Bài viết này không có nhiều cảnh, Nó sẽ nói bạn nghe về những người nó gặp trên hành trình này. Có lẽ, đây là một trong những người sống một cuộc đời khiến nó ấn tượng nhất trong suốt nhiều năm.
Nó nằm ườn lướt Facebook sau một ngày vật vã nơi văn phòng, thì ồ, một chiếc homestay bé xinh hiện lên trên newsfeed – như một chiếc tổ chim nép mình giữa Ngọc Chiến. Tim nó lỗi nhịp mất một nhịp, chẳng cần suy nghĩ nhiều, nó đặt chuyến xe đêm đến đó. Nó đích thị là một chú chim trời, lúc nào cũng sẵn sàng sải chiếc cánh nhỏ để đến nơi nó thích.
23h xe lăn bánh, 04h sáng xe thả nó xuống Ngã Ba Kim – đoạn cuối của đèo Khau Phạ, nơi chỉ còn trăng rằm, núi rừng và cái lạnh thấu tim. Nó đứng lặng giữa màn sương dày, tiếng gió rít qua tai như tiếng ai thì thầm. Rồi tự dưng thấy... sợ. Rất sợ. Sợ có con ma nào đó đang đi sau lưng, rồi bất ngờ nhào ra trước mặt kiểu: "Hello, Chào Thảo, rất vui được làm quen?!"
Không nghĩ thêm nữa, nó cắm đầu chạy. Chạy như thể đang thi điền kinh Olympic. Chạy nhanh tới mức nó thề rằng nếu hồi còn đi học mà chạy kiểu này chắc chắn không có kỳ nào phải học lại. Chạy khoảng 500m theo lời anh lái xe, thở không ra hơi, cuối cùng nó cũng đến được chiếc homestay tại thị trấn ngã ba Kim.
Anh chủ homestay mở cửa trong bộ dạng ngái ngủ, nhìn nó tròn mắt: "Có ai đuổi theo em hả? em từ đâu mà đi đến đây giờ này". Chắc anh tưởng nó vượt biên về lại quê cha =))).
Nó cười gượng, mắt díp lại vì buồn ngủ. Leo lên giường như lăn vào giấc mơ, nó ngủ một lèo đến tận 14h mới tỉnh. Ngáp một cái, tự dỗ dành: “Ngủ ngon là được, đi chơi mà, miễn khỏe là được.” Nghĩ xong rồi ngủ tiếp luôn tới 15h mới rời nhà nghỉ.
Nó thuê được một chiếc xe máy, phóng vèo lên Mù Cang Chải, chạy tiếp lên La Pán Tẩn – ghé thăm ông bà người Mông gặp vào năm ngoái rồi quay ngược về Ngọc Chiến.
Qua những cung đường lởm chởm đất đá, sạt lở vẫn còn ngổn ngang – dấu tích của cơn bão Yagi cách đây vài tháng – nó chậm rãi chạy xe, tay ga vặn nhẹ. Những chiếc máy xúc vẫn đang gầm gừ xúc đất đá ra khỏi lòng đường, chẳng ai nghĩ chỉ vài tháng trước, nơi này từng oằn mình trong cơn cuồng nộ của thiên nhiên, cả nước dõi theo mong trận lũ đi qua thật nhanh.
Đôi tay nhẹ nhàng vặn ga, nó chậm rãi lái xe, băng qua những cung đường, băng bản làng, con suối ven đường. Cây cầu gỗ bắc ngang suối, chông chênh – tim nó thắt lại, tay cầm lái khẽ run, nó giảm ga và thở phào nhẹ nhõm như vừa sống sót qua thử thách trong game sinh tồn.
