Florence
Florence là thành phố được coi là quê hương của phong trào Phục hưng ở châu Âu trong khoảng thế kỷ XV đến thế kỷ XVI. Nơi đây vẫn còn giữ được gần như nguyên vẹn của những công trình nghệ thuật, nét cổ kính từ hàng trăm năm trước, nổi bật là những ngôi nhà gạch nâu với mái ngói đỏ đồng nhất trải dài nhiều dãy phố.
Nhắc đến nước Ý, nếu Rome là vùng đất của lịch sử, Milan là kinh đô thời trang thế giới thì thành phố Florence lại chính là cái nôi của nền văn hóa nghệ thuật nước này. Chuyến du lịch Florence sẽ đưa hàng triệu du khách đến đắm chìm trong những giá trị kiến trúc thời kỳ Phục Hưng, nơi những trái tim yêu nghệ thuật sẽ thỏa mãn niềm đam mê với các công trình cổ và các bảo tàng đầy ắp các pho tượng, bức tranh quý giá.
Giới thiệu về Florence – Cái nôi của kiến trúc và nghệ thuật Ý
Thành phố Florence, Ý, trong tiếng Ý gọi là Florentia, được biết đến là thủ phủ của tỉnh Firenze cũng như vùng Tuscany, miền Nam nước Ý. Nằm cách thủ đô Rome khoảng 230km về phía Tây Bắc, thành phố này tọa lạc tại vùng thung lũng của sông Arno, xung quanh là các trang trại và các vườn cây ăn trái. Đồng thời, Florence cũng nằm trên tuyến đường nối liền thủ đô Rome với vùng Bắc Ý, nhờ vị trí đắc địa này mà nó trở thành một trong những trung tâm kinh tế, chính trị quan trọng của đất nước này.
Ít ai biết rằng, Florence đã từng được thành lập để trở thành một thuộc địa quân sự của La Ma vào khoảng thế kỷ 1 trước Công Nguyên. Trong suốt chặng dài của lịch sử, nó đã là một nước cộng hòa, nơi đặt trụ sở của công quốc Tuscany và từng là thủ đô của Ý (1865–70). Từ thế kỷ 14 đến thế kỷ 16, Florence đã chiếm ưu thế vượt trội trong các lĩnh vực như thương mại, tài chính, học tập và đặc biệt là nghệ thuật.
Được biết đến là cái nôi của thời kỳ Phục Hưng, Florence vì thế cũng sở hữu rất nhiều những bảo tàng, phòng trưng bày nghệ thuật hàng đầu thế giới. Có thể nói, thành phố miền Nam nước Ý này thực sự là một bảo tàng sống, là nơi chứa đựng các công trình nghệ thuật vang bóng một thời cùng một nền lịch sử văn minh rực rỡ.
Giờ đây, Tuscany trở thành một trong những điểm du lịch nổi tiếng nhất nước Ý và thành phố Florence trở nên đặc biệt hút khách. Ghé thăm các bảo tàng, cửa hàng thời trang hay thưởng thức ẩm thực Florentine hay ngắm hoàng hôn trên Ponte Vecchio là những trải nghiệm khiến du khách không thể thờ ơ.
Thông tin cần biết về thành phố Florence
- Dân số: 360.000 người
- Diện tích: 102,4 km²
- Ngôn ngữ: Tiếng Ý
- Tôn giáo: Công giáo La Mã
- Tiền tệ: Euro
Du lịch Florence có gì hay? có gì đẹp?
Florence – cái nôi của nghệ thuật Phục Hưng
Được mệnh danh là “cái nôi của thời kỳ Phục Hưng”, Florence từ những năm đầu thế kỷ 15, đã cho ra đời một phong trào nghệ thuật mới, được xây dựng bởi các nghệ sĩ nổi tiếng như Lorenzo Ghiberti, Donatello và Filippo Brunelleschi. Họ cùng với những tác phẩm của mình, đã đặt nền móng cho sự ra đời của nghệ thuật thời kỳ Phục Hưng. Được biệt, Florence hiện đang giữ khoảng ba mươi phần trăm trong tổng số các tác phẩm nghệ thuật Phục Hưng trên toàn thế giới, chủ yếu ở ba loại hình: hội họa, điêu khắc và văn chương.
