Chùa Khúc Toại

Chùa Khúc Toại nằm trong thôn Khúc Toại, là một làng cổ nằm vắt ngang con sông cổ Ngũ Huyện Khê. Cửa chùa hướng về phía Đông Nam, trước mặt là ao hồ và cánh đồng rộng lớn bốn mùa lúa xanh tươi tốt, sau lưng là cầu Chọi, chợ Chọi được đặt theo tên làng Chọi.

Theo truyền thuyết, làng Chọi được tiến sĩ Nguyễn Thượng Nghiêm cho xây dựng với quy mô lớn vào thời Lê, vì vậy, trong chùa Khúc Toại ngoài thờ Phật còn thờ ông Nguyễn Thượng Nghiêm làm Hậu Phật.

Chùa được xây dựng từ lâu đời nhưng đến thời nhà Nguyễn mới được trùng tu và mở rộng với quy mô lớn. Trên cây đầu của tòa Tiền tế còn nguyên dòng chữ Hán ghi năm trùng tu “Duy Tân Quý Sửu niên” 1913. Tòa Đại đình có kiến trúc tường chữ Đinh mái chữ Công với những lớp mái đao cong uốn lượn mềm mại.

Chùa được xây dựng từ lâu đời nhưng đến thời nhà Nguyễn mới được trùng tu và mở rộng với quy mô lớn.

Dấu tích cổ và có giá trị nhất trong chùa Khúc Toại là quả chuông đồng cổ nhất xứ Kinh Bắc ghi tên chùa với niên đại Phúc Thái 6 năm 1648.

Thân chuông khắc chữ Hán bài Tự kể về những danh lam cổ tích như tháp Báo Thiên, chùa Quỳnh Lâm, tháp Phổ Minh, chùa Phả Lại cùng bài Minh ca ngợi quê hương Khúc Toại trù phú.

Hàng năm, tại đây diễn ra hội đình ngày 6 tháng giêng âm lịch, hội chùa diễn ra muộn hơn, vào ngày 14 tháng giêng âm lịch, tập trung những hội quan họ nổi tiếng xứ Kinh Bắc.

Chùa Khúc Toại nằm ở gần đường Đường Đê, xã Khúc Xuyên, cách trung tâm thành phố Bắc Ninh khoảng 2km về phía Tây.