Nó đến Bản Lướt theo định vị, chiếc homestay nằm thật sâu bên sườn đồi, cách biệt hẳn với bản, qua con đường đất nhỏ xíu 40cm, bên núi, bên ruộng, qua cây cầu treo mới làm lại vì cơn lũ đã cuốn đi chiếc cầu cũ. Chiếc homestay như treo lơ lửng giữa trời, vắt vẻo trên sườn núi như những tổ chim. Trước mắt là một bức tranh không thể nào vẽ nổi: ruộng lúa chín vàng tầng tầng lớp lớp, một dòng suối trong veo uốn lượn bên dưới, cây cầu treo nhỏ xíu, mọi thứ như bước ra từ truyện cổ tích. Khi mùa xuân, hoa đua nở xung quanh chiếc homestay này, nó sẽ gọi đây là xứ sở thần tiên. "Người làm ra homestay này, chắc là một cô gái mơ mộng. Mơ tới mức biến cả sườn đồi thành một góc trời cổ tích". Nó thầm nghĩ.
Trở về thực tại, đường khó đi quá, nó không lái xe được, nó bỏ xe ở đường, lóc cóc leo bộ lên sườn đồi. Mỗi bước chân là một tiếng thở như... lên đồng. Lưng ướt mồ hôi, tóc bết vào mặt, miệng nó há ra như cá ngáp – đúng nghĩa đang dùng mồm để thở. - mọi thứ cũng đỡ xinh hơn chút, nó mệt quá.
"Có ai ở đây không?" Nó cất giọng gọi 2-3 lần thì giọng nam xuất hiện. Chàng trai mặc chiếc quần dài kiểu Thái Lan, dép đi một chiếc xanh, một chiếc đỏ xuất hiện, chào hỏi nó.
Má ơi, giữa núi đồi hiu quạnh, giờ lại mọc ra một nhân vật kỳ bí như phim sinh tồn – tim nó đập thình thịch.
Nó cố giữ bình tĩnh, hỏi:
– Em đặt phòng ở đây, nhà mình còn phòng không anh?
Chàng trai cười nhẹ:
– Còn, có mỗi em là khách à. Anh mới đăng chứ chưa bán được phòng nào cả.
Câu trả lời như một cú đá vào não.
“Cái gì? CÓ MỖI MÌNH MÌNH Ở ĐÂY?! Một mình ổng, một mình mình, xung quanh không một bóng người, thôi đi về,
Nó quay người, bản năng thúc giục phải rút lui ngay lập tức. Nhưng chưa kịp nhấc chân thì giọng nam kia lại vang lên, ấm áp và bình thản:
– Em vào nhà uống ngụm nước cho đỡ mệt đi. Leo dốc chắc mệt lắm nhỉ? rồi hỏi han đủ thứ.
Đầu óc nó đang vận hành như một máy tính đang chạy thuật toán phân tích rủi ro:
– Ở lại thì... nguy hiểm. Nhưng nếu đi ngay… thì tiếc quá, bỏ lỡ mất một nơi quá đỗi nên thơ. Anh ta cũng người Hà Nội lên, chắc không làm gì xấu được đâu, ai lại làm chuyện xấu xí để cả nơi xinh đẹp này bị hủy hoại chứ, nó phân tích như cái cách nó phân tích chi phí cơ hội cho mỗi quyết định xuống tiền làm việc gì đó. Nó chọn ở lại.
Một quyết định tưởng chừng bốc đồng, nhưng về sau mới biết, đó là một trong những lựa chọn tuyệt vời nhất. Vì chính tại nơi rừng núi heo hút này, nó đã có những trải nghiệm khó quên – và gặp một gã điên… vừa lạ lùng, vừa dễ mến, sống hết mình với cái mình muốn mà bỏ sự ồn ào bởi những tiêu chuẩn của xã hội và cả những câu chuyện đời chông chênh của một kẻ đi qua đủ thăng trầm.
Ngồi nói chuyện với anh một lúc, nó mới biết anh tên là A Lương – chàng trai sinh năm 1988, mang theo cả một hành trình thăng trầm, mà trung tâm xoay quanh... vòng tròn bất tận của đồng tiền. Nhưng khi nói về ngôi nhà này – cái homestay nhỏ xíu trên sườn núi – anh như hóa thành người khác. Mắt anh sáng lên, giọng nói rộn ràng hẳn. Thứ gì khiến ta yêu nhiều nhất, sẽ luôn là thứ ta muốn kể nhiều nhất – anh không kể về mình, mà kể về từng căn phòng, từng mái nhà, từng viên đá nhỏ anh nhặt dưới suối để lát lối đi, từng góc nhà được dựng bằng cả tình yêu và sự kiên trì trong suốt gần ba năm trời giữa núi rừng, một thân một mình.
