Dinh Thự họ Vương
Nằm ở phía sau con đường bên hàng cây sa mộc cao vút, chiếc cổng đá bề thế của Dinh Thự Họ Vương hay còn gọi là dinh thự vua Mèo Vương Chính Đức - vị vua duy nhất được người Mông nơi đây suy tôn, và cai quản 4 huyện Quản Bạ, Yên Minh, Mèo Vạc, Đồng Văn ở Sà Phìn hiện ra ngay trên đỉnh đồi.
1. GIỚI THIỆU DINH THỰ HỌ VƯƠNG
Hà Giang là điểm đến không còn quá xa lạ đối với du khách trong nước và quốc tế. Với vẻ đẹp tự nhiên và những kiệt tác công trình kiến trúc được tạo hóa ban tặng vùng đất cao nguyên núi đá, có lẽ đây là lý do thu hút đông đảo du khách đến với Hà Giang. Ngoài ra, Hà Giang còn có những tác phẩm tuyệt tác do bàn tay con người tạo ra, một trong những kiệt tác phải kể tên đó là dinh thự họ Vương hay còn gọi là dinh vua Mèo.
Khu dinh thự của vua Mèo, tên dùng trong các văn bản là Dinh thự họ Vương, hay còn được gọi với tên Nhà Vương tọa lạc trong một thung lũng thuộc địa bàn xã Sà Phìn, huyện Đồng Văn, Hà Giang. Toàn bộ dinh thự vua Mèo có diện tích gần 3.000m2, được khởi công vào năm 1898 và hoàn thành vào năm 1907 tức 9 năm sau đó. Quá trình xây dựng tốn 15 vạn đồng bạc trắng Đông Dương, tương đương 150 tỷ đồng ngày nay.
Dinh thự họ Vương có ảnh hưởng kiến trúc của 3 nền văn hóa: Trung Quốc, người Mông và Pháp, được thiết kế bởi người thợ quê gốc Nam Định. Ngôi nhà có 4 nhà ngang, 6 nhà dọc, được chia thành tiền dinh, trung dinh và hậu dinh có 64 buồng được xây 2 tầng tường bằng đá xanh, mái vách bằng gỗ thông và ngói làm từ đất nung. Lối dẫn vào dinh thự được làm bằng những phiến đá hoa cương có chạm khắc nhiều hoa văn, mái nhà cong, uống lượn, mái cổng được làm bằng gỗ lợp ngói âm dương, chạm khắc tinh xảo, nhiều hoa văn.
2. DINH THỰ HỌ VƯƠNG Ở ĐÂU
Dinh thự họ Vương nằm trên địa phân xã Xà Phìn, huyền Đồng Văn, tỉnh Hà Giang. Dinh thự họ Vương xưa kia từng là nơi có uy quyền nhất của vùng đất này, và cách thị trấn Đồng Văn khoảng hơn 20km. Chủ nhân của dinh thự là ông Vương Chính Đức và ông cũng là người xây dựng ngôi dinh thự bề thế này, ông có biệt danh là vua Mèo. Ông từng là thủ lĩnh của tổ chức Hươu nai của người H’Mông với mục đích là chống lại quân cờ Đen phía Trung Quốc, và ông được mệnh danh là Vua Mèo.
Vương Chính Đức là người rất cẩn thận và tin vào phong thủy, vì lý do này khi nên trước khi xây dựng dinh thự, đích thân ông mời người thầy địa lý tên là Trương Chiếu người Hán đến để tìm vị trí đẹp nhất để xây dựng dinh thự. Trong các khu vực mà người thầy địa lý xem qua thì chỉ duy nhất một quả đồi hình con rùa giữa thung lũng Sà Phìn, nơi này có địa hình rất đẹp được bao bọc xung quanh là núi, và đây là mảnh đất của bậc anh kiệt.
Đây là công trình đặc biệt và rất quan trọng, nên Vương Chính Đức đã rất chú trọng và cẩn thận, các công đoạn từ thiết kế, thi công, tổng bách giao thầu... mỗi quá trình ông sẽ mời một người chuyên môn để làm. Tổng chi phí xây dựng cho dinh thự họ Vương này là 15.000 đồng bạc hoa xòe, tính ra tiền Việt Nam bấy giờ là 150 tỷ đồng. Điều đặc biệt tại ngôi dinh thự này là toàn bộ công trình không sử dụng bất kỳ máy móc hỗ trợ gì, toàn bộ là sức người xây dựng lên sau 9 năm.
