấu là rất quan trọng. Chỉ khi mật sôi, mới được khuấy đậu phộng và gừng theo chiều kim đồng hồ, trộn đều bằng tay.
Để kiểm tra mật đã đủ độ sánh chưa, một giọt mật rơi vào nước phải tạo thành một hạt tròn mà không bị phân tán. Đây là một điểm quan trọng trong quá trình nấu; nếu tắt bếp quá sớm, kẹo sẽ kết dính yếu, với mật và đậu phộng chưa nấu chín. Nếu tắt bếp quá muộn, mật và đậu phộng sẽ bị cháy, dẫn đến vị đắng. Cuối cùng, một ít mạch nha được thêm vào để tạo cho kẹo một mùi thơm, và một miếng bánh tráng khác được đặt lên trên.
Một miếng cu đơ ngon, có sự kết hợp hoàn hảo giữa vị ngọt của mía, hương thơm hơi cay của gừng tươi, chút chua nhẹ của chanh, tất cả kết hợp với bánh tráng mè nướng giòn. Ở Hà Tĩnh, có rất nhiều nơi bán cu đơ, nhưng ngon nhất thường được cho là ở Thư Viện, Cầu Phủ…
- Địa chỉ mua cu đơ tại Hà Tĩnh: Các cửa hàng bán đồ đặc sản trên khắp tỉnh Hà Tĩnh.
Bưởi Phúc Trạch
Bưởi Phúc Trạch là giống bưởi đặc sản của huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh. Phúc Trạch là làng nổi tiếng với giống bưởi ngon nhất. Bưởi Phúc Trạch có hình tròn, chiều rộng và chiều cao gần bằng nhau. Thân không nhô ra, gốc hơi lõm. Vỏ không nhẵn cũng không thô, có màu xanh vàng, trong khi thịt quả có màu hồng nhạt. Loại bưởi này có vị thanh, chua, hậu ngọt. Để có được độ ngon thực sự và hương vị chuẩn, phải trồng ở vùng Phúc Trạch, Hương Khê. Loại quả này được xếp vào một trong bảy loại trái cây ngon và quý hiếm hàng đầu cả nước.
Hiện nay, bưởi Phúc Trạch được trồng chủ yếu ở 4 xã là Phúc Trạch, Hương Trạch, Hương Đô và Lộc Yên (đều thuộc huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh). Có 10 xã lân cận cũng trồng giống này. Tuy nhiên, theo chính quyền địa phương, nơi trồng tốt nhất vẫn là ở một làng ở xã Phúc Trạch. Tổng diện tích trồng bưởi Phúc Trạch tại huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh hiện khoảng 1.500 ha.
- Địa chỉ mua bưởi Phúc Trạch tại Hà Tĩnh: Làng Phúc Trạch, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh.
Bánh bèo
Bánh bèo là loại bánh truyền thống có mặt ở khắp mọi miền đất nước, bao gồm các vùng như Huế, Nghệ An, Quảng Bình... Tuy nhiên, phiên bản Bánh Bèo của Hà Tĩnh lại mang một hương vị ẩm thực riêng. Được làm từ bột gạo, nhân bánh gồm tôm nhỏ lột vỏ hoặc thịt nạc băm nhỏ xào với hành khô. Sau đó, bánh được ăn kèm với các loại rau thơm tươi.
Khi thưởng thức bánh Bèo Hà Tĩnh, chấm với nước mắm chua ngọt có chút ớt tạo nên sự kết hợp tuyệt vời giữa vị cay và ngọt. Dù ăn nóng hay lạnh, bánh vẫn ngon và hấp dẫn. Ăn nóng với nước mắm cay vào những ngày se lạnh hay khi ăn lạnh với lớp vỏ bánh hơi dai, đậm đà hương vị.
- Địa chỉ thưởng thức bánh bèo Hương Sơn tại Hà Tĩnh: Các quán ăn, nhà hàng khắp các xã, phường, thị trấn tại Hà Tĩnh.