Nó ngả lưng trong căn phòng cao nhất của homestay – nơi gió luồn qua cửa sổ, tóc nó bay nhẹ, chạm vào hương thơm mộc mạc của lúa chín, mùi khói rơm vương vất từ cánh đồng dưới bản, mùi của loài hoa dại nở ven sườn núi, và cả mùi của sự bình yên đến khó gọi tên. Nó nằm yên, mắt ngơ ngẩn nhìn khung cảnh xung quanh, như thể sợ chỉ một cái chớp mắt, mọi thứ sẽ tan biến.
Trong lúc kể chuyện, anh nói nó nghe về tắm khoáng ngay đầu bản của người Thái, họ có hai bể riêng cho Nam và Nữ và sẽ không mặc gì khi tắm. Nó không tắm khoáng, có một vài lần bị say nên từ đó, nó không dùng. Anh kiên trì, hướng dẫn nó cách làm sao để không bị say khi tắm khoáng, nhưng nó là đứa không thích thử lại những điều khiến nó mệt, nó vẫn không có ý định đi tắm.
17h30, nó vẫn nằm trên căn phòng cao nhất, tiếng anh gọi" "Thảo ơi, đi tắm". Tiếng gọi ấy tha thiết như gọi con mèo về nhà ăn cơm. Dù đã từ chối không biết bao nhiêu lần, nó vẫn lồm cồm ngồi dậy, miễn cưỡng đi theo. Leo lên xe, ngồi sau anh, nó băng qua con đường nhỏ vắt vẻo giữa lưng đồi. Hoàng hôn buông xuống, ánh sáng mỏng như sương, cả thung lũng chìm trong sắc tím mờ ảo của núi rừng vùng cao. Không gian lặng như tờ.
Vậy là nó đến đó, Ô, xin voãi, có cả phòng dịch vụ và nó thì vẫn tưởng tắm cùng người dân, nó không mang đồ tắm đi =)) Nó tưởng mình sẽ phải tắm cùng người dân trong một cái ao chung kiểu hoang dã, thế nên chẳng mang theo đồ gì cả. Hóa ra, bị lừa, chính thức bị lừa! Còn chưa kịp hoảng hốt hết, nó phát hiện ra ở đây không ai dùng chuyển khoản. Trong khi nó – như một kẻ sống ở thế giới chỉ có QR code – chẳng mang theo nổi một đồng tiền mặt. Lần đầu tiên trong đời, nó được một người lạ cho tiền... một cách đáng yêu đến kỳ lạ.
- “Có chỗ nào ăn không anh?” Nó hỏi khi bụng đã cồn cào
Anh bảo:
– “Không đặt trước thì chẳng có đâu. Nhưng hôm nay... đi ăn trực nhé!”
Anh lại đèo nó lượn qua con ngõ nhỏ vào sâu trong bản. Ngôi nhà người Thái to nhất bản hiện ra, rộn ràng tiếng nói tiếng cười. Anh chào họ bằng tiếng Thái, nói gì đó mà nó nghe như… tiếng gió qua rừng. Rồi nó được mời vào ăn cơm. Không, phải gọi là ăn cỗ. Mọi người đang ngồi bàn chuyện xây nhà – mai đổ móng.
Ngạc nhiên hơn cả là sự đón tiếp nồng hậu. Dù không cùng ngôn ngữ, họ vẫn trò chuyện với nó bằng ánh mắt, bằng nụ cười, bằng những cái gật đầu và... bằng rượu. Phụ nữ trong nhà không ăn chung – họ ăn sau. Nhưng nó thì được mời ngồi chung mâm với đàn ông bản, nghĩa là... được quý. Mà ở miền núi, quý thì mời rượu. Và đúng vậy, nó được mời không ngớt.
