Kyrgyzstan

Kyrgyzstan là một quốc gia tại Trung Á, được biết đến như một quốc gia nằm kín trong lục địa, nơi chiếm diện tích 70% là đồi núi và 8% đất canh tác. Với vẻ đẹp tự nhiên và truyền thống du mục đáng tự hào Kyrgyzstan vẫn còn là một vùng đất cổ tích chưa ảnh hưởng nhiều bởi du lịch và các tác động kinh tế công nghiệp. Cùng với phong cách sống thuần nông, người dân nơi đây cũng nổi tiếng với độ hiếu khách luôn chào đón du khách đến như một món quà từ ơn trên. Chắc hẳn, với các đặc điểm nổi bật trên du lịch Kyrgyzstan sẽ là điểm đến đặc sắc cho du khách muốn tận mắt chiêm ngưỡng thiên đường thảo nguyên này bằng những trải nghiệm hết sức chân thật.

Giới thiệu về Kyrgyzstan

Kyrgyzstan là quốc gia từng là điểm đến trong Con đường Tơ lụa huyền thoại và cùng với chiều dài lịch sử hơn 2.000 năm, đời sống du mục ở đây vốn là một trong những đặc trưng của tộc người tổ tiên nguời có mái tóc màu hung đỏ và mắt xanh, sau bao nhiêu biến cố lịch sử và thay đổi về giống gen thì lối sống du mục ở đây vẫn còn được gìn giữ nguyên vẹn. 

Một quốc gia không giáp biển như Kyrgyzstan lại nằm sâu ở trung tâm châu Á và giáp với Trung Quốc, Uzbekistan, Tajikistan và Kazakhstan ở đây có rất nhiều điều thú vị mà chắc hẳn du khách sẽ vô cùng thích thú. Kyrgyzstan được bao quanh bởi các dãy núi cao, chính vì điều này mà nền văn hoá lâu đời ở đây được hình thành và bảo vệ bền chặt đến tận ngày nay. Chính vì vậy, có thể dễ hiểu rằng tại sao với một quốc gia nhỏ bé như  Kyrgyzstan lại được công nhận tới tận 3 Di sản Thế giới của UNESCO.Trong số đó chính là dãy núi Tian Shan (nằm trong hành trình của Con đường Tơ lụa), con đường thương mại cổ xưa kết nối Trung Quốc với châu  u và Trung Đông.

Đất nước Kyrgyzstan có tên gọi đầy đủ là Cộng hòa Kyrgyz, với diện tích 199,951 km2, trong đó chiếm hết 80% là bề mặt đồi núi cao và chỉ có 8% là đất có thể canh tác. Mùa hè người dân sẽ chăn thả gia súc ở các vùng thảo nguyên cao và mùa đông sẽ xuống những vùng thảo nguyên thấp hơn. Đó cũng chính là lý do đã hình thành nên lối sống du mục đã làm nên lịch sử, nói đến lối sống du mục chắc chắn cũng phải nói qua về lý do hình thành văn hoá này chính vì bởi khí hậu của Kyrgyzstan mùa đông cực kỳ lạnh, nhiệt độ giảm có thể xuống âm 30 độ C và mùa hè nóng kỷ lục lên đến 40 độ C. Loại gia súc chủ yếu được chăn nuôi ở đây là  ngựa, cừu và bò, vì đa số người dân ở đây theo đạo Hồi, cùng với văn hóa du mục vậy nên các loài động vật đó cũng là thức ăn chính và hình thành nên các văn hoá ẩm thực rất đặc sắc tại đây. 

Vì sao có tên gọi là Kyrgyzstan?

Tên gọi Kyrgyzstan là nguồn gốc của một từ trong tiếng Thổ Nhĩ Kỳ, với nghĩa là "bốn mươi", nhằm ngụ ý nhắc tới bốn mươi thị tộc của Manas, là vị anh hùng huyền thoại đã thống nhất bốn mươi thị tộc chống lại người Duy Ngô Nhĩ. Với nghĩa đen, Kyrgyz còn có nghĩa là "Chúng ta là bốn mươi", ngụ ý này còn được ẩn dụ trên quốc kỳ Kyrgyzstan với biểu trưng là 40 tia của mặt trời đại diện cho 40 bộ lạc người người Kyrgyz đã cùng nhau đoàn kết chống lại người Mông Cổ theo sử thi anh hùng Manas.