+ Hội họa: Đây chính là yếu tố quan trọng cấu thành nên nền nghệ thuật Phục Hưng với các tác phẩm mang tính hiện thực cao cùng sự vận dụng phép phối cảnh chuyển tính một cách điêu luyện. Phần lớn các bức vẽ của các họa sĩ giai đoạn này đều hướng đến thẩm mỹ và tôn vinh vẻ đẹp thiên nhiên lẫn con người. Trong số đó, Leonardo da Vinci và Raffaello Sanzio được cho là những vị họa sĩ tài ba, đã góp phần đưa nền hội họa nước nhà sang một trang mới.
+ Điêu khắc: Nghệ thuật Phục Hưng cũng được thể hiện sâu sắc trong lĩnh vực điêu khắc. Có thể thấy, điêu khắc trong giai đoạn này đã có sự thay đổi mạnh mẽ, từ các họa tiết trang trí nhà thờ sang các bức tượng độc lập. Các chất liệu sử dụng trong điêu khắc cũng không giống nhau, từ đồng sang đá hoa cương và cẩm thạch. Mặc dù, Lorenzo Ghiberti được cho là người khơi mào những cách tân nhưng đến thời kỳ của Michelangelo, điêu khắc Phục Hưng mới thực sự đạt đến đỉnh cao. Ông đã dành ra hai thập kỷ để cho ra đời những kiệt tác hội họa để đời như David, Đức Mẹ sầu bi và Moses.
Sự giao hòa các trường phái lớn trong kiến trúc Florence
Cùng với hội họa, điêu khắc thì kiến trúc của Florence cũng mang đậm hơi thở của thời kỳ Phục Hưng. Tuy vậy, kiến trúc của thành phố còn có sự góp mặt của các phong cách lớn khác như La Mã, Gothich và đương đại. Chính điều này đã tạo ra một bộ mặt kiến trúc phong phú, đa dạng cho Florence và đó cũng là lý do mà thành phố này trở nên hút khách một cách đặc biệt.
Khi đến du lịch Florence, du khách quốc tế sẽ có dịp chiêm ngưỡng từ các công trình kiến trúc cổ kính cho đến hiện đại. Vốn đã từng nằm dưới sự cai trị của La Mã nên chẳng có gì ngạc nhiên khi phong cách La Mã có mặt rải rác trên khắp thành phố, với đặc điểm chính là mái vòm cong. Một số các công trình đi theo phong cách này là tu viện Badia a Settimo, nhà thờ San Remigio và nhà thờ San Michele a San Salvi.
Các công trình theo lối kiến trúc Gothic cũng góp phần không ít trong tô điểm vẻ đẹp của thành phố Florence. Nét đặc trưng của phong cách này là mái vòm nhộn, các trụ lớn nhỏ và cửa sổ nhiều màu. Các công trình được cho là tiêu biểu nhất đó là nhà thờ Milan, Santa Maria Novella và Santa Maria del Fiore.
Là nơi khai sinh ra nền văn hóa Phục Hưng, vì thế mà Florence cũng có những công trình thể hiện sự tinh hoa, sắc sảo của nét kiến trúc này với rất nhiều kiến trúc sư nổi tiếng. Đặc trưng của kiến trúc thời kỳ này là sự kết hợp tinh tế giữa thiết kế mái vòm của phong cách La Mã cùng với trật tự sắp xếp đối xứng, bố cục rõ ràng và tận dụng tỉ lệ cơ thể vào thi công công trình. Công trình điển hình của thời kỳ này là nhà thờ chính tòa Firenze, nhà thờ San Florentino và tòa nhà cổ Ospedale degli Innocenti.
Cuối cùng, một thứ không thể thiếu tạo nên diện mạo mới mẻ của thành phố Florence đó chính là các công trình kiến trúc mang phong cách đương đại. Nó không hẳn là đi theo một lối kiến trúc đơn thuần nào đó mà đôi khi là sự phối hợp của nhiều công trình khác nhau. Ghé thăm nhà ga xe lửa Santa Maria Novella, trung tâm lưu trữ Florence hay trụ sở ngân hàng Banca Cassa bạn sẽ thấy bóng dáng kiến trúc này.