– “Kín” là ăn, “hưa” là rượu – nó được dạy ngay từ chén đầu tiên.
Khi đêm xuống, trời lạnh hơn. Anh Lương và nó trở về homestay bé xíu giữa núi đồi. Không khí lành lạnh, lượn qua con đường nhỏ, qua chiếc cầu cong cong. Núi rừng yên tĩnh, trăng sáng, sao dày, chỉ có tiếng bánh xe lạo xạo trên đá và tiếng gió khe khẽ.
Khi gần tới nơi, ánh sáng vàng được treo quanh homestay hiện lên như một chuỗi kim cương trong đêm – lung linh, huyền ảo. Nó sững lại, thốt lên:
– “Sao anh làm được cái homestay này vậy??”
Câu hỏi đó không phải để chê, mà là sự thật lòng kinh ngạc. Vì chỉ bằng tay, trái tim và cả một tâm hồn yêu cái đẹp – anh đã biến nơi này thành một giấc mơ có thật.
Khi về homestay, nó với anh ngồi quanh bếp lửa, quanh là mấy chú chó con quyện người giữa vùng cao, những người bạn thân của anh ở giữa rẻo cao này, chẳng cần hỏi cũng biết anh yêu những chú chó như nào. Ánh lửa bập bùng khi 11h đêm, anh Lương đã về phòng ngủ, còn nó vẫn có ngồi đây ngắm những ánh sao sáng, nghe tiếng nước chảy róc rách từ núi về nhà anh, nó mê mẩn ngồi ôm cây đàn, đánh những bài nhạc chẳng đầu cuối, nghêu ngao hát những câu hát chẳng nhớ nổi giai điệu, tiếng đàn vang vọng giữa khung cảnh yên tĩnh, nó rất chill, rất nghệ.
Nhưng khi đêm xuống, cũng là lúc những mảng tối hiện lên rõ ràng hơn trong bức tranh cuộc sống nơi vùng cao. Nơi này cũng không ngoại lệ, chỉ là có những việc ta buộc ngó lơ. Nó nghĩ về những đứa trẻ ở cửa khẩu mà nó từng thấy — bé xíu, chỉ mới lớp 2, lớp 3 — khuôn mặt hoảng loạn, vừa chạy theo cha mẹ mang theo vài thứ đồ lén lút từ bên kia biên giới về Việt Nam. Không hẳn là bất bình. Đôi khi, người ta làm vậy chỉ để tồn tại. Một cách sinh tồn rất bản năng, rất con người.
Dù homestay yên bình, cảnh vật đẹp đến mê mẩn, nhưng lòng nó vẫn lấp ló chút bất an. Một kiểu đề phòng quen thuộc của những đứa con gái hay đi một mình. Nó lục balo, lôi ra "bộ phòng vệ" đã đi theo suốt các hành trình: bình xịt hơi cay, dao đa năng, Zippo.
Lần này, không biết ma xui quỷ khiến gì, nó tò mò bật thử bình xịt hơi cay — chỉ để kiểm tra tiếng “xịt” ấy có to không.
Sai lầm lớn.
Tiếng "xịt" vang lên trong căn phòng kín mít. Một giây sau, không gian như phát nổ. Mắt nó cay xè, nước mắt trào ra không kìm nổi, cổ họng nóng rát, ho sặc sụa. Mỗi lần ho, hơi cay càng dội lên. Nó luống cuống mở tung cửa phòng, cố thở từng ngụm khí lạnh ban đêm để thoát khỏi thứ mình vừa “dụ” ra. Đêm đó, nó mất ngủ vì một phát xịt ngu ngốc. Nhưng nghĩ theo hướng tích cực, thì... thức giấc là cách an toàn nhất để qua một đêm.
