Tibet 2018 - Mùa Thu xứ Tạng

Cơ duyên được tới Tây Tạng một lần trong đời quả là một trải nghiệm thú vị, dự định ấp ủ từ lâu. Sau một chặng bay dài với 2 lần transit tại Quảng Châu và Trùng Khánh mới đáp được chuyến bay tới Lhasa, thủ phủ của Tây Tạng. Sân bay Lhasa hiện ra trước mắt nằm giữa những dãy núi trùng điệp vô cùng hùng vĩ.

Cảm nhận đầu tiên là triệu chứng sốc độ cao do Lhasa nằm ở độ cao 3600m so với mực nước biển, nơi mà không khí chỉ còn 30% ôxy so với đồng bằng. Ngày đầu tiên ở Tây Tạng là phải tuyệt đối tuân thủ hướng dẫn để tránh bị sốc độ cao như: không được tắm, đi nhẹ, nói khẽ, cười duyên, hạn chế tăng động...

Bỏ qua những khó khăn về thiếu ô xy ở độ cao trung bình hơn 4200m, những quãng đường dài di chuyển liên tục bằng xe ô tô trên những con đường gồ ghề với những con đèo uốn lượn có nơi lên tới độ cao 5200m mà đa số nhiều người phải dùng bình ô xy để thở. Có thể nói Tây Tạng là vùng đất linh thiêng và bí ẩn, xen lẫn những huyền bí và tương đối khép kín với thế giới bên ngoài do những nhạy cảm về chính trị và tôn giáo nơi đây.
Với hành trình 8 ngày trải nghiệm Tây Tạng (mất 1 ngày transit tại Trùng Khánh) thực ra chỉ như cưỡi ngựa xem hoa trên khu vực rộng lớn mênh mông và hiểm trở.



Thật tuyệt vời khi được khám phá thiên nhiên hùng vĩ nơi đây, trên con đường di chuyển từ thủ đô Lhasa tới thành phố lớn thứ 2 ở Tây Tạng là Shigatse sẽ có cơ hội ngắm nhìn những dãy núi hùng vĩ quanh năm tuyết phủ trắng xoá như sông băng vĩnh cửu Karola, sự hùng vĩ của con đèo Gangbala hoặc không khỏi ngạc nhiên khi đi qua hồ Yanmdrok. Ngoài ra nơi đây còn có hồ nước mặn Namtso nằm trên đỉnh núi tuyết Nyainqentanglha, đây là hồ nước mặn nằm ở độ cao lớn nhất thế giới (4720m).

Nói đến Tây Tạng không thể không nói đến những cung điện, tu viện và đền đài nguy nga tráng lệ, dấu son huy hoàng của lịch sử và văn hoá của nơi đây được xây dựng và phát triển liên tục từ thời vua Tùng Tán Cương Bố (???-650), vị vua đầu tiên thống nhất các dân tộc người Tạng và lập ra Vương Quốc Thổ Phồn hùng mạnh trong quá khứ, ông cùng với 2 người vợ ngoại quốc của mình là Công chúa Xích Tôn nước Nepal và Công chúa Văn Thành nhà đường là những người truyền bá và xây dựng đạo Phật hưng thịnh trong thế kỷ thứ 7 ở Tây Tạng.

Phật giáo Tây Tạng cũng có những nét cực kỳ đặc sắc với Phật Giáo Kim Cương thừa làm chủ đạo. Phật giáo được truyền vào Tây Tạng và hưng thịnh từ thời vua Tùng Tán Cương Bố, trả qua nhiều thăng trầm lịch sử và phân rã thì đến thế kỷ XV nhà cải cánh tôn giáo lớn nhất trong lịch sử là đại sư Tông Khách Ba (Tsongkhapa 1357-1419) đã thống nhất các phái và lập ra phái Cách Lỗ (hay Hoàng Mạo giáo, phái Mũ Vàng). Người đứng đầu của phái Cách Lỗ được vua Mông Cổ phong chức Đạt Lai Lạt Ma (Dalai Lama), Đạt Lai Lạt Ma thứ 5 trở thành người lãnh tụ tinh thần và chính trị của Tây Tạng từ năm 1617 ( điều này thực sự hiếm trên thế giới khi lãnh tụ tôn giáo kiêm luôn đứng đầu nhà nước). Một trong những điểm đặc sắc nhất của Phật giáo Tây Tạng là sự tái sinh của hai dòng Đạt Lai Lạt Ma và Ban Thiền Lạt Ma (Đạt Lai Lạt Ma là hiện thân của Đức Quan Âm Bồ Tát, còn Ban Thiền là hiện thân của Đức Phật A di đà, khi chết đi thì nguyện đầu thai lại kiếp sau để cứu giúp cho đời, truyền thống tái sinh tiếp nối liên tục cho đến hiện nay là Đức Đạt Lai Lạt Ma đời thứ 14 và Đức Ban Thiền Lạt Ma đời thứ 11), hai dòng quan trọng nhất lãnh đạo Tây Tạng hơn 300 năm cho đến năm 1951 khi quân giải phóng Trung Quốc tiến vào Tây Tạng, Đức Đạt Lai Lạt Ma đời thứ 14 sống lưu vong tại Ấn Độ (1959) sau cuộc nổi dậy thất bại chống lại cầm quyền Bắc Kinh.

Đức Ban Thiền Lạt Ma đời thứ 10 bị bắt vào năm 1962 và bị Bắc Kinh giam giữ đến 1982 mới được thả về Tây Tạng. Ngài viên tịch vào năm 1990, cậu bé sinh năm 1990 được Đức Đạt Lai Lạt Ma 14 xác nhận là hoá thân của Ban Thiền Lạt Ma đời thứ 11 vào năm 1995, sau đó bị mất tích và chính quyền Bắc Kinh xác nhận giam giữ nhưng vì mục đích an toàn cho ngài và gia đình, sau đó Bắc Kinh dựng lên Ban Thiền Lạt Ma đời thứ 11 khác cũng sinh năm 1990 (hiện nay 28 tuổi). Nói chung thì hiện nay tình hình Phật giáo tại Tây Tạng tương đối phức tạp do mâu thuẫn giữa chính quyền Bắc Kinh và chính phủ lưu vong của Đức Đạt Lai Lạt Ma đời thứ 14 và những người ủng hộ ông tại Tây Tạng.

Một số điểm viếng thăm quan trọng ở Tây Tạng:
- Cung điện Potala: Nơi sống và làm việc của các đời Đạt Lai Lạt Ma.
- Chùa Đại Chiêu Tự: ngôi chùa lịch sử lâu đời nhất ở Tây Tạng với lịch sử hơn 1300 năm từ thế kỷ thứ 7.


- Tu viện Tashihunpo: Nơi sống và làm việc của các đời Đức Ban Thiền Lạt Ma.
- Hồ nước mặn nằm ở độ cao nhất trên thế giới Namtso, đệ nhị thánh hồ ở Tây Tạng.
- Con đèo hùng vĩ Gangbala
- Sông băng vĩnh cửu Karola
- Thánh hồ Yanmdrok.