3. CÁCH DI CHUYỂN ĐẾN DINH THỰ HỌ VƯƠNG
Để có thể đến dinh thự họ Vương, du khách cần phải di chuyển đến Hà Giang. Chọn điểm xuất phát cho hành trình là Hà Nội, du khách có thể lựa chọn đi bằng xe khách từ bến xe Mỹ Đình, hoặc xe máy nếu có sức khỏe và muốn chủ động hơn trong hành trình.
Các cung đường tại Hà Giang luôn có sức hút với các bạn trẻ, di chuyển bằng xe máy chính là trải nghiệm tuyệt vời tại đây, khi có thể tận mắt chiêm ngưỡng khung cảnh núi rừng hùng vĩ, ngắm nhìn những đồng ruộng bậc thang mênh mống, những thung lũng hoa khoe sắc tuyệt đẹp. Người ta nói rằng, trong đời nên chinh phục các cung đường Tây Bắc một lần cho biết, nếu không sẽ rất đáng tiếc. Nếu đi nhóm đông và cứng tay lái, đừng ngại chinh phục các cung đường này nhé. Thời gian di chuyển từ thành phố Hà Giang đến dinh thự họ Vương mất 8-10 tiếng đồng hồ bằng xe máy, vì vậy hãy đảm bảo sức khỏe và chuẩn bị vật dụng đầy đủ cho chuyến đi.
Xe khách là lựa chọn tối ưu cho những du khách sức khỏe yếu, hoặc đi nhóm ít người. Vì cung đường Hà Giang có nhiều đèo và khúc cua tay áo rất phức tạp. Nếu xuất phát từ Hà Nội, cung đường khoảng 300km, và mất khoảng 7 - 8 tiếng ngồi xe. Ngoài ra, nếu du khách vẫn muốn trải nghiệm cung đường tại Hà Giang thì có thể thuê xe máy tại trung tâm thanh hố Hà Nội, và di chuyển qua các cung đường để đến dinh thự họ Vương.
Sau khi đến Hà Giang, du khách rời trung tâm thành phố di chuyển đến cổng trời Quản Bạ, đi qua rừng thông Yên Minh là sẽ tới được Dinh thự họ Vương. Theo như kinh nghiệm du lịch Hà Giang được nhiều du khách chia sẻ, thì nên có lịch trình 2-3 ngày để khám pha trọn vẹn vẻ đẹp nơi đây. Ngoài dinh thự họ Vương thì du khách có thể kết hợp ghé thăm một số địa điểm đặc sắc xung quanh như cổng trời Quảng Bạ, nhà của Pao, sông Nho Quế, Du Già…
4. VÉ THAM QUAN DINH THỰ HỌ VƯƠNG
Vé tham quan din thự họ Vương là 25,000đ/người. Nếu du khách đi bằng xe máy đến đây thì có thể gửi xe máy phía bên ngoài, ngay đó có một phiên chợ nên người ta sẽ trông giữ cho du khách. Bên cạnh việc sở hữu một kiến trúc và văn hóa đẹp, dinh thự họ Vương còn là điểm checkin cực đẹp với nhiều góc ảnh cực kỳ ăn ảnh. Một lưu ý nhỏ với du khách là không nên đến đây vào buổi trưa, vì trời nắng khá gắt, lên hình không đẹp.
5. KHÁM PHÁ DINH THỰ HỌ VƯƠNG - VUA MÈO
Dinh thự Vua Mèo (còn gọi là dinh thự họ Vương) do cụ Vương Chính Đức cho xây dựng vào năm 1865 hoàn thành vào năm 1947. Cụ Vương Chính Đức được người H'Mông nơi đây suy tôn là Vua Mèo, cai quản 4 huyện: Quản Bạ, Yên Minh, Mèo Vạc và Đồng Văn của tỉnh Hà Giang vì có công tổ chức đánh đuổi giặc Cờ đen từ Trung Quốc sang cướp phá.