Ngày hôm sau, nó thức giấc khi mặt trời đã lên đỉnh đồi, anh Lương vẫn đang cặm cụi với công việc xây thêm chiếc bếp nhỏ, nó đi loăng quăng, có nhóm bạn nhỏ đến homestay xin chụp ảnh tự sướng, cả nhóm, nó thích chụp ảnh và cũng chẳng có việc gì làm, nó ra bắt chuyện rồi chụp ảnh cho các bé như cái cách nó vẫn làm mỗi khi gặp ai đó đang cần người chụp ảnh, nó thích lưu lại khoảnh khắc.
Nó đi xuống phía ruộng bậc thang, dòng suối giữa các bậc, có bà cụ đã lớn dưới đồi đang vớt làm món rêu, nó cũng vén quần lên, lấy chiếc rổ còn lại vớt giúp bà, cũng làm theo cách bà hướng dẫn để rửa sạch, vo tròn lại, đặt trong túi cho bà. Một điều đặc biệt, họ không thể nói chuyện nhưng học đang giao tiếp, đang cười với nhau, dòng nước mát ạnh, những tảng rêu xoanh quanh chiếc rổ nó, thành nắm tròn tròn trên tay, nhìn theo dòng nước.
Rồi bà bảo nó về ăn món canh rêu, nó cũng theo về, món canh nấu xong, nó băn khoăn không biết có nên ăn hay không, cái màu xanh rêu nhờn nhờn, nhớt nhớt và cuối cùng nó ăn, vâng nó ăn vì sự quý khách, bà cho nó một bát canh to nhất nhà =)). Cái khoảng khắc ăn miếng đầu tiên đến giờ nó vẫn còn ám ảnh, nó muốn nôn ra, nhưng không thể, nhìn bát canh vẫn còn đầy ú, với gương mặt bà háo hức nhìn nó, hai ông bà có vẻ đang tấm tắc khen ngon, nó không biết phải làm sao ăn hết bát canh kia. Nó sẽ không bo lại theo thói quen được dạy từ khi nhỏ, đó là món ăn khiến nó sợ nhất đến bây giờ.
Chiều hôm ấy, nó theo anh Lương đi lên bản Mông, cao hơn, xa hơn. Hai anh em mang theo mấy túi quà — những món anh được bạn bè từ Hà Nội gửi lên cho bọn trẻ. Tiếng trẻ con vang lên, chạy ào ra. Những cái ôm, những lời gọi tên anh rối rít. Những chiếc kẹo bị tranh nhau, những gói bánh bị giấu trong tay áo. Nó thấy dễ thương lạ. Anh như một "trưởng thôn không chức danh" — từng sống ở đây hai năm trời, không điện, không mạng, trong một căn nhà nhỏ.
Không hiểu sao người ta có thể sống được như thế. Nhưng anh đã sống. Anh giúp bản dựng điện, cho mượn máy móc, giao lưu với cán bộ. Một cách sống chẳng ồn ào nhưng đầy giá trị. Nó nhìn anh, như xem một thước phim: từ náo nhiệt đến trầm lặng, từ hào nhoáng đến giản dị. Và nó chợt nhận ra — chẳng có người trẻ nào ngoại lệ trong vòng xoáy tiền bạc, thành tích, rồi kiệt sức. Người ta lên đỉnh cao, rồi rơi xuống đáy sâu. Người ta có thể hỏi: “Mình muốn gì?”, “Sống để làm gì?” Nhưng nó cũng có vài người bạn, chẳng thể được sống trong những áp lực rất đời đó, họ ra đi khi là sinh viên năm 2, năm 3 với bao ước mơ và hoài bão. Phải chăng, được sống trong những áp lực kia để tìm thấy tương lai của mình cũng là một loại may mắn.
Tối đó, anh lại đèo nó lên nhà một người khác ăn trực, tít trên núi cao, ngôi nhà cao nhất bản, có anh chị, đứa con trai vừa đi bộ đội về, nhà anh chị vừa đi làm về, đang nấu cơm, có món nộm sắn ngon mà lạ, nó ăn liền tù tì, rồi nó cũng được trổ tài nấu ăn vài món giúp anh chị, lâu lắm rồi mới vào bếp.
