Trong tập này, tôi tới tham quan một địa điểm rất nổi tiếng là Chùa Âng - ngôi chùa Khmer cổ nhất tại Trà Vinh
Ao Bà Om và Chùa Âng
Cộng đồng dân tộc người Khmer chính là một phần không thể thiếu của Miền Tây Nam Bộ. Do đó trong hành trình khám phá này, tôi muốn tìm hiểu thêm về các nét văn hóa của dân tộc người Khmer, một trong số đó là những ngôi chùa Khmer.
Chùa Âng (tên Khmer là Angkorajaborey) được mệnh danh là ngôi chùa cổ nhất trong hệ thống chùa Khmer của tỉnh Trà Vinh. Chùa Âng nằm cách trung tâm thành phố Trà Vinh khoảng 5 đến 6 km trong khuôn viên thắng cảnh Ao Bà Om, và đối diện với Bảo tàng Văn hóa dân tộc Khmer của tỉnh. Đây đều là những địa điểm tham quan độc đáo khi tới Trà Vinh. Do đó, ngày thứ 3 trong hành trình, tôi đã tới tham quan các địa danh trên, cách xa lộ trình dọc theo sông Mekong.
Trở lại lộ trình đi ven theo sông Mekong
Sau một buổi sáng tham quan Chùa Âng và Ao Bà Om, tôi trở lại với lộ trình dự kiến là đi dọc sông Mekong, hướng tới thành phố Vĩnh Long. Để tới kịp điểm đến tiếp theo là thị trấn Vũng Liêm trong ngày, tôi dự định sẽ tìm thuê ghe trên đường đi và tiếp tục di chuyển trên sông. Tuy nhiên, tất cả đều nằm ngoài dự tính, việc thuê ghe khó hơn tôi nghĩ. Do hiện nay, rất nhiều con đường và cây cầu mới đã đang được xây dựng. Giao thông đường bộ thuận tiện hơn rất nhiều nên người dân địa phương không còn sử dụng ghe thuyền cho việc di chuyển như trước nữa.
Tôi tiếp tục đi bộ dọc theo con đường men bờ sông Cổ Chiên và khi tới Cầu Cổ Chiên, cũng là nút giao và trạm thu phí trên Quốc lộ 60 thì trời cũng đã tối. Tôi quyết định ngủ lại một quán cafe võng ven QL 60 do không có nhà nghỉ nào xung quanh...
Thông tin về Chùa Âng
Chùa Âng là một trong những ngôi chùa tiêu biểu trong hệ thống 141 ngôi chùa Khmer ở Trà Vinh. Theo Bảng Di tích lịch sử chùa Âng, thì chùa có từ năm 990… Đến năm 1695, ngôi chính điện được xây dựng lại bằng tre lá. Năm 1842, chùa được xây dựng lại bằng gỗ quý (rui, mè và 60 cây cột), lợp ngói và tường xây. Sau đó, chùa còn được trùng tu vài lần nữa.
Chùa nằm trong khuôn viên có diện tích khoảng 4 ha, có hào nước sâu bao bọc, và được xây dựng theo lối kiến trúc-trang trí chùa Khmer Nam Bộ. Cổng chùa được xây dựng với ba ngọn tháp ở trên, có đắp hình chằn. Hai bên trụ cổng là hình vũ nữ Kẽn naarr và tượng người đầu chim (Krũd).
Chánh điện quay về hướng Đông, tọa lạc nên một nền cao 2m. Mái của chính điện được cấu tạo gồm ba cấp, hai mái trên cùng thì dốc và cao hơn mái còn lại. Các gò mái có thần rắn Naga, đuôi cong vút, tượng trưng cho sự dũng mãnh vĩnh cửu. Ở các đầu cột là những tượng vũ nữ Kẽn naarr và tượng người đầu chim (Krũd) với hai tay chống đỡ mái. Quanh chính điện có trụ cột, hàng rào với đầu thần Bayon bốn mặt. Ngoài ra ở đây còn có tượng chằn Yeak mặc áo giáp với khuôn mặt dữ dằn….
Ngoài ra, trong khuôn viên chùa còn có các hạng mục công trình khác như: trai đường, giảng đường, các Tăng xá và các tháp chứa di cốt…
Thông tin về Ao Bà Om
Ao Bà Om, hay còn gọi là Ao Vuông. Ao có hình chữ nhật, rộng 300 m, dài 500 m (vì gần với hình vuông nên còn được gọi là Ao Vuông). Mặt nước ao trong xanh và phẳng lặng được phủ bởi hoa sen, hoa súng. Ao được bao bọc xung quanh bởi các gò cát mấp mô với các hàng cây sao, cây dầu cổ thụ hàng trăm năm tuổi có rễ nổi lên khỏi mặt đất tạo nên những hình thù kì lạ.
Theo truyền thuyết, để có hồ nước ngọt dùng trong mùa khô, dân làng người Khmer tổ chức cuộc thi đào ao giữa hai nhóm phái nam và nữ đồng thời cũng để quyết định phái nào thua sẽ phải đi cưới hỏi phái kia. Bên phái nam ỷ sức mạnh, vừa làm vừa chơi. Bên phái nữ dưới sự lãnh đạo của người tên Om, dùng nhiều mưu mẹo để trì hoãn nhóm nam. Khi đào gần xong, họ còn cho thả đèn lồng ở phía đông làm cho nhóm nam tưởng là sao Mai đã mọc nên nghỉ sớm. Sau cuộc thi, nhóm nam thua cuộc và ao của họ hiện vẫn còn dấu tích tuy đã cạn nước. Ao của nhóm nữ được đặt tên theo tên của bà Om.
Năm 1994, quần thể chùa Âng và ao Bà Om đã được Bộ Văn hóa - Du lịch công nhận là di tích văn hóa lịch sử cấp quốc gia.