Chợ phiên Nghĩa Đô

Chợ phiên Nghĩa Đô là một trong những điểm đến thu hút đông đảo du khách tại Lào Cai. Mang sắc màu di sản văn hoá đặc trưng của đồng bào người Tày tại Bảo Yên, đến với chợ phiên Nghĩa Đô, du khách sẽ được trải nghiệm những hoạt động thú vị cực kỳ khó quên.

Tìm hiểu về chợ Nghĩa Đô

Nghĩa Đô từ xưa vốn là nơi sinh sống của đồng bào dân tộc Tày. Họ là những người đầu tiên khai hoang và xây dựng xóm bản vùng Nghĩa Đô, thuộc huyện Bảo Yên, tỉnh lào Cai. Trong quá trình sinh sống, bà con nơi đây đã hình thành nên lối sống mang đậm bản sắc văn hóa vùng miền. Đặc biệt nhất phải kể đến chợ phiên Nghĩa Đô, nơi thể hiện rõ nét nếp sống và phong cách sinh hoạt thường ngày của người dân bản địa.

Mỗi lần họp chợ, người dân ở các xã Nghĩa Đô - Vĩnh Yên - Xuân Hòa - Tân Tiến và vùng giáp ranh với tỉnh Hà Giang lại tập trung về đây, đôi khi có cả người dân ở Bắc Hà, Sapa cũng đến tham gia phiên chợ. Vì là chợ trung tâm nên được Nhà nước chú trọng đầu tư, xây dựng cơ sở hạ tầng để tạo điều kiện cho người dân kinh doanh, buôn bán.

Một tuần chợ Nghĩa Đô chỉ diễn ra một lần nên tất cả công việc buôn bán đều được dồn lại, tập trung vào ngày họp chợ. Từ sáng sớm, bà con đã chở hàng hoá đến, có người thì đeo trên vai những gùi nhỏ đựng nông sản, trứng gà, vải vóc,.. để đem bán. Khoảng sân nhỏ yên tĩnh ngày thường bỗng chốc trở nên nhộn nhịp, đông đúc vô cùng. Có lẽ vì vậy mà người dân ở huyện Bảo Yên vẫn hay nói rằng chợ Nghĩa Đô chính là nơi xây dựng, gắn kết sức mạnh tinh thần của rất nhiều đồng bào dân tộc anh em trên khắp tỉnh Lào Cai.

Chợ Nghĩa Đô Nằm ở đâu?

Chợ Nghĩa Đô nằm ở trục đường quốc lộ 279, thuộc bản Nà Đình, xã Nghĩa Đô, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai. Nơi dựng chợ là khu trung tâm chính của xã Nghĩa Đô. Nơi đây không chỉ mang ý nghĩa to lớn về mặt kinh tế mà còn là nơi giao lưu, trao đổi văn hoá giữa người bản địa với du khách ở cả trong lẫn ngoài nước. Là chợ chính của xã nên mỗi phiên họp chợ sẽ có sự tham gia của rất nhiều đồng bào dân tộc anh em như Mông, Dao, Nùng, Giáy,.... Nhưng nổi bật nhất vẫn là đồng bào người Tày sinh sống và làm việc tại đây.

Chợ Nghĩa Đô tổ chức vào khi nào?

Chợ phiên Nghĩa Đô được họp vào ngày chủ nhật hàng tuần. Chợ diễn ra trong ngày và có thời gian cố định. Vậy nên, người dân muốn đến chợ để buôn bán thì phải dậy từ sớm thì mới có thể tranh được chỗ bán hàng tốt. Phần lớn các mặt hàng đều là nông sản địa phương, quần áo, trang sức làm thủ công. Du khách muốn đến khám phá và tham quan phiên chợ thì cũng nên đi vào sáng sớm.

Khám phá không gian chợ Nghĩa Đô

Chợ Nghĩa Đô được xây dựng và chia làm 3 dãy nhà chính, tương ứng với 3 khu vực gồm khu chuyên bày bán nông cụ như lưỡi liềm, cuốc, xẻng, dao,... Hai khu vực còn lại chuyên bán trang phục, trang sức, giày dép và một vài hàng bán thịt. Cạnh 3 dãy nhà trên là các sạp được dựng tạm để buôn bán nhỏ, lẻ. Bên ngoài sân chính của chợ là nơi bán nông sản, các loại sản vật địa phương như ngô, gạo, rau củ, gia súc, gia cầm,... Đây cũng là khu vực đông đúc và tấp nập nhất trong chợ.

Đến thăm chợ Nghĩa Đô, đôi khi du khách sẽ thấy bất ngờ vì nhiều người không mua bán bằng tiền mặt. Thay vì thế họ sẽ trao đổi những món hàng có giá trị tương đương. Hình thức buôn bán này khá phổ biến tại đây nhưng thường chỉ áp dụng được với người địa phương.

Điểm khác biệt so với những chợ phiên khác là ở chợ Nghĩa Đô không có khu bán ẩm thực. Khi đến đây, bạn sẽ chỉ thấy một vài quầy nhỏ bán đồ ăn vặt, chủ yếu là các món quen thuộc như bánh rán, bánh gối, nước ngọt. Chính vì thế mà thời gian họp chợ không kéo dài, thường chỉ họp trong buổi sáng là kết thúc, sau khi người dân đã trao đổi và buôn bán xong xuôi.