Floren với nền văn hóa sống động
Trong suốt nhiều thế kỷ, Florence nói riêng cũng như Tuscany nói chung được coi là chuẩn mực về văn học, kiến trúc, điêu khắc và hội họa trên toàn thế giới. Ngày nay, nó không chỉ là biểu hiện sống động của văn hóa và thời Phục hưng Ý mà còn đại diện cho điểm đến nổi tiếng nhất về ẩm thực và mua sắm.
Theo số liệu thống kê của UNESCO, có đến 60% các tác phẩm nghệ thuật quan trọng nhất của thế giới nằm ở Ý và khoảng một nửa trong số này nằm ở Florence. Sở hữu một loạt các quảng trường, bảo tàng cùng với các nhà nguyện, phòng trưng bày, Florence cũng là nơi để khám phá thời kỳ Phục hưng một cách trọn vẹn nhất. Cùng với đó, thành phố cũng chính là một trung tâm của nghệ thuật và văn hóa, là địa điểm thường xuyên tổ chức chức các triển lãm, lễ hội nghệ thuật thường niên.
Florence cũng tự hào là cái nôi của ngôn ngữ Ý. Bằng một cách nào đó, Florentine trở thành ngôn ngữ văn hóa hàng đầu ở Ý và giờ đây, ngôn ngữ quốc gia cũng là được thành lập với tiếng Ý chuẩn hóa dựa trên Florentine. Ý cũng giữ tư cách là một quốc gia đã ghi dấu ấn đáng nhớ trong nền điện ảnh của thế giới và Florence cũng là không ngoại lệ. Khoa học của thành phố này cũng có bước tiến đáng nể.
Một điều thú vị trong văn hóa của Florence mà ít người để ý đến, đó là thành phố này chính là nơi phát minh ra đàn Piano, bởi một người thợ đàn ở Florence, Ý. Để từ đó, đàn Piano trở thành một dụng cụ quan trọng trong âm nhạc ở cả châu Âu và trở nên phổ biến trên khắp thế giới. Giờ đây, đàn piano với những nốt trầm bổng, du dương đã dường như không thể thiếu trong các bản nhạc cổ điển, nhạc Jazz hay các thể loại âm nhạc hiện đại khác.
Những lễ hội và sự kiện quan trọng nhất ở Florence
Florence là một thành phố tuyệt vời để thăm quan và ngắm nhìn ở Ý. Không chỉ đem đến nhiều điểm tham quan thú vị hàng đầu cả nước, Florence còn có rất nhiều các sự kiện, lễ hội diễn ra quanh năm, thu hút hàng ngàn người tham gia. Đó cũng chính là cơ hội để trải nghiệm bầu không khí sôi động cùng dân địa phương cũng như tìm hiểu thêm về văn hóa Tuscany và truyền thống của người bản địa.
Lễ hội hóa trang Carnevale
Cùng với Venice thì Florence cũng có cho riêng mình lễ hội hóa trang đầy náo nhiệt và cuốn hút bất kỳ vị khách nào. Những chiếc xe sẽ bắt đầu cuộc diễu hành vô cùng hoành tráng đi qua những con đường trong thành phố, dẫn đầu là sự xuất hiện của một con rồng bù nhìn khổng lồ. Lễ hội cũng chính là dịp thể hiện truyền thống của địa phương, bằng cách diện trang phục rực rỡ thời Phục Hưng bởi người cưỡi ngựa, ban nhạc và cũ công. Được biết, lễ hội được tổ chức với một ý nghĩa hết sức nhân văn, đó chính là nhằm tôn vinh sự đa sắc tộc của thành phố, đó là lý do có sự tham gia của rất nhiều các đại diện đến từ Brazil, Peru, Thụy Điển, Bangladesh,..
Lễ Phục Sinh
Không giống với bất kỳ lễ Phục sinh nào trên thế giới, lễ Phục sinh ở Florence, Ý được cho là vô cùng kỳ lạ. Trong tiếng Ý, nó còn được gọi là Pasque, điều đặc biệt trong suốt lễ hội là người dân sẽ đón lễ Phục sinh truyền thống bằng cách làm nổ một chiếc xe đẩy. Đó là một truyền thống đã có mặt từ hơn 350 năm, bắt nguồn từ cụm từ có tên là “scoppio del carro”, nghĩa đen là vụ nổ của chiếc xe thùng. Theo đó, một chiếc xe kéo cỏ tuổi đời hàng trăm năm sẽ được trang trí pháo và kéo về phía trước của nhà thờ Florence Duomo để kích nổ. Tiếng nổ cũng chính là báo hiệu cho hòa bình và những điều tốt đẹp phía trước.