Thông tin cần biết về Kyrgyzstan

• Tên đầy đủ: Cộng hòa Kyrgyz 
• Thủ đô: Bishkek (trước đây là Frunze) 
• Diện tích: 199,951 km²
• Dân số: 5.362.800 người
• Tôn giáo: Hồi giáo, Chính thống giáo Đông Phương
• Ngôn ngữ: tiếng Kyrgyz, tiếng Nga
• Múi giờ: KGT (UTC+6)
• Mã điện thoại: +996
• Tiền tệ: Som Kyrgyzstan (KGS), 1USD= 83.05 Som (tỷ giá tháng 4/2022)

Du lịch Kyrgyzstan có gì hay? có gì đẹp?

Vẻ đẹp của Kyrgyzstan rất độc đáo và cũng là điều mà chúng ta có thể cảm nhận được bằng cả trái tim. Phần lớn có thể thấy được chính là các dải núi và thảo nguyên xanh rộng lớn trải dài hàng trăm kilomet tạo nên một dấu ấn cực kỳ trong lành, đặc trưng hoang sơ vốn có của Kyrgyzstan. Chắc chắn, nếu du khách có được thêm nhiều thông tin dưới đây về Kyrgyzstan sẽ là một trong những điều hữu ý cho chuyến đi du lịch Kyrgyzstan sắp tới.

Lịch sử

Kyrgyzstan là quốc gia độc lập muộn và có nhiều biến đổi lịch sử. Sau chiến thắng Hãn quốc Hồi Cốt (năm 840 Công Nguyên), người Kyrgyz mở rộng bờ cõi xuống tận dãy Tian Shan (Thiên Sơn) và phát triển nơi này khoảng 200 năm, nhưng vì các ảnh hưởng mở rộng bờ cõi của Đế quốc Mông Cổ, người Kyrgyz đã di cư về phía nam và đã trở thành một phần của Đế quốc Mông Cổ vào năm 1207. Đến sau này, khi quyền lực của Xô viết được thiết lập vào năm 1919 và Vùng tự trị Kara-Kyrgyz được thành lập bên trong nước Xô viết Nga, được thành lập với tư cách một nước cộng hòa của Liên bang Xô viết. Sau nhiều biến đổi lịch sử, vào năm 1993, nước này đổi tên thành Cộng hoà Kyrgyz, và tháng 2/1991, nước này đã đổi tên thủ đô Frunze theo tên trước đó là Bishkek. Và đã có những tác động theo hướng độc lập, nhưng trên thực tế kinh tế của Cộng hoà Kyrgyz dường như vẫn chống lại sự ly khai của nước này khỏi Liên bang Xô viết. 

Vào năm 1991, Kyrgyzstan đã kỷ niệm Ngày Độc lập vào ngày 31 tháng 8 hằng năm. Kể từ lúc độc lập, Kyrgyzstan có những bước phát triển xây dựng phương tiện truyền thông tích cực, từ đó đã đưa nước này trở thành phe đối lập chính trị.  Nhưng với các vấn đề xã hội chính ở Kyrgyzstan hiện nay là vấn đề muôn thuở về doanh nghiệp  nhà nước và mở rộng tự do dân chủ, chính trị,... Đó cũng là các vấn đề mà nước này phải đối mặt để có thể phát triển đất nước trọn vẹn nhằm thúc đẩy các mặt kinh tế - xã hội khác phát triển. 

Địa lý

Được gọi là “Thuỵ Sĩ của vùng Trung Á” chính vì bởi phần địa hình tương đương của Kyrgyzstan gần giống với Thuỵ Sĩ, đây cũng là điểm mạnh cũng là một phần điểm yếu của Kyrgyzstan khi không gần biển và đa số các đường biên giới đều là đường phân cách của núi non Tian Shan. Ngoài 80% được núi bao phủ thì Kyrgyzstan còn có các vùng châu thổ và thung lũng để người dân có thể sinh sống và làm việc. Ở Kyrgyzstan mặc dù không có biển nhưng được thiên nhiên ưu ái với các hồ nước mặn và nước ngọt cực lớn như hồ Issyk-Kul ở tây bắc Tian Shan cũng là hồ lớn nhất tại Kyrgyzstan và là hồ ở trên núi lớn thứ hai trên thế giới sau hồ Titicaca. Với mùa đông có tuyết dày đã mang lại nguồn nước lụt lớn vào mùa xuân khi nước ở thượng nguồn đổ xuống với lượng lớn đã tạo ra năng lượng thuỷ điện cũng như là nguồn nước dồi dào cho các hồ nước lớn ở đây.

