Làng Xôi Xá

Nếu như bạn đến Bắc Ninh mà không ghé thăm Làng Viêm Xa, thì bạn sẽ bỏ lỡ một nửa Bắc Ninh. Ngôi làng không chỉ là một khu dân cư nông thôn nằm ở Yên Phong, Bắc Ninh, mà quan trọng nhất, đó là nơi sinh ra ban đầu của dân ca Quan Hồ, một trong những hoạt động văn hóa hấp dẫn nhất đã thu hút hàng ngàn thế hệ người Việt Nam năm Không ai biết chính xác khi nào Quan Hồ được phát minh, nhưng nó đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của cư dân địa phương.

Hầu hết các nhà nghiên cứu đồng ý rằng làng Viêm Xa đã được thành lập hơn 2.000 năm với nhiều di tích lịch sử khác nhau được bảo tồn cho đến ngày nay. Một trong số đó là Đền Cung gồm Đền Cung và Giếng Tiên (Giếng Tiên) nằm ở phía trước làng và ngay dưới chân núi Kim Sơn. Tuy nhiên, di tích nổi tiếng và hấp dẫn nhất tại Làng Viêm Xa là đền Vua Bà nơi Đức Vua Bà, người sáng tạo ra Quan Hồ, được thờ phụng. Đây thực sự không phải là một nơi quyến rũ với cấu trúc khổng lồ, nhưng vẫn là một trung tâm văn hóa của làng, nơi có rất nhiều hoạt động truyền thống của không chỉ Viêm Xa mà cả khu vực Quan Hồ xung quanh đều được tổ chức.

Đền Vua Bà tổ chức các hoạt động lễ hội ,vào ngày 6 và 7 tháng 2 hàng năm (Âm lịch), cư dân địa phương tại làng Viêm Xa hào hứng tổ chức một lễ hội đặc biệt tại chùa Vua Bà. Sự kiện này là để tôn thờ và gợi lại công đức của Đức Vua Ba cũng như để tạo ra một thời gian thú vị và vui vẻ cho người dân địa phương trước năm khó khăn phía trước. Một điểm dễ nhận ra là tất cả các hoạt động tại lễ hội này đều liên quan đến Quan Hồ như hát cuộc thi Quán Hồ, biểu diễn Quan Hồ hay nghi thức cho người tạo ra thể loại hát này. Có thể nói, lễ hội đền Đức Vua Ba là sự kiện lớn nhất và náo động nhất dành riêng cho Quan Hồ tại Việt Nam.