Đền Cấm Tuyên Quang

Nằm cách thị xã Tuyên Quang 4km, đền Cấm nổi tiếng là linh thiêng, sơn thủy hữu tình. Đền Cấm được xây dựng trên lưng chừng núi Cấm, thờ phụng Thánh Mẫu thượng ngàn. Núi Cấm là một đỉnh núi trong dải non ngàn trùng điệp chạy mãi qua Tân Long, Ba Xứ, trên cao có Cổng trời là một thắng cảnh đẹp được nhiều du khách biết đến. Cạnh đền một dải nước len lỏi qua những triền đá dốc.

Trong đền có một chiếc giếng nhỏ gọi là giếng Cô không bao giờ cạn. Truyền tụng, ai uống nước giếng Cô thì sẽ luôn khoẻ mạnh. Gian giữa đền Cấm đặt tượng Bà chúa Thượng ngàn gọi là Lâm Cung Thánh Mẫu, phía trước có hai trụ biểu. Phía trên án thờ treo bức Đại tự Linh Lâm miếu bằng gỗ. Tiếp đến là bức cuốn thư với ba chữ “Tối linh từ” (Đền rất linh thiêng). Bức cuốn thư là một tác phẩm điêu khắc gỗ với kỹ thuật chạm nổi, chạm thủng khá tinh xảo.

Trước án đặt hai bức tượng ở thế đứng, kích thước như người thực, mặc võ phục, tay cầm kiếm. Đó là tượng Khuyến thiện và Trừ ác. Hai vị đứng đó như khuyên bảo khách thập phương hãy vứt bỏ tà tâm, giữ lòng thanh bạch trước khi bước vào cõi linh thiêng. Năm 2007, di tích đền Cấm được công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp tỉnh. Hiện nay Uỷ ban nhân dân thị xã đã có quyết định trùng tu lại ngôi đền này, dự kiến cuối năm 2010 hoàn thành đưa vào phục vụ du khách.