Nên mua gì khi tới chợ Nghĩa Đô

Ở chợ Nghĩa Đô, thứ phong phú và đáng mua nhất có lẽ là các sản vật địa phương. Hầu hết các mặt hàng nông sản tại chợ đều được người dân tự trồng tại nhà, tuy sản lượng ít nhưng chất lượng lại vô cùng tốt. Khi đến đây, bạn có thể tham khảo các mặt hàng sau:

1. Gạo nương

Trong ẩm thực của người Tày, gạo nương là loại thực phẩm không thể thiếu để chế biến các món ngon hàng ngày. Là loại gạo được trồng ở các thửa ruộng bậc thang nằm trên nương, hạt gạo to tròn, chắc mẩy, khi ăn thơm dẻo cực kỳ ngon. Gạo nương từ lâu vốn đã là đặc sản nổi tiếng của vùng cao Tây Bắc. Đến với chợ Nghĩa Đô, du khách có thể dễ dàng tìm mua loại gạo này trong khu vực bán nông sản. Nếu chưa biết mùa gì về làm quà cho gia đình thì hãy cân nhắc đến món quà này thử xem nhé.

2. Bánh chưng đen

Bánh chưng đen là món ăn mà du khách nhất định phải thử khi đến chợ Nghĩa Đô. Khác với bánh chưng màu xanh truyền thống, bánh chưng đen được làm từ gạo nếp nương thơm dẻo, nhân bánh dùng thịt lợn đen, đỗ xanh lòng ướp thêm tiêu bắc, thảo quả. Vỏ bánh được nhuộm đen bằng than của cây núc nác lấy từ trên rừng. Bánh chưng đen khi ăn rất dẻo thơm, nhân thịt đỗ xanh bùi béo ngậy kết hợp với vị thơm từ gạo nếp và thảo quả, tiêu bắc cực kỳ bắt miệng. Nếu ai đã từng ăn qua món này một lần thì đảm bảo sẽ nhớ mãi không quên.

3. Xôi ngũ sắc

Xôi ngũ sắc là món ăn quen thuộc trong mâm cơm ngày lễ của người dân tộc Tày. Món ăn này được làm từ loại gạo nếp nương ngon đầu vụ. Trước khi nấu, để tạo màu gạo sẽ được ngâm trong các loại nước lá, rau củ màu xanh, đỏ, tím, vàng từ 6 - 8 tiếng, thường sẽ được người nấu ngâm qua đêm. Màu xanh dùng lá riềng, màu vàng dùng nghệ, đỏ dùng gấc còn tím dùng lá cẩm, cuối cùng là màu trắng nguyên bản của nếp nương. Sáng sớm, khi gạo đã chuyển màu sẽ được đem vào chõ đồ xôi hấp cách thuỷ trên bếp củi. Khi xôi chín, hạt gạo thơm nức, bóng bẩy mà dẻo ngọt. Ăn xôi không đã ngon, nếu kết hợp thêm chút muối vừng hoặc thịt nướng Tây Bắc lại càng ngon hơn. Ở chợ buổi sớm sẽ có những cô, bác bán xôi đi quanh chợ. Xôi được đựng trong gùi, gói bằng lá nên du khách phải để ý nếu muốn mua nhé.

4. Mật ong rừng

Mật ong rừng là thứ hiếm có khó tìm nhưng nếu may mắn du khách vẫn có thể mua được ở chợ Nghĩa Đô. Loại mật này có độ sánh quyện, vàng óng, vị thơm tự nhiên chứ không pha đường như một số loại mật khác. Thông thường, người bán mật ong rừng thường là những chàng thanh niên trẻ mang theo bao hoặc túi bóng. Mật được họ vào rừng sâu để kiếm và mang bán trong ngày. Du khách có thể trao đổi hỏi mua và nếm thử mật trước khi thanh toán.

Lưu ý khi đi chợ Nghĩa Đô

Tới chợ Nghĩa Đô thì cần lưu ý gì? Du khách hãy chú ý những điều sau nhé:

• Trong chợ không có nơi bán ẩm thực nên nếu có nhu cầu thưởng thức ẩm thực chợ phiên, du khách nên cân nhắc.

• Khi đi chợ Nghĩa Đô, nên chuẩn bị tiền mặt để thanh toán. Ở chợ thường không nhận chuyển khoản nên du khách cần chủ động để tránh gặp rắc rối.

• Chợ Nghĩa Đô không quá rộng, thích hợp dành cho những ai yêu thích trải nghiệm, tìm hiểu văn hoá. Nếu tìm nơi đẹp để chụp ảnh check-in thì bạn nên chọn những địa điểm khác tại Nghĩa Đô.

• Giao dịch tại chợ thuận mua vừa bán, ở đây rất hiếm có tình trạng chặt chém, ép giá nên du khách nên tránh mặc cả quá nhiều vì họ bán đúng giá.

• Trong chợ đông người, khi đi cần cẩn thận tư trang cá nhân.

Chợ Nghĩa Đô là một phiên chợ độc đáo có sự kết hợp, hoà trộn văn hoá giữa nhiều dân tộc tạo nên một bản sắc riêng cực kỳ ấn tượng. Chỉ khi đặt chân đến đây, tự mình trải nghiệm bạn mới thấy được hết vẻ đẹp ẩn chứa của nơi này. Không mang sự phô trương, chợ Nghĩa Đô thu hút du khách bởi sự mộc mạc, giản dị. Trên thực tế, đây không chỉ là nơi buôn bán mà còn là nơi phát huy sức mạnh tinh thần của người dân phố huyện vùng cao Tây Bắc.