Bánh gai Đức Thọ
Không nổi tiếng bằng bánh gai Thanh Hóa nhưng bánh gai Đức Thọ cũng có hương vị thơm ngon không kém. Bánh được làm từ gạo nếp chất lượng cao, dùng lá thông để lớp vỏ bánh thấm hương thơm. Nhân bánh là sự kết hợp mịn màng của đậu xanh và đường. Tuy nhiên, hương vị ngọt ngào của lớp vỏ ngoài bắt nguồn từ mật mía đặc trưng của miền Trung.
Khi cắn một miếng, du khách sẽ cảm nhận được kết cấu mềm mại và hơi ngọt của vỏ bánh. Khi chạm đến phần nhân, du khách sẽ cảm nhận được hương thơm nồng nàn của đậu xanh và dừa. Bánh không chỉ thơm mà còn dai, mềm và hấp dẫn thực khách. 'Ai về Đức Thọ quê tôi - thắp hương ở Trần Phú nhớ mùi bánh gai', và món ngon này theo chân nhiều người Hà Tĩnh, trở thành món quà thấm đẫm tình quê.
- Địa chỉ mua bánh gai Đức Thọ tại Hà Tĩnh: Đức Thọ, Hà Tĩnh.
Ram chiên
Đã từng đến vùng đất nắng gió Hà Tĩnh, nếu chưa thử món ram chiên thì quả là thiếu sót lớn. Ram làm từ bún, thịt, tiêu, nấm, rau thơm, cuốn bánh tráng làm từ bột gạo sau đó chiên vàng ươm. Khi thưởng thức sẽ chấm cùng với nước mắm tỏi ớt, tạo nên hương vị không gì sánh bằng.
Ram theo tiếng Hà Tĩnh là nem rán, một món ăn nổi tiếng góp phần tạo nên hương vị ẩm thực Việt Nam. Ram là sự kết hợp hài hòa của các loại nguyên liệu, vừa giản dị vừa cầu kỳ, giòn mà dai, béo mà không ngấy. Vỏ bánh làm từ gạo được xay mịn thành bột, trộn với muối, đổ nước ấm vào, nhào cho đến khi dẻo và mịn. Người thợ làm bánh khéo léo biết sử dụng lượng bột vừa phải, làm cho bánh mỏng nhưng vẫn đủ độ dẻo.
Địa chỉ thưởng thức ram chiên tại Hà Tĩnh: Các quán ăn, nhà hàng khắp các xã, phường, thị trấn tại Hà Tĩnh.
Mực nhảy Vũng Áng
Là một vùng ven biển, hải sản ở Vũng Áng luôn tươi sống, và trong số các loại hải sản, mực nhảy là ngon nhất. Mực nhảy ở đây được đánh bắt trực tiếp từ biển và chế biến ngay tại thuyền, giữ nguyên độ tươi ngon, vị ngọt. Mực dù luộc, nướng, hấp... đều có hương vị tuyệt vời.
Mực nhảy có nhiều cách chế biến. Một cách đơn giản là dùng ngay tại chỗ, mực vừa câu được đem nướng trên bếp than ngay trên boong tàu. Mực nướng tươi, thơm, chấm với muối ớt tiêu chanh thì ngon tuyệt. Ăn loại mực này, thực khách sẽ cảm nhận được độ tươi, thịt mực giòn và dai, mang lại cảm giác sảng khoái, thỏa mãn mà không bị ngán. Thường thì chỉ những ai đi câu mực gần bờ bằng thuyền thúng mới có cơ hội thưởng thức loại mực tươi ngon này.
- Địa chỉ thưởng thức mực nhảy tại Hà Tĩnh: Vùng Vũng Áng, Hà Tĩnh.