Chính vì điều kiện khắc nghiệt về địa hình lẫn khí hậu vào các mùa đông lạnh buốt và mùa hè nóng đỉnh điểm thì dân số của Kyrgyzstan rất thưa thớt và phân bố không đồng đều, phần lớn dân cư sẽ tập trung ở các vùng nông thôn, chính vì vậy đây cũng là một phần trở ngại lớn của chính phủ trong phát triển đồng đều chất lượng sống của nhân dân Kyrgyzstan.

Khí hậu

Khí hậu ở Kyrgyzstan khá khắc nghiệt theo từng vùng để có thể thuận tiện lao động sản xuất. Với vùng thung lũng Fergana thuộc phía tây nam là kiểu khí hậu cận nhiệt đới, với điều kiện rất nóng vào mùa hè, nhiệt độ cao nhất có thể đạt tới đến là 40 độ C. Với các vùng thuộc đồi phía bắc là kiểu khí hậu ôn hoà và dãy Tian Shan sẽ chuyển từ kiểu khí hậu lục địa khô qua khí hậu cực (tùy vào độ cao). Các vùng lạnh nhất nhiệt độ sẽ không dưới trong vòng 40 ngày mùa đông, và ở một số nơi như sa mạc sẽ có tuyết rơi trong suốt kỳ đông. 

Chính vì vậy, thời tiết thích hợp để có thể đi du lịch Kyrgyzstan là vào đầu mùa hè từ tháng 6 đến tháng 10, khi cỏ bắt đầu mọc xanh và văn hoá du mục cùng dịch vụ du lịch được cho là rộ nhất trong năm. Du khách có thể lựa chọn tháng 2, tháng 3 để trượt tuyết ở Karakol, Jyrgalan, Boz Uchuk và Jalpak Tash vì đây là thời điểm tuyết rơi và khí hậu cũng không quá khắc nghiệt. 

Văn hóa và con người

Điều tạo nên sức hấp dẫn cho Kyrgyzstan chính là người dân thân thiện và hiếu khách, việc chào đón các bạn từ nước khách đến giống như một món quà được gửi đến từ bề trên. Chính vì vậy, khi đến và được người dân chào đón với các món ăn như bánh mì và sữa ngựa thì chắc chắn họ rất quý người khách đó. Với đặc điểm đó, người Kyrgyzstan còn nổi bật với cách sống cộng đồng và được ăn sâu vào nếp sinh hoạt hàng ngày qua nhiều thế hệ bền chặt. 

Với truyền thống du mục trong suốt 3.000 năm, người Kyrgyzstan đã tạo ra những yurt được hiểu có nghĩa là lều, nơi mà cả gia đình có thể sống và sinh hoạt ở đây vào các đợt chăn thả gia súc. Yurt chính là một phần của văn hóa của người Kyrgyzstan và là một điểm nhấn của cuộc sống du mục. Vì tính linh hoạt nên Yurt có thể mở ra và xếp lại rất gọn nhẹ khi di chuyển. Đa số người dân Kyrgyzstan phân bố chủ yếu ở các vùng nông thôn xa các thành phố lớn, chính vì vậy điều kiện phát triển cũng được xem là khó khăn khi mật độ dân số khá thưa và khá định canh định cư. Với gần 3/4 dân số của Kyrgyzstan là người Kyrgyz, một dân tộc Turk theo đạo Hồi, vậy nên gia súc chủ yếu là cừu, ngựa và bò Tây Tạng, đây cũng là truyền thống lâu đời ở Kyrgyzstan. Mặc dù vậy, trình độ biết chữ của người dân ở đây được xem là khá cao, khi giáo dục bắt buộc được áp dụng cho tất cả các trẻ em từ 7 tuổi đến 15 tuổi (từ lớp 1 đến lớp 9). Chỉ những điều đơn giản ấy thôi cũng cho thấy rằng con người và văn hoá lâu đời của Kyrgyzstan là cả một chân trời để du khách có thể khám phá và hiểu thêm về vùng đất mang dấu chân của Con đường tơ lụa này.

