Tajikistan

Giới thiệu về Tajikistan

Tajikistan là một quốc gia Hồi Giáo giành độc lập từ Liên Xô cũ ở Trung Á. Với những thảo nguyên xanh trải dài mênh mông, những ngọn núi quanh năm đầy tuyết phủ, những đồi hoa rực rỡ sắc màu, Tajikistan là một vùng đất hoang sơ, hùng vĩ, chờ du khách đến khám phá.

Vị trí địa lý

Tajikistan là một quốc gia ở vùng Trung Á, giáp với Uzbekistan, Afghanistan, Kyrgyzstan và Trung Quốc. Núi non bao phủ 93% diện tích của quốc gia này. 

Hai dãy núi chính là Pamir và Alay đã làm tăng nhiều sông suối được sử dụng với mục tiêu tưới tiêu cho những cánh đồng từ thời cổ đại. Dãy núi chính khác của Trung Á là dãy Thiên Sơn, viền phía bắc Tajikistan. Địa hình đồi núi chia tách hai trung tâm dân cư của đất nước Tajikistan, trong đó có các vùng đất thấp ở miền nam (sông Panj) và miền bắc (thung lũng Fergana).

Khí hậu

Độ cao lớn cùng vị trí nằm sâu trong lục địa châu Á khiến cho khí hậu Tajikistan mang tính lục địa khắc nghiệt, với mùa hè nóng và mùa đông lạnh. Du khách nên ghé Tajikistan từ tháng 5 đến tháng 10 trong năm, khi đó nhiệt độ ở thủ đô Dushanbe dao động trong khoảng 30 đến 35 độ C. Thời tiết dễ chịu, phù hợp để di chuyển và tham quan nhiều địa điểm. Bên cạnh đó, mùa đông (từ tháng 11 đến tháng 4) cũng có vẻ đẹp riêng biệt với những dãy núi, con đường phủ đầy tuyết. Tuy nhiên, nhiệt độ xuống âm độ C, tuyết rơi nhiều khiến đường khó đi và việc di chuyển bị hạn chế.

Dân cư dân số

Dân số hiện tại của Tajikistan là 10.241.193 người (tính đến ngày 22/11/2023) theo số liệu mới nhất từ Liên Hợp Quốc. Người Tajiks nói tiếng Tajik là nhóm sắc tộc chính, mặc dù cũng có một cộng đồng thiểu số Uzbeks và một nhóm nhỏ người Nga, số lượng hai cộng đồng này đang giảm sút bởi tình trạng di cư. Bên cạnh đó, người Pamiri của Badakhshan được coi thuộc nhóm người Tajiks lớn hơn. Dân số Tajikistan phân bố chủ yếu ở các khu vực nông thôn. Hầu hết dân cư Tajikistan theo đạo Hồi Islam, đa số là người theo trường phái Sunni. Tôn giáo đóng một vai trò quan trọng trong văn hóa và cuộc sống hàng ngày của họ.

Kinh tế 

Kinh tế của Tajikistan phụ thuộc phần lớn vào nông nghiệp và dịch vụ. Kể từ khi độc lập, Tajikistan dần đi theo con đường kinh tế chuyển đổi, cải cách các chính sách về kinh tế. Với doanh thu nước ngoài bấp bênh phụ thuộc vào xuất khẩu nhôm và bông, nền kinh tế dễ bị tổn thương trước những cú sốc bên ngoài. 

Ngoài ra, nền kinh tế của Tajikistan còn kết hợp một thị trường đen khổng lồ, tập trung chủ yếu vào buôn bán ma túy với Afghanistan và buôn bán heroin ở Tajikistan. 

Nguồn gốc tên gọi Tajikistan

Tên gọi của quốc gia Tajikistan có nguồn gốc từ người Tajik. Đây là một dân tộc thuộc nhóm ngôn ngữ Iranian trong giai đoạn tiền-Islam. Tên gọi "Tajik" xuất phát từ từ "Tâjīk" trong tiếng Ba Tư cổ, nghĩa là "người của Taj" hoặc "người của hoàng đế". Thuật ngữ này được sử dụng lần đầu tiên trong lịch sử, ý chỉ người Tajik tại khu vực Tajikistan và các vùng lân cận. Sau khi Liên Xô tan rã, Tajikistan trở thành một quốc gia độc lập và chính thức có tên gọi là "Cộng hòa Tajikistan" từ năm 1991. Tên gọi này thể hiện lịch sử và văn hóa của dân tộc Tajik và quốc gia này trong cả quá khứ và hiện tại.