Gỏi cá đục đặc biệt
Nói đến đặc sản Hà Tĩnh thì không thể không nhắc đến món gỏi cá đục - món ăn gắn liền với miền biển, sông nước, là món quà đặc biệt chỉ có ở vùng biển Xuân Thành. Cá đục có kích thước khoảng 13-18cm, thân to hơn ngón tay cái, sống gần bờ biển, giống với loài cá nước ngọt. Cá có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon vì thịt chắc, trắng, vị ngọt, và có quanh năm.
Thưởng thức gỏi cá đục là phải có rau thơm và các loại lá như rau ngót, rau má, lá xoài non,... cùng xoài xanh, khế chua, chuối xanh thái mỏng. Khi ăn, cuốn cá với bánh đa, chấm vào nước dùng, du khách sẽ cảm nhận được vị đậm đà của cá, vị bùi của dừa, vị cay, chua, ngọt thanh mát, thực sự rất đặc biệt và không nơi nào sánh bằng.
- Địa chỉ thưởng thức gỏi cá đục Hương Sơn tại Hà Tĩnh: vùng biển Xuân Thành.
Bún bò Đức Thọ
Bún bò Đức Thọ thể hiện nét quyến rũ riêng biệt của mình thông qua sự lựa chọn nguyên liệu độc đáo và cách chế biến tỉ mỉ. Đặc sản Hà Tĩnh này được làm thủ công, tạo ra những sợi bún to, tròn với màu sắc của hoa anh đào, không qua quá trình tẩy trắng.
Nguyên liệu chính của loại bún này là thịt bò tươi, mềm từ những con bò được chăn thả tự do gần bờ đê làng Đức Thọ và gạo có nguồn gốc tại địa phương. Mặc dù có vẻ ngoài kém hấp dẫn hơn so với nhiều loại bún khác, nhưng món ăn từ vùng nông thôn Hà Tĩnh này vẫn chiếm được cảm tình của thực khách với hương vị giản dị, thơm ngon và dân dã.
- Địa chỉ thưởng thức bún bò đò trai tại Hà Tĩnh: Các quán ăn, nhà hàng tại Đức Thọ, Hà Tĩnh.
Hồng Đông Lộ, Hồng Tiến
Hà Tĩnh tự hào có hai loại quả quý là Hồng Đông Lộ ở Thạch Hà và Hồng Tiến ở Nghi Xuân. Hồng Đông Lộ có quả hình vuông, vỏ màu xanh cam hoặc vàng, thịt quả màu vàng. Khi chín, Hồng Đông Lộ vừa ngọt vừa thơm. Hồng Tiến - một đặc sản của Nghi Xuân, Hà Tĩnh, khi chín có màu sẫm đẹp, vỏ mỏng, vị ngọt và thơm. Cả hai giống đặc sản Hà Tĩnh này đều chín từ cuối hè đến cuối thu.
Vào mùa thu, đặc biệt là vào dịp Trung thu, Hồng Đông Lộ thường được người dân vùng quê Hà Tĩnh dùng làm quà biếu tặng bạn bè, người thân. Nét văn hóa độc đáo này đã lưu giữ giá trị và nét đặc trưng của loại quả họ cam chanh này qua nhiều thế hệ cho đến ngày nay.
Địa chỉ thưởng thức hồng Đông Lộ và Hồng Tiến tại Hà Tĩnh: Thạch Hà và Nghi Xuân.
Cháo lươn
Một trong những đặc sản nhất định phải thử khi đến vùng đất Hà Tĩnh là bát cháo lươn bốc khói nghi ngút, bổ dưỡng. Cháo lươn Hà Tĩnh ngon nhất khi được chế biến từ lươn tươi, thịt chắc, thơm và đậm đà. Thịt lươn đã được làm sạch và ướp gia vị kỹ lưỡng xào cùng hành tây, tỏi, sả, cà chua băm nhỏ, tạo nên một món ăn thơm ngon, đậm đà. Hỗn hợp này sau đó được rưới lên một lớp cháo sánh mịn làm từ loại gạo ngon nhất Hà Tĩnh là hoàn thiện món đặc sản thơm ngon.