Dinh thự tọa lạc trong một thung lũng rộng lớn đắc địa ở giữa có một đồi đất hình mui rùa xung quanh được bao bọc bởi những dãy núi cao thuộc xã Sà Phìn, huyện Đồng Văn. Được khởi công xây dựng từ năm 1898 và hoàn thành 9 năm sau đó, tổng diện tích là 1120m2 trong khuôn viên rộng hơn 3000m2.
Kiến trúc của dinh thự họ Vương là sự pha trộn độc đáo của 3 phong cách kiến trúc: Pháp, Trung Hoa và kiểu nhà của người H'Mông. Toàn dinh thự 2 tầng có 3 cung: tiền dinh, trung dinh và hậu dinh với 64 phòng dành cho 100 người ở. Xung quanh được bao bọc bởi lớp tường dày 60-70cm, cao 2m, có nhiều lỗ châu mai. Phía sau dinh thự có hai lô cốt kiên cố làm kho vũ khí và kho thuốc phiện. Vật liệu xây dựng hoàn toàn bằng các loại đá: đá xanh, đá cẩm thạch và gỗ thông đá (gỗ Sa mộc) có độ bền hàng trăm năm, tất cả đều được đục đẽo, chạm khắc bằng tay với hàng ngìn thợ giỏi từ Nam Định, Vân Nam. Tổng kinh phí xây dựng là 15 vạn bạc trắng tương đương 150 tỷ đồng. Chỉ tính công đánh bóng một chân cột bằng đá để có màu nâu giống quả thuốc phiện đã mất tới 900 đồng bạc trắng (gần 1 tỷ đồng).
Thời đó do chưa có máy móc nên toàn bộ khu dinh thự được xây hoàn toàn thủ công và sức lực của đồng bào người Mông. Chính vì vậy, nơi đây có giá trị lịch sử, văn hóa cực kỳ sâu sắc. Dinh thự họ Vương ở Hà Giang còn gắn với câu chuyện về tình anh em kết nghĩa giữa Bác Hồ và Vương Chính Sùng trong những năm kháng chiến chống Pháp.
Xung quanh dinh thự đươc bao bọc bởi hàng cây mộc sa trăm năm tuổi cao vút. Bước qua chiếc cổng bề thế ấy là lối dẫn được làm hoàn toàn bằng những phiến đá hoa cương chạm khắc tinh xảo. Dù trải qua bao thăng trầm lịch sử và biến cố của thời gian, thế nhưng dinh thự họ Vương vẫn giữ được nguyên vẹn những nét kiến trúc đặc sắc đậm chất cổ kính. Đứngở giữa dinh thự, du khách như lạc vào những ngày tháng xưa cũ, thời gian như dừng trôi, có chút buồn khó nói thành lời.
Năm 2004, khi dinh thự họ Vương được người họ Vương cống hiến cho nhà nước và trở thành di tích bảo tồn cấp quốc gia, và là điểm đến để du khách tham quan chiêm ngưỡng. Người nhà họ Vương chuyển ra sinh sống xung quanh dinh thự, họ vừa buôn bán, vừa trở thành những hướng dẫn viên nhiệt tình giới thiệu lịch sử và những nét đặc sắc của ngôi dinh thự cổ này đến khách tham quan.
6. NHỮNG TRẢI NGHIỆM THÚ VỊ KHI ĐẾN DINH THỰ HỌ VƯƠNG
Du khách khi tham quan dinh thự nhà họ Vương cổ trăm năm, có thể kết hợp khám phá những địa điểm xung quanh đó như ghé chợ phiên Sà Phìn để mua sắm, checkin rừng thông Yên Minh, ngắm cánh đồng hoa tam giác mạch, đi thuyền trên sông Nho Quế, thưởng thức cảnh đẹp cao nguyên đá Đồng Văn…
Và nhớ đừng quên thưởng thức những món ngon ẩm thực Hà Giang đặc sắc nhé, với tiết trời đặc trưng là không khí lạnh, được thưởng thức các món nướng như, trứng nướng, bánh tam giác mạch nướng và thị nướng nóng hổi thì còn gì bằng.