Chợ Mường Hum

Chợ Mường Hum là phiên chợ của huyện vùng cao Bát Xát, tỉnh Lào Cai. Tuy không nổi tiếng như chợ tình Sapa hay các phiên chợ khác ở cao nguyên trắng Bắc Hà, nhưng chợ Mường Hum vẫn thu hút du khách bởi nét văn hoá độc đáo và nhiều trải nghiệm lý thú.

Giới thiệu về chợ Mường Hum

Chợ Mường Hum thuộc xã Mường Hum, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai. Nằm cách trung tâm thành phố khoảng gần 50km, đây là phiên chợ độc đáo của đồng bào vùng cao Tây Bắc. Nếu du khách đã từng đặt chân tới vùng biên giới cực Bắc Lào Cai mà lại chưa từng ghé thăm phiên chợ Mường Hum thì quả là một điều đáng tiếc.

Mường Hum có phong cảnh hữu tình, vào ngày họp chợ không khí ở đây lại càng trở nên đông vui, tấp nập. Bà con các dân tộc Mông - Hoa, Giáy, Dao Đỏ, Dao Tuyền, Hà Nhì,... tụ tập về sân chợ Mường Hum buôn bán, họp mặt. Do đó, có thể nói phiên chợ Mường Hum chính là nơi lý tưởng để du khách có thể tìm hiểu, khám phá và giao lưu văn hoá giữa các dân tộc.

Trong chợ có bán đầy đủ các loại sản vật địa phương, hầu hết là do người dân tự sản xuất trong gia đình. Sản lượng hàng tuy không nhiều nhưng chất lượng lại cực kỳ tốt và đảm bảo. Ngày thường, Mường Hum vắng bóng người, cảnh quan tuy đẹp nhưng lại có phần cô đơn. Đến cuối tuần họp chợ, không khí tươi vui ngập tràn khắp thung lũng nhỏ. Bên ven suối, bầy ngựa hí vang đợi chủ, những em bé má hồng ngủ say trên lưng mẹ hoà vào dòng người tấp nập như điểm tô thêm sức sống cho bức tranh miền sơn cước.

Nên đến chợ Mường Hum vào thời điểm nào?

Chợ Mường Hum thường được tổ chức vào ngày chủ nhật hàng tuần. Phiên chợ bắt đầu từ rạng sáng và kết thúc vào lúc 1h chiều. Người bán hàng sẽ luôn xuất hiện sớm nhất còn người mua thì lác đác, từ khoảng 7h là phiên chợ mới bắt đầu trở nên đông đúc. Khi đi chợ, du khách nên đến từ sáng sớm để dễ dàng quan sát hoạt động buôn bán của bà con nơi đây.

Trong năm, du khách có thể đến Mường Hum vào tháng 4, tháng 5 hoặc tháng 9 - tháng 11. Đây là 2 thời điểm thích hợp để du lịch Bát Xát - Mường Hum và kết hợp với khám phá chợ phiên. Tháng 4 - tháng 5 thời tiết dễ chịu, chưa có mưa nhiều, du khách có thể đến chinh phục thác Rồng. Tháng 9 - tháng 11 thì vào mùa lúa chín, du khách sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp ấn tượng của mùa vàng Tây Bắc tại Mường Hum - Bát Xát.

Hướng dẫn di chuyển tới chợ Mường Hum

Xuất phát từ trung tâm thành phố Lào Cai, du khách đi về hướng Tỉnh lộ 156 tới xã Bản Vược. Sau đó, rẽ vào Tỉnh lộ 158 đi về phía Tây Bắc khoảng hơn 20 km đường nhựa để đến địa bàn huyện Bát Xát. Từ đây tiếp tục đi tới xã Mường Hum, thung lũng Mường Hum nằm sâu như một lòng chảo, dần hiện ra phía sau cổng trời. Ngay khu vực đầu xã có một hồ nước trong xanh, xung quanh là ruộng bậc thang xếp tầng cao ngất.

Chợ Mường Hum chỉ họp một lần một tuần vào ngày chủ nhật. Cứ đến cuối tuần là người dân ở 8 bản vùng cao Bản Xèo, Dền Sáng, Sàng Ma Sáo, Trung Lèng Hồ, Nậm Pung, Pa Cheo, Tả Phìn và Mường Hum lại được dịp tề tựu và giao lưu văn hoá.

Khám phá những điều thú vị tại chợ Mường Hum

Để khám phá hết khu chợ Mường Hum, du khách nên đi từ sáng sớm. Đến đây, du khách hãy bắt đầu bằng việc ăn sáng, nếm thử các món ngon rồi mới đi khám phá những điều thú vị khác trong chợ.