Cháo lươn thường được thưởng thức cùng các loại gia vị như ngò rí, rắc một ít hạt tiêu đen và ớt để tăng thêm hương vị ấm áp và đậm đà. Thưởng thức một bát cháo lươn vào buổi sáng sẽ cung cấp cho du khách năng lượng cần thiết cho một ngày làm việc hiệu quả.
Địa chỉ thưởng thức cháo lươn tại Hà Tĩnh: Các quán ăn, nhà hàng tại Hà Tĩnh.
Dê núi Hương Sơn
Vùng Hương Sơn, Hà Tĩnh không chỉ nổi tiếng với những cảnh núi đá hùng vĩ mà còn là nguồn cảm hứng cho một món ăn vô cùng đặc biệt là dê núi Hương Sơn. Dê núi nơi đây được biết tới bởi hương vị thơm ngon, giữ nguyên được bản sắc núi đá. Món ăn này đã trở thành một biểu tượng trong ẩm thực độc đáo tại vùng miền của miền Trung xinh đẹp này.
Dê tại Hương Sơn được nuôi chủ yếu trên những thảo nguyên núi đá và đồng cỏ. Chính nhờ điều này nên chúng phát triển rất khoẻ mạnh từ thức ăn thiên nhiên, tạo nên thịt dê chất lượng với độ đạm và độ dinh dưỡng cao. Người dân sẽ áp dụng nhiều phương pháp chế biến truyền thống để có thể giữ nguyên được hương vị của thịt dê.
Dê sau khi được xử lý cẩn thận để loại bỏ mùi hôi sẽ được nướng, xào chín hoặc tái lăn để tạo nên những món ăn thơm ngon, đậm đà. Thưởng thức dê núi Hương Sơn còn là một trải Địa chỉ thưởng thức dê núi Hương Sơn tại Hà Tĩnh: Các quán ăn, nhà hàng tại Hương Sơn.
Rượu Nếp Can Lộc
Rượu nếp tại Can Lộc được chế biến từ nguyên liệu chính đó là gạo nếp, một loại lúa nếp ngon và đặc trưng được trồng tại vùng đất Can Lộc, Hà Tĩnh. Nước tinh khiết kết hợp với đất đỏ tạo nên môi trường sống lý tưởng cho những cây lúa nếp phát triển, từ đó tạo nên những hạt nếp thơm, trắng ngần.
Quy trình làm rượu đòi hỏi người dân phải có kỹ thuật cao, cùng lòng đam mê với nghề. Những hạt lúa sau khi thu hoạch về được ngâm nước, lấy nước cốt sau đó được lên men tự nhiên để tạo ra cồn và có hương thơm đặc trưng. Quy trình lên men sẽ mất khoảng vài tháng để rượu có mùi nồng đậm.
Rượu nếp Can Lộc không chỉ là một loại đồ uống truyền thống mà còn là một biểu tượng văn hoá của vùng đất này khi được thường xuyên xuất hiện trong các lễ cưới hỏi, bữa tiệc trọng đại. Đây cũng là cách mà người dân Can Lộc thể hiện sự tự hào của họ với loại đồ uống đặc sản này.
Địa chỉ mua rượu nếp Can Lộc tại Hà Tĩnh: Các cửa hàng tạp hoá, cửa hàng bán rượu tại Can Lộc.
Bánh ngào
Một đặc sản khác của Hà Tĩnh được du khách yêu thích là bánh ngào. Tương tự như bánh trôi, bánh ngào được làm từ gạo nếp thơm ngon nhất, nấu với mật mía. Một món ăn quyến rũ du khách với hương thơm ngọt tự nhiên của mật mía và hoa bưởi. Phần nhân được làm từ đậu xanh béo ngậy, ngọt lịm, ăn kèm với những lát gừng cay và đậu phộng giã nhỏ, khiến hương vị càng thêm hài hòa và hấp dẫn.
