Chùa Dâu là một ngôi chùa nằm ở xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, cách Hà Nội khoảng 30 km. Đây là trung tâm cổ xưa nhất của Phật giáo Việt Nam, tuy nhiên cho đến nay, các dấu tích vật chất của chùa đã không còn nữa.
Chùa Dâu có vị trí ở xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành. Chùa nằm ở chính trung tâm khu di tích lịch sử văn hóa tiêu biểu của xứ Kinh Bắc, gồm có thành cổ Luy Lâu, đền thờ, lăng mộ Sĩ Tiếp, gồm hệ thống chùa chiền, đền đài, dinh thự, bảo tháp… Chúng được coi là chứng tích một thời kỳ dài hàng chục thập kỉ trước và sau Công Nguyên.
Chùa Dâu là ngôi chùa được hình thành sớm nhất Việt Nam mang dấu tích của buổi đầu Phật giáo du nhập vào đất Việt và xây dựng theo kiến trúc “Nội công ngoại quốc”, đây là một trong những lối kiến trúc cầu kì nhất.
Chùa được xây dựng vào buổi đầu Công Nguyên. Các nhà sư Ấn Độ đầu tiên đã từng đến đây. Vào cuối thế kỷ 6, nhà sư Tì-ni-đa-lưu-chi từ Trung Quốc đến chùa này, lập nên một phái Thiền ở Việt Nam. Chùa được khởi công xây dựng năm 187 và hoàn thành năm 226, là ngôi chùa lâu đời nhất và gắn liền với lịch sử văn hóa, Phật giáo Việt Nam.
Chùa Dâu gắn liền với sự tích Phật Mẫu Man Nương thờ tại chùa Tổ ở làng Mèn, Mãn Xá cách chùa Dâu 1 km.