Ẩm thực

Đa số người dân ở Kyrgyzstan đều theo đạo Hồi và vốn có truyền thống ăn thịt cừu, thịt ngựa, thịt gà và thịt bò cũng như các chế phẩm từ sữa khác. Chính vì vậy, khi du lịch đến Kyrgyzstan ẩm thực không phải là trở ngại quá lớn vì đa phần các gia vị cũng như cách chế biến cũng dễ đưa vị, trừ trường hợp ăn không quen sẽ dễ dẫn đến ngán vì các loại thực phẩm như bánh mì ở dây được sử dụng lặp đi lặp lại vì đây là món ăn linh thiêng không thể thiếu. Dưới đây là các đề xuất về những món chắc chắn mà khách du lịch phải nên thử qua khi đến Kyrgyzstan:

Plov (Osh)

Là một trong những món ăn truyền thống không thể thiếu trong những bữa tiệc quan trọng ở Kyrgyzstan, Plov là một dạng cơm chiên thập cẩm được sử dụng các nguyên liệu như thịt bò hoặc thịt cừu, cà rốt, hành tây, nho khô... Ở các nước láng giềng như Samarkand, Fergana, Tashkent, Kashkadarya,... đều có các nguyên liệu riêng phải sành ăn và có trải nghiệm thì mới biết được đâu là hương vị riêng của Plov của một nước. Với khách du lịch có trải nghiệm đến Trung Á là một điều thật đặc biệt khi được thử món ăn này với người dân bản địa vì đây cũng chính là một cách chào đón người bạn mới của họ đến với đất nước Kyrgyzstan. 

Borsook

Bánh mì ở Kyrgyzstan là một món ăn phổ biến và gần như là thói quen ăn uống hằng ngày. Bánh mì ở đây cũng được ảnh hưởng bởi các nước lân cận, với món Borsook là một dạng bánh mì hình tròn, có dạng như cái gối nhồi bông nhỏ, được chiên lên ngập dầu và rỗng ruột. Vị của Borsook có không có vị ngọt, chính vì vậy mà cách ăn bánh mì của người Kyrgyzstan khá đa dạng như có thể dùng nhúng vào bơ hoặc ngâm trong trà, ngâm với mật ong,...Với món ăn này, người dân ở đây có thể dùng vào buổi sáng kèm với một đĩa salad. Borsook cũng có thể được tìm thấy ở nhiều vùng khác ở Trung Á và có phần giống với quẩy của Việt Nam với hình dạng dài và dẹp. Những biến thể này cho thấy sự đa dạng, giao lưu văn hoá ẩm thực thực sự đã tạo nên rất nhiều điều thú vị đáng để thử qua. 

Oromo

Oromo là một món ăn được nhào từ bột mì và cuộn lại với các nhân khoai tây, thịt băm cùng mỡ động vật. Người dân sẽ hấp Oromo chín và dùng với sốt cà chua.  Oromo là một món ăn tiêu chuẩn trong bữa ăn hàng ngày của người Kyrgyzstan. Vì người dân ở  Kyrgyzstan có truyền thống du mục nên những món ăn gọn nhẹ và có thể dùng chung như Oromo sẽ được ưu tiên trong các bữa ăn truyền thống, món này sẽ được dùng bằng tay khi ăn, và đây cũng là một truyền thống đặc biệt của người  Kyrgyzstan mà du khách rất nên thử qua.  

Beshbarmak

Theo tiếng Kyrgyz món này có nghĩa là “năm ngón tay”. Là một sự kết hợp giữa thịt ngựa và sợi mì khiến 5 ngón tay phải trơn tuột khi sử dụng bằng dụng cụ ăn, chính vì vậy món này người ta sẽ ăn bằng 5 ngón tay. Được xem là món ăn truyền thống nên việc đãi món này cũng vô cùng trịnh trọng, để có món này người ta phải giết một con cừu hoặc ngựa và hầm nó trong một nồi lớn, phần thịt được chia cho mỗi người trên bàn ăn, phần thịt sẽ tương ứng với địa vị xã hội. Món ăn này sẽ ăn cùng với mì, hành tây,...