Người dân Hà Tĩnh thường làm bánh ngào vào ngày mùng 1, 15 âm lịch hàng tháng hoặc vào những ngày lễ lớn để dâng lên tổ tiên. Ngày nào, các quán ăn, quán ăn vặt cũng bày bán rất nhiều bánh ngao, du khách có thể thưởng thức bất cứ lúc nào.
- Địa chỉ thưởng thức bánh ngào tại Hà Tĩnh: Các quán ăn vỉa hè, quán ăn vặt, các khu chợ tại Hà Tĩnh.
Cách chế biến đặc sản Hà Tĩnh tại nhà
Bên cạnh việc thưởng thức các món đặc sản Hà Tĩnh trực tiếp tại địa phương, thì bạn cũng có thể tự tay làm và thưởng thức ngay tại nhà. Dưới đây là một số món đặc sản Hà Tĩnh bạn có thể làm ngay tại nhà:
Cu đơ: Để có thể tự làm cu đơ tại nhà, du khách sẽ cần thực hiện theo các bước sau:
- Đặt một chảo hoặc nồi có phần đế dày lên bếp, bật lửa nhỏ vừa để rang đậu phộng cho chín thơm, khi đậu ngả sang màu rám vàng thì tắt bếp và để nguội
- Gừng rửa sạch, cạo vỏ sau đó đập dập và băm nhỏ
- Cho khoảng 150ml mật mía vào chảo sâu lòng thêm cùng 100g mạch nha nếp và 20ml nước cốt gừng rồi dùng thìa khuấy đều để các nguyên liệu hoà tan với nhau
- Nấu trên lửa nhỏ và khuấy đều tay liên tục cho đến khi mật nấu đủ độ thì thêm gừng cắt nhỏ cùng đậu phộng vào và đảo đều trong 1 phút rồi tắt bếp
- Đặt một miếng bánh tráng lên đĩa rồi múc nhân mật mía để vào và dàn đều, sau đó dùng miếng bánh tráng thứ hai kẹp lại khi mật còn nóng là đã hoàn thành món ăn.
Bánh bèo: cách chế biến
- Chuẩn bị phần nhân với thịt lợn xay, hành lá cùng một ít mộc nhĩ, có thể thêm tôm để tăng thêm hương vị, nêm nếm với mắm, muối, tiêu
- Bắc chảo nóng, phi thơm hành và đổ phần nhân thịt lợn vào xào đến khi thịt chín thì tắt bếp
- Sử dụng 200g bột năng hoặc bột lọc rây mịn, thêm 100ml nước nóng vào bột từ từ và nhồi đến khi bột mịn, không dính tay. Cần thêm nước sao cho bột không quá khô, không quá ướt và kéo dai là được
- Chia bột thành từng viên bột nhỏ bằng quả trứng cút, dùng ngón tay cái ấn vào giữa và thêm phần nhân đã xào chín vào rồi nặn để bột bao quanh nhân
- Thả bánh vào nồi nước sôi đến khi bánh nổi thì vớt ra
- Làm nước mắm chan bao gồm 1 ít nước sôi thêm mắm, đường, ớt nấu cùng sao cho vừa miệng và cuối cùng thêm chanh hoặc giấm vào để tạo thành nước mắm chua ngọt
- Xếp bánh ra đĩa, chan thêm nước mắm và trang trí với ngò là đã hoàn thành.