Maggio Musicale Fiorentino
Lễ hội này trong tiếng Anh gọi là Florence Musical May, là một lễ hội nghệ thuật uy tín được tổ chức thường niên ở Florence. Kéo dài suốt hai tháng từ tháng cuối tháng 4 cho đến tháng 6, Maggio Musicale Fiorentino được tạo nên bởi một loạt các sự kiện gồm vở diễn opera, hòa nhạc, múa ba lê và biểu diễn văn xuôi. Với những ai yêu thích nét đẹp nghệ thuật của thành phố Florence nói riêng cũng như vùng Tuscany nói riêng thì bắt lấy cơ hội để tham gia lễ hội này một lần trong đời.
Lễ Hiển Linh
Sau Giáng Sinh và Năm Mới, mọi trẻ em ở Ý đều mong chờ đến lễ Hiển Linh, đúng vào ngày 6 tháng Giêng. Đây là ngày mà phù thủy La Befana đến tăm tất cả các ngôi nhà ở Ý bỏ than vào tất cả những đứa trẻ nghịch ngợm và kẹp cho những đứa trẻ ngoan, giống như Thánh Nicolas hoặc Ông gia Noel. Khi đó, tất cả các ngân hàng, văn phòng và nhà hàng sẽ đóng cửa để kỷ niệm sự xuất hiện của Ba Vị Vua ở Bethlehem.
Florence Dance Festival – Estate Fiesolana
Estate Fiesolana được biết đến là một lễ hội mùa hè diễn ra mỗi năm từ tháng 6 đến cuối tháng 7 tại Teatro Romano ở Fiescole, một thị trấn của Florence. Vô số các hoạt động diễn ra trong thời gian này như âm nhạc, thơ ca, điện ảnh và khiêu vũ. Thêm vào đó, một trải nghiệm không thể khó quên đó chính là cơ hội được thưởng thức một buổi hòa nhạc trong một nhà hát vòng tròn La Mã cổ đại.
Những địa điểm du lịch Florence hấp dẫn hàng đầu nước Ý
Là cái nôi của thời kỳ Phục hưng, vì thế mà Florence cũng hội tụ những điểm đến hút khách hàng đầu Ý. Thành phố này không có nhiều địa điểm vui chơi hay cảnh quan thiên nhiên, bù lại nó có một bộ sưu tập đáng kinh ngạc các địa danh, bảo tàng, nhà thờ và cung điện nổi tiếng.
Cầu Ponte Vecchio
Bắt qua sông Arno, cầu Ponte Vecchio là cây cầu nổi tiếng nhất Florence. Nhìn từ xa, ít người nghĩ rằng là một cây cầu thực sự bởi không hề có thành cầu, không có xe cộ qua lại và đặc biệt chỉ có hai dãy nhà cổ vắt qua sông. Bù lại, trên cầu lại xuất hiện một loạt các cửa hàng xinh xắn, chủ yếu là các tiệm kinh doanh nữ trang, cực kỳ thu hút phái đẹp. Đặc biệt, đi đến đoạn giữa cầu, bạn sẽ nhìn thấy được tượng bán thân của Cellini, một người thợ rèn kim loại khá nổi tiếng. Xung quanh đó là các hàng rào, nơi các cặp đôi yêu nhau cùng treo ổ khóa để thể hiện tình yêu vĩnh cửu của mình.
Quảng trường Piazza del Duomo
Quảng trường trung tâm thành phố còn có tên là Cathedral Square, nghĩa là quảng trường nhà thờ, một trong những nơi được khách du lịch ghé thăm nhiều nhất ở châu Âu và ở Florence. Được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới, quảng trường Piazza del Duomo là nơi tập trung một loạt các tòa , bảo tàng với quy mô lớn nhỏ như nhà thờ Santa Maria del Fiore, nhà rửa tội Florence, bảo tàng Opera del Duomo, cung điện của Arcivescovo và Canonici. Chính sự kết hợp của các di tích lịch sử, nghệ thuật và kiến trúc đã khiến cho không ít du khách phải quay cuồng với vẻ đẹp này.