Quan sát phiên chợ Mường Hum trong buổi sáng sớm

Chợ Mường Hum diễn ra vào buổi sớm, người dânxuất phát từ nhà khi trời còn chưa sáng. Khi đi, họ mang theo những thứ cần bán đã chuẩn bị sẵn từ tối hôm trước. Hàng hoá có khi chỉ là vài cân gạo, cân măng rừng, mớ rau, nải chuối hay quả trứng gà,... được đựng trong chiếc gùi nhỏ. Có người thì dắt ngựa thồ hàng, bên trên chở đầy nông cụ, nông sản như ngô, đậu, dược liệu. Nhà ai có điều kiện hơn thì chở hàng bằng xe máy, lên đây bạn sẽ thấy rất hiếm có xe ga mà phần lớn chỉ có xe số.

Cách bán hàng ở chợ Mường Hum cũng đơn giản, chỉ trải chiếc bạt nhỏ trên mặt đất rồi bày hàng, tốt hơn thì có sạp nhỏ được làm bằng tre, nứa. Trong chợ, các khu bán hàng sẽ được phân chia rõ ràng. Khu bên ngoài của chợ là các gian ẩm thực luôn tấp nập thực khách ghé thăm. Bên trong là một khu vực trải dài bán hàng nông sản, dược liệu và thổ cẩm. Người dân từ các xã huyện đều đến chợ để mua bán, với những ai lần đầu đến chợ phiên thì không gian náo nhiệt, đa văn hoá này sẽ gây ấn tượng cực kỳ mới mẻ và khó quên.

Ẩm thực dân dã chợ Mường Hum

Ở chợ Mường Hum chỉ có những món ăn dân dã đơn giản, không cầu kỳ nhưng lại mang hương vị thơm ngon như bánh trưng, bánh rán, bánh giày, bánh bò,...Nhiều du khách đặc biệt ấn tượng và yêu thích món xôi ngũ sắc, cơm lam, bánh chưng gù và bánh rán lăn đường của người Giáy. Đắt đỏ hơn chút thì ghé sang quầy ăn sáng với món phở giả cầy, phở lợn đen, bún chả,... Có lẽ do được chế biến từ nguyên liệu sạch “của nhà trồng được”, không chất bảo quản hay tăng trọng nên mỗi món ăn ở đây đều ngon và hấp dẫn một cách đặc biệt.

Nếu muốn tìm quán ăn trưa, du khách có thể ghé quán ăn Chí Hiếu, nằm ngay sát bên cạnh suối Mường Hum. Được người dân địa phương đánh giá là quán ngon nhất trong khu vực, thực đơn ở đây chủ yếu là các món từ thịt gà, lợn bản, cá suối, rau cải mèo. Thực khách trong quán có người bản địa, du khách cả Tây lẫn ta đều hội tụ đủ.

Sắc màu thổ cẩm Mường Hum

Thổ cẩm trong chợ Mường Hum có 2 loại chính, một loại hàng thủ công dành cho người địa phương mặc trong dịp lễ, loại còn lại là dành cho khách du lịch, những người có nhu cầu mua để làm quà lưu niệm. Hàng thủ công có giá cả đắt đỏ, là sản phẩm được thêu tay tỉ mẩn, cầu kỳ. So với loại thổ cẩm được sản xuất hàng loại thì chất lượng hơn rất nhiều. Nếu yêu thích sản phẩm thủ công, du khách có thể mua những món đồ đơn giản như thắt lưng, khăn tay, túi với giá từ 200.000 - 500.000 đồng.

Nông sản và dược liệu quý

Mường Hum từ lâu vốn nổi tiếng với cảnh đẹp tự nhiên và sản vật phong phú, đa dạng. Người dân ở các bản làng thường nhân lúc rảnh rỗi vào rừng để hái nấm, măng rừng và tìm kiếm dược liệu. So với loại nhà trồng thì các loại cây thuốc mọc trong tự nhiên bao giờ cũng được săn đón và tìm kiếm nhiều hơn. Mỗi cuối tuần, đến phiên chợ không chỉ có khách du lịch mà còn có cả những vị khách tới tìm thuốc quý chữa bệnh. Thường thì bà con sẽ đựng thuốc trong gùi, đôi khi bạn phải chủ động hỏi mới biết họ đang bán gì. Du khách tới chợ cũng có thể mua nấm linh chi, tam thất hoặc chè Shan tuyết cổ thụ về làm quà cho gia đình, bạn bè.

Mường Hum quanh năm mùa nào cũng đều có phong vị riêng. Mùa xuân hoa rừng nở rộ, cây cối đâm chồi nảy lộc xanh biếc; Mùa hè nước đổ đầy đồng, ruộng bậc thang đầy ắp lấp lánh ánh sáng bạc; Mùa thu lại trải dài trong sắc vàng của lúa chín,... Nếu có cơ hội tới Bát Xát - Lào Cai, du khách nhất định phải ghé chợ Mường Hum để trải nghiệm và ngắm trọn vẻ đẹp non nước hữu tình của nơi này.