Bánh gai Đức Thọ: cách chế biến
- Lựa chọn lá gai Đức Thọ để tạo mùi thơm cho bánh, rửa sạch và phơi khô từ 1-2 nắng cho lá héo. Đem lá gai luộc trong nồi nước sôi từ 15-20 phút sau đó vớt ra và giã nhuyễn
- Phần vỏ bánh sử dụng gạo nếp ngâm nước khoảng 2 giờ rồi đem xay thành bột
- Giã lá gai với bột gạo nếp, thêm mật mía vào giã cùng để tạo thành hỗn hợp bột mịn, màu đen tuyền và có hương thơm đặc trưng
- Phân nhân lựa chọn đậu xanh hạt tròn đem nấu chín và quết với đường cùng cùi dừa, nặn thành từng viên nhỏ
- Lá chuối mua về rửa sạch và để ráo nước để gói bánh
- Lấy từng viên bột nặn thành hình tròn rồi dàn mỏng và thêm nhân đậu xanh vào, sau đó lăn hỗn hợp bánh với một ít vừng rang
- Đem gói bánh trong lá chuối khô rồi buộc chặt lại
- Nấu bánh gai trong khoảng 1 giờ, khi ngửi thấy mùi bánh thơm là đã hoàn thành.
Ram chiên: cách chế biến
- Thịt vai mua về rửa sạch băm nhỏ, thêm các nguyên liệu như mộc nhĩ thái sợi, miến ngâm mềm cắt ngắn, hành tỏi băm nhỏ và gia vị mắm, muối, hạt tiêu
- Thêm một quả trứng gà vào hỗn hợp thịt và trộn đều để nhân dẻo, quánh
- Chọn phần vỏ ram đặc trưng của Hà Tĩnh và cuốn ram với nhân thịt, cỡ bằng 2 ngón tay
- Đổ nhiều dầu vào chảo và rán ram ngập trong dầu khi đã già, rán trong lửa nhỏ để vỏ ram vừa đủ se lại thì vớt ra
- Khi ăn thì rán lại lần hai sẽ thu được chiếc ram vàng giòn, thơm ngon mà không bị ngấm dầu
- Pha nước chấm ăn kèm từ nước mắm, đường, tỏi, ớt cho vừa miệng để tạo thành nước mắm chua ngọt.
Gỏi cá đục đặc biệt: cách chế biến
- Cá đục mua về làm sạch, xát muối cùng gừng để khử mùi tanh, phi lê lấy thịt sau đó ngâm vào nước cốt chanh trong khoảng 10-15 phút
- Sau đó vớt cá ra và giữ lại phần nước ngâm
- Chuẩn bị các nguyên liệu khác như cà chua, cà rốt, hành tây, dứa rửa sạch, thái nhỏ
- Các loại rau sống ăn kèm bỏ gốc rửa sạch và để ráo nước
- Để làm nước chấm thì cần bắc nồi lên bếp và phi thơm tỏi, thêm cà chua đảo đều trong 3 phút và thêm nước ngâm cá vào nêm nếm gia vị
- Cho thêm 1 lòng đỏ trứng gà vào trong nồi, khuấy đều và cuối cùng cho lạc rang đã giã nhuyễn vào hỗn hợp nước chấm
- Để trộn gỏi, chuẩn bị một tô lớn, thêm cà rốt, hành tây, dứa, xoài cùng lạc rang và cá đục vào trộn đều và nêm nếm cho vừa ăn là đã hoàn thành.
Bún bò Đức Thọ: cách chế biến
- Xương ống và đuôi bò mua về rửa sạch, cho vào nôi hầm
- Phần bún tươi được tự làm bằng tay bằng cách:
- Chọn gạo Đức Thọ ngon, ngâm nước qua đêm và đem xay nhuyễn với nước để tạo thành hỗn hợp bột
- Ủ bột rồi chắt bỏ phần nước chua, sau đó tiếp tục nhào bột trong nước sạch để loại bỏ sạn, tạo thành tinh bột gạo
- Cho tinh bột vào khuôn bún để tạo thành những sợi bún có màu vàng hoa cau
- Thịt bò rửa sạch, thái lát mỏng và khi ăn sẽ chần qua nước dùng
- Thêm bún vào bát cùng thịt bò và chan nước dùng, thưởng thức cùng các loại rau thơm, hành lá.