Nhà thờ chính tòa Firenze
Nhà thờ Firenze, với tên đầy đủ là Santa Maria del Fiore, là tên gọi chỉ một quần thể kiến trúc độc đáo mang phong cách Gothic, một trường phái kiến trúc khá phổ biến tại bất cứ nơi nào của Florence. Vì nằm trong quảng trường Duomo nên đôi khi nó được gọi với cái tên là nhà thờ Duomo, cũng là địa danh mang tính biểu tượng nhất của thành phố. Với chiều dài 153m, chiều rộng 11,5m, nhà thờ chính tòa Firenze chính là một trong 4 nhà thờ lớn nhất thế giới. Nhờ sở hữu mặt tiền lát đá cẩm thạch hồng, trắng và xanh lục ngoạn mục cùng tháp chuông duyên dáng, nhà thờ Duomo đã tái hiện lại cảnh quan thành phố thời Phục Hưng.
Bảo tàng nghệ thuật Uffizi
Uffizi được biết đến là bảo tàng nổi tiếng nhất và là điểm thu hút du khách hàng đầu ở Florence. Đó là nơi mà bạn sẽ tìm thấy bộ sưu tập nghệ thuật Phục Hưng Ý vĩ đại nhất thế giới, nằm bên trong cung điện Palazzo degli Uffizi rộng lớn, được xây dựng từ năm 1560-1580. Tại đây, du khách sẽ được tìm hiểu thêm về các thời kỳ nghệ thuật trải dài từ thời Trung cỏ cho đến hiện đại, mọi thứ đều hiện lên với vẻ tráng lệ làm mê hoặc bất kỳ ai.
Phòng trưng bày Academia Gallery
Academia Gallery được biết đến là một bảo tàng nghệ thuật ở Florence, đồng thời là một phòng trưng bày của học viện Florence, nơi tập trung một bộ sưu tập lớn các tác phẩm điêu khắc để truyền cảm hứng cho sinh viên. Đến đây, du khách sẽ có dịp được tận mắt nhìn thấy những tác phẩm mang tính biểu tượng và ảnh hưởng nhất của thời kỳ Phục Hưng Ý. Điển hình là David của Michelangelo, một trong những tác phẩm điêu khắc nổi tiếng nhất trên thế giới. Ngoài ra còn vô số những bức tranh đẹp đến từ milimet của họa sĩ Sandro Botticelli.
Quảng trường Piazzale Michelangelo
Bên cạnh Piazza del Duomo thì Piazzale Michelangelo cũng là một trong những quảng trường nổi tiếng ở Florence. Được biết, ý tượng ban đầu của kiến trúc sư Giuseppe Poggi là xây dựng khu vực này thành một bảo tàng lớn để tôn vinh các tác phẩm của Michelangelo, tuy nhiên nó đã không được hiện thực như dự định. Thay vào đó, nó được thiết kế đơn giản với khoảng không lớn, nơi đặt tác phẩm điêu khắc bằng đồng là bản sao của tượng David của Michelangelo. Từ vị trí của quảng trường, đi thêm một đoạn nữa sẽ bắt gặp quần thể tu viện và nhà thờ San Miniato al Monte, một di sản kiến trúc nổi tiếng có từ thời Trung cổ, khoảng thế kỷ 11 với các họa tiết không thể nào ấn tượng hơn.
Vương cung thánh đường Santa Maria Novella
Santa Maria Novella được biết đến là một nhà thờ theo phong cách Romanesque có từ thế kỷ 13-14. Vị trí của nhà thờ nằm ngay đối diện sân ga lớn nhất thành phố Florence và đó cũng là lý do người ta lấy tên nó đặt tên cho nhà thờ. Nếu như thánh đường Santa Croce vẫn giữ các nét đặc trưng của một nhà thờ Dominican thì Santa Maria Novella lại được tân trang và mở rộng hơn. Điều đặc biệt là cả mặt trong và mặt ngoài của nhà thờ đều có dấu ấn của các tác phẩm nghệ thuật phi thường.
