Đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng (Temple of Dinh Tien Hoang)

Đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng ở nơi chính điện Kinh đô Hoa Lư ngày xưa được xây dựng theo kiểu nội công ngoại quốc, nghĩa là bên trong kiến trúc theo kiểu chữ công (hán tự), bên ngoài kiến trúc theo kiểu chữ quốc. Đường đi trong đền theo hình chữ vương. Các công trình kiến trúc đối xứng nhau theo đường chính đạo.

Thăm đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng, vào cổng cuốn phía bắc gọi là Ngọ Môn Quan (cổng ngoài), du khách nhìn thấy bốn chữ Hán: Bắc môn toả thược. Qua cổng, quay nhìn lại, du khách lại thấy bốn chữ Hán nữa là Tiền Triều Phượng Các.

Đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng có ba toà: Bái đường, Thiêu hương và Chính Cung. Trên sân rồng ngay trước gian giữa của Bái đường có sập long sàng bằng đá xanh nguyên khối rất độc đáo. Đây là một long sàng đá đẹp nhất, có giá trị nhất ở nước ta với nghệ thuật chạm khắc đá điêu luyện. Vào những ngày trời mưa rồi tạnh, nhìn mặt long sàng bóng nước, vảy rồng được chạm khắc nổi trên mặt long sàng lấp lánh như dát bạc. Con rồng như đang uốn lượn bơi trong bể nước, in bóng mây trời tuyệt đẹp.

Bước vào trong Bái đường, ở gian giữa có tấm biển đề ba chữ Hán lớn được sơn son thếp vàng lộng lẫy: Chính thống thuỷ (Mở nền chính thống). Hai cột có treo câu đối: Cồ Việt quốc đương Tống Khai Bảo; Hoa Lư đô thị Hán Tràng An. Bái đường thờ công đồng.

Thiêu hương được kiến trúc theo kiểu nhà ống muống. Trong Thiêu hương để các nhang án đặt các ngai, bát hương thờ tứ trụ triều Đinh gồm: Đinh Điền, Nguyễn Bặc, Trịnh Tú và Lưu Cơ.

Đi hết toà Thiêu hương, du khách bước vào Chính cung năm gian. Gian giữa Chính cung thờ tượng vua Đinh Tiên Hoàng bằng đồng nhưng được sơn son thếp vàng, đầu đội mũ Bình Thiên, mặc áo Long Cổn, ngồi trong ngai, đặt trên sập rồng đá, dáng rất uy nghi, đường bệ. Gian bên phải tượng vua Đinh Tiên Hoàng thờ hai con trai thứ của vua Đinh Tiên Hoàng là: Đinh Hạng Lang, Đinh Đế Toàn đều quay mặt về phía Bắc. Gian bên trái tượng vua thờ Đinh Liễn, con trai trưởng của vua Đinh.

Đền thờ vua Vua Đinh Tiên Hoàng là công trình kiến trúc đặc sắc, di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Cố đô Hoa Lư được xếp hạng là Di tích cấp quốc gia đặc biệt năm 2012.