Chị vợ là người siêu nhiệt tình, mâm rượu vừa bày ra là chị đã nhanh chóng nhập cuộc như thể lâu lắm rồi mới có bạn nhậu hợp gu. Các anh với cậu bé thì ngồi uống riêng một góc, còn chị thì cụng ly với nó, cái kiểu uống không phải để khách vui mà như đang thi đấu bộ môn... rượu nhanh không hết. Cụng cái nào là chị dốc hết lòng mời, uống cạn sạch không cần đắn đo. Giữa lúc cao trào — Nó cười đùa như đã hòa tan — thì một cú “lạch cạch” vang lên. Từ túi nó, chiếc dao gấp bé bé xinh xinh rơi xuống nền nhà. Mọi người hơi giật mình, nó thì... đứng hình 3 giây. Nó nghĩ mọi người không biết là gì: "Trời ơi, đề phòng nhau đến vậy à" của a Lương khiến nó gượng chín mặt, nó đang cúi xuống, chắc cố tìm cái lỗ nào đó để chui xuống.
Cứ như vậy nó ở lại bản 4 ngày, mỗi ngày đi ăn trực một nhà, nó cứ lang thang đi khắp bản, đi đến những ngôi nhà của những người bạn vừa mới quen, lững thững đeo tai nghe, ghé ra suối ngồi, cầm chiếc máy ảnh chụp những tấm hình, cười đùa chào hỏi bất cứ ai đã từng gặp, sống thật chậm để thở, những ngày nó không có tiền để tiêu, nó đi ăn cỗ cưới, đi ăn tiệc về nhà mới, hết đi ăn trưa lại đi ăn tối. Nó cũng tự lái xe lên bản cao nhất, để nhìn ngắm nơi được coi như chốn thiên đưỡng mỗi mùa hoa táo mèo nở. Nó chầm chậm, chầm chậm bước qua ngày sinh nhật đầy bình yên, ở nhà mọi người đang rối rít bàn nhau sinh nhật nó làm gì, ăn đâu, còn nó đang tận hưởng một sinh nhật nữa yên bình đến lạ.
Ngày cuối, nó tìm được chỗ đổi tiền, nó đổi tiền, mua tặng a Lương ít đồ ăn như quà cám ơn những ngày qua, mua gạo của gia đình đã cho nó ăn nhờ, mua rượu của chị vận động viên rượu kia, mua rau của người đã tặng nó hôm qua, chiếc xe nặng trĩu đồ địa phương khiến nó vui rạng rỡ.
Nó lái xe rời đi, băng qua con đường nhỏ chạy dọc ruộng lúa vàng. Phía sau, bóng anh và cái vẫy tay dần xa. Rồi mất hút. Trên con đường đó, có những sự cố, nó vẫn bình tĩnh mỉm cười bởi nó biết, nơi này sẽ có người giúp nên chẳng phải sợ, nó chơi thả dù đèo Khau Phạ, ngắm lại lần nữa thung lũng lá chín, và an yên khi trở lại hà Nội.
Nó chẳng biết khi nào sẽ quay lại nơi này, nhưng thỉnh thoảng khi rảnh, nó vẫn nhắn tin hỏi thăm mọi người, vẫn được mọi người gửi những bức ảnh nơi này. Có thể hôm nay, ngày mai hay vài năm sau nó quay ại, hoặc có thể một ngày nào đó bất chợt đọc lại bài viết này, nó lại quay lại để cảm nhận sự yên ả ngày hôm đó. Không hẹn trước, không chắc chắn, chỉ là một ngày nào đó bạn thích, hãy làm điều gì đó bạn muốn có kiểm soát. Không có ai trên đời là dị hợm hay điên rồ. Chỉ là, đôi khi cách sống của họ vượt quá sự hiểu biết của người khác.
Như một tần số mà ta chưa thể chạm tới.
Như một thế giới mà ta chưa từng bước vào.
Và chính điều đó làm họ trở nên đặc biệt mỗi khi ta nhớ về.
Cô đơn là khi giữa những cuộc vui, ta vẫn thấy trống rỗng. Một mình là khi ta biết, chính ta là nguồn vui.