Chợ Central Market
Hay còn gọi là Mercato Centrale ở Florence, một ngôi chợ nằm giữa dell'Oriente, Sant'Antonino, Panicale và Piazza del Mercato Centrale. Được biết, ngôi chợ này được thành lập từ thời risanamento, thời kỳ mà Florence còn là thủ đô của Ý vào cuối thế kỷ 19. Tại đây có bán ất cả thứ mọi người cần, từ thực phẩm, quần áo, đồ da và cả quà lưu niệm. Hành trình tuyệt vời nhất là hãy dành buổi sáng để khám phá những điều thú vị bên trong chợ và kết thúc bằng một bữa ăn trưa tại đó.
Những món ăn không thể hấp dẫn hơn ở Florence
Có thể nói, những món ăn ngon ở thành phố Florence không chỉ chứa đựng hương vị thơm ngon mà còn chứa đựng tinh hoa văn hóa vùng Tuscany. Cũng như bao thành phố khác ở Ý, ẩm thực Florence cũng đem đến cho du khách những trải nghiệm ăn uống sáng tạo và mới mẻ. Đó là lý do mà bạn nên thử ít nhất vài món trong số những món ăn nổi tiếng nhất dưới đây.
Lampredotto
Là một món ăn dân gian có từ thời Trung cổ của Florence, Lampredotto không hẳn làm hài lòng tất cả mọi người nhưng đó là điều bạn nên thử. Bạn có thể nhìn thấy nó được bán rất nhiều ở các khu chợ ngoài trời hoặc là các gánh hàng trong quanh thành phố. Lampredotto chính là tên gọi của một loại bánh mì kẹp, điều đặc biệt là thay vì ở giữa là thịt nguội, xúc xích thì nó lại là những lát lòng bò mỏng được nấu cùng với nước dùng. Bạn có thể gọi một phần bánh mì với sốt cay đỏ hoặc sốt xanh herby để thưởng thức cho trọn vẹn hơn.
Bistecca Fiorentina
Đúng như tên gọi của nó, Bistecca Fiorentina là một món bít tết kiểu Florentine. Nguyên liệu chính cho món bít tết thơm ngon này có thể là phần thịt của bê hoặc bò cái tơ. Được biết, thịt để làm bít tết phải lấy từ giống gia súc Chianina có nguồn gốc từ Siena. Không đi kèm với bất kỳ loại nước xốt nào như các loại bít tết khác, hương vị tươi ngon của Bistecca Fiorentina chính là đến từ miếng thịt chất lượng cao và sự kết hợp của các nguyên liệu hết sức đơn giản, đó là muối, tiêu và dầu oliu Extra Virgin (EVOO).
Pappardelle Al Ragù Di Cinghiale
Một trong những trải nghiệm ăn uống nhất định phải thử ở Florence đó là Cinghiale, một loại lợn rừng và là đặc sản của vùng này. Khi đó, Pappardelle Al Ragù Di Cinghiale chính là thưởng thức sốt thịt lợn rừng cùng với mỳ pappardelle, một món ăn mang đậm hương vị hoang dã. Để tạo nên vị ngon đậm đà cho món ăn, thịt phải được ướp với các loại thảo mộc và phủ rượu suốt cả một đêm, sau đó nấu chậm mới có thể cho ra loại nước sốt ngon tuyệt.
Ribollita
Là tên gọi để chỉ một loại súp, Ribollita là món ăn được làm từ bánh mì cùng các loại rau, để tạo nên một món súp đầy bổ dưỡng. Công thức nấu ăn này cũng được coi là một nghệ thuật nấu nướng của người Ý. Cách đơn giản để tạo nên một bát súp Ribollita nóng hổi đó là kết hợp bánh mì cũ, cà rốt, cải xoăn, cà chua cùng nhiều loại rau khác, những nguyên liệu thừa của bữa ăn hôm trước. Nếu đi du lịch Florence vào mùa đông, bạn hãy thưởng thức món ăn nóng này để cảm thấy ấm áp hơn.
Dù không thể sánh với Rome, thế nhưng một chuyến du lịch Florence vẫn cực kỳ xứng đáng và nên có trong hành trình khám phá nước Ý của bạn. Thành phố này dường như mang đến một sự pha trộn cực kỳ độc đáo giữa lịch sử, nghệ thuật, kiến trúc, văn hóa, ẩm thực và thời trang. Đó cũng chính là nơi sản sinh ra ra piano, opera, gelato, thương hiệu thời trang Gucci, ngôn ngữ ý cùng với các nhân vật lịch sử, tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng thế giới.