Các địa điểm tham quan

Làn sóng khám phá các quốc gia Trung Á hiện nay rất được nhiều du khách đam mê chính phục trải nghiệm, chính bởi vì cảnh đẹp và các tiếp biến văn hoá đặc sắc nơi đây đã tạo nên một Kyrgyzstan được dân chuyên vô cùng săn đón. Dưới đây là các đề xuất điểm du lịch mà khách du lịch đã đến được Kyrgyzstan nhất định không thể bỏ qua:

Tháp Burana

Di tích lịch sử Burana là nơi một phần của thành phố cổ Balasagun của đất nước Kyrgyzstan và nơi đây cũng từng là một phần của Con đường tơ lụa huyền thoại năm xưa. Tháp Burana cao 24.6 m, nhưng ngày xưa tháp này cao trên 40m, qua các biến động thiên nhiên mà toà tháp này chỉ có độ cao như hiện tại. Nhưng với vẻ đẹp lộng lẫy hiên ngang giữa bao quanh bởi những ngọn núi cao hùng vĩ  Burana vẫn là nơi đáng được ghé qua để du khách có thể chiêm ngưỡng được cảnh tượng tuyệt đẹp nơi đây. Du khách có thể mua vé lên đỉnh tháp và đi bộ bằng cầu thang xoắn ốc bên trong, với mức giá khoảng 60 SOM ( tầm 1 USD), lên đến đỉnh tháp là cơ hội được chiêm ngưỡng toàn cảnh ngoạn mục của nơi này với thung lũng trải dài bao la. 

Công viên quốc gia Ala - Archa

Để thoả mãn tình yêu thiên nhiên thì Ala - Archa sẽ là một điểm đến thú vị dành cho du khách. Với vị trí ở vùng núi cao nơi dãy Tian Shan chạy dọc, công viên được thành lập năm 1976 và chỉ cần 40km từ phía nam thủ đô Bishkek du khách có thể đến được đây và chiêm ngưỡng cây bách xù sọc mọc trên những dãy đồi được phủ xanh. Vì nằm trong dãy Ala Too của dãy núi Tian Shan là nơi có rất nhiều sông băng và hẻm núi cùng động vật quý hiếm hoang dã, nơi này là một điểm có thể trekking và hiking rất thú vị cho du khách muốn được thoả mãn và chinh phục thiên nhiên. 

Hồ Issyk Kul

Là một trong những hồ nước sâu thứ hai thế giới (sau hồ Titicaca). Với chiều dài 113 dặm, rộng 37 dặm và sâu 668 mét. Đây cũng từng là một khu nghỉ mát nghỉ mát nổi tiếng trong thời kỳ Xô Viết. Hồ Issyk Kul được bao quanh bởi những đỉnh núi phủ tuyết trắng, nhưng hồ này không bao giờ bị đóng băng vì thế trong tiếng Kyrgyz hồ này còn có nghĩa là "hồ nước nóng". Để có những bức ảnh đẹp bởi nước xanh vắt và trải nghiệm cắm trại tuyệt vời thì đây có thể là điểm dừng chân thú vị cho du khách.

Hẻm núi Skazka

Nằm giữa làng Tosor và Kaji-Say thuộc phía nam của hồ Issyk Kul, cùng với khung cảnh giữa đất trời nâu đầy bụi giống như những cảnh phim sa mạc, những cột đá sét đỏ xếp chồng lên nhau là quá trình kiến tạo của gió đã hình thành nên một hẻm núi vô cùng đặc sắc rất khó quên. Đây cũng chính là một bức tường cổ tích mà bao nhiêu dân chuyên trekking ao ước một lần được đến và chiêm ngưỡng cảnh tượng hùng vĩ này. Với những đặc điểm ấy cũng đã khiến hẻm núi Skazka có thật nhiều câu chuyện để kể lại sau chuyến đi.