Cháo lươn: cách chế biến
- Lươn làm sạch với muối và chanh cho hết nhớt rồi đem đi luộc cùng gừng và hành lá để khử mùi tanh sau đó để nguội
- Đập dập 1 củ nghệ rồi cho vào 100ml nước để lọc lấy nước cốt nghệ
- Các loại rau như tía tô, rau răm, hành tăm đem cắt nhỏ
- Lọc thịt lươn để riêng phần xương và thịt. Phần xương nấu cùng 2 lít nước cùng chút muối
- Thêm vào nước dùng xương lươn gạo nếp và gạo tẻ để nấu thành cháo trong khoảng 1 tiếng cho gạo mềm
- Bắc chảo phi thơm hành tăm, thêm thịt lươn cùng các gia vị như dầu điều, ớt, nước mắm và nước cốt nghệ vào đảo đều cho thịt lươn thơm
- Khi ăn, múc cháo ra bát, thêm thịt lươn đã xào cùng rau răm và thưởng thức.
Bánh ngào: cách chế biến
- Trộn 300g bột nếp và 100g bột tẻ lại với nhau, đổ từ từ nước ấm vào rồi nhào bột đến khi bột mịn và không dính tay
- Nặn bột thành từng viên nhỏ tuỳ theo sở thích
- Đun 2 nồi nước sôi, một nồi để luộc bánh, một nồi nước thêm mật mía cùng gừng thái sợi vào để nấu nước chan
- Với nồi luộc bánh, khi viên bột nổi thì vớt ra và đổ vào nồi nấu mật mía, bật lửa nhỏ nhất đến khi từng viên bánh thấm đẫm mật, khuấy đều tay để bánh không dính vào nồi
- Đun khoảng 15-20 phút thì tắt bếp và thưởng thức.
Ý nghĩa văn hóa của đặc sản Hà Tĩnh
Các món đặc sản của Hà Tĩnh không chỉ đơn thuần là món ăn mà còn phản ánh tinh thần lao động chăm chỉ, cần cù của người dân nơi đây. Ví dụ, việc làm kẹo Cu Đơ đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn từ việc chọn nguyên liệu, nấu mật mía đến công đoạn chế biến cuối cùng. Hay như việc làm bánh mướt, cần sự khéo léo trong từng thao tác để tạo ra lớp bánh mỏng, mềm mịn.
Trong các bữa ăn gia đình, đặc sản Hà Tĩnh luôn xuất hiện như một phần không thể thiếu, kết nối các thế hệ qua những hương vị truyền thống. Những món ăn như gỏi cá đục hay ram Hà Tĩnh thường được chế biến trong những dịp sum họp, khi gia đình cùng ngồi bên nhau thưởng thức và chia sẻ những câu chuyện đời thường.
Đặc sản Hà Tĩnh không chỉ là món ăn hàng ngày mà còn đóng vai trò quan trọng trong các dịp lễ hội, Tết Nguyên Đán, hay các ngày lễ truyền thống khác. Ví dụ, bánh mướt thường được dùng trong mâm cỗ cúng, biểu trưng cho sự giản dị, tinh khiết và lòng biết ơn đối với tổ tiên. Các món như ram Hà Tĩnh cũng xuất hiện trong các bữa tiệc gia đình, biểu trưng cho sự đoàn kết và tình thân.
Những món đặc sản Hà Tĩnh này đã tồn tại qua nhiều thế hệ, giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống của người dân Hà Tĩnh. Việc duy trì và phát triển các món ăn này không chỉ là giữ gìn bản sắc văn hóa mà còn là cách để truyền lại những giá trị tinh thần cho thế hệ sau.
Trên đây là những gợi ý chi tiết nhất về những món đặc sản Hà Tĩnh ngon và hấp dẫn nhất, cùng với những lựa chọn tiện lợi để mang về làm quà. Hy vọng du khách khi đến Hà Tĩnh sẽ được thưởng thức và trải nghiệm hết những món ăn độc đáo của vùng đất này để cảm nhận được nét văn hóa ẩm thực đặc sắc nơi đây.