Thông tin cần biết về Tajikistan

• Tên gọi: Tát-gi-ki-xtan (Tajikistan)
• Thủ đô: Dushanbe
• Diện tích: 143.100 km²
• Dân số: 10.241.193
• Ngôn ngữ: Tiếng Tajik (chính thức) - Tiếng Nga (liên dân tộc)
• Tiền tệ: Somoni (TJS)
• Múi giờ: TJT (UTC+5)
• Mã điện thoại: +992
• Nguồn điện: 220V - 50Hz
• Ổ cắm điện: C/F

Du lịch Tajikistan có gì hay, có gì đẹp?

Ở Tajikistan, mạng internet thường không phổ biến, đây sẽ là nơi thích hợp với những con người yêu nhịp sống chậm rãi, yên bình, phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ. 

Con người

Trong nền văn hóa Tajik, lòng hiếu thảo và tôn trọng đối với khách đều là những giá trị quan trọng. Du khách đến Tajikistan đều được người dân đón tiếp một cách nồng hậu. Hơn nữa còn được mời tham gia vào các hoạt động truyền thống và ẩm thực địa phương. Tính thân thiện của người dân nơi đây được thấy rõ trong giao tiếp hàng ngày, đặc biệt là ở các khu vực nông thôn và cộng đồng truyền thống. Trong các dịp lễ hội và sự kiện truyền thống, người dân Tajikistan thường diện những bộ trang phục truyền thống đẹp mắt, phản ánh sự đa dạng và phong phú của nền văn hóa lâu đời.

Văn hoá 

Bên cạnh phong cảnh hoang sơ, hùng vĩ, Tajikistan còn có bề dày lịch sử và văn hóa đa dạng do từng có thời gian dài nằm dưới sự cai quản của nhiều đế quốc. Ở đây, đạo Hồi dòng Sunni là tôn giáo chính, vì vậy mà vấn đề về trang phục tương đối khắt khe. Không chỉ nữ giới phải ăn mặc kín đáo, ngay cả nam giới cũng không được mặc quần ngắn ra đường. Thậm chí, nam và nữ còn không giao tiếp tại những địa điểm công cộng.

Cuộc sống của người dân Tajikistan khá yên bình, có lẽ nơi nhộn nhịp nhất tại đây là những khu chợ địa phương. Tại đây có những cửa hàng bán đồ thủ công mỹ nghệ, có thể kể đến như tượng gỗ, đồ da, tượng vải, các loại khăn có hoa văn lạ mắt,...

Lịch sử 

Lịch sử Tajikistan phản ánh sự đa dạng văn hóa và ảnh hưởng lịch sử của khu vực Trung Á. Dưới đây là một tóm tắt ngắn gọn về lịch sử Tajikistan:

• Buổi đầu: Tajikistan từng nằm dưới sự cai quản của nhiều đế quốc, giai đoạn dài nhất là thuộc Đế chế Ba Tư. Trước Công nguyên, đây chính là một phần của Đế chế Bactria.  Ở thế kỷ thứ VII của Công Nguyên, Người Ả Rập đã đưa Đạo Hồi tới đây. Đế chế Samanid Ba Tư thay thế người Ả Rập xây dựng thành phố Samarkand và Bukhara. Sau này sẽ trở thành trung tâm văn hoá của người Tajik. 
• Sự hiện diện của người Nga: Vào thế kỷ XIX, Đế chế Nga bắt đầu mở rộng tới Trung Á trong Great Game, sau đó nắm quyền kiểm soát Tajikistan. Sau khi Đế quốc Nga bị lật đổ vào năm 1917, những đội quân du kích xuất hiện khắp Trung Á, tiến hành cuộc chiến tranh chống lại các đội quân Bolshevik. Người Bolsheviks sau đó giành chiến thắng. Chính quyền Xô viết đã khởi động chiến dịch thế tục hóa, các thánh đường Hồi giáo, nhà thờ và thánh đường Do Thái đều bị đóng cửa.
• Tajikistan thời Xô Viết: Vào năm 1924, nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Tự trị Tajik đã được thành lập. Sau đấy vào năm 1929, nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Tajikistan trở thành nước cộng hòa lập hiến riêng biệt. Cuối thập niên 1980, những người Tajik đã lên tiếng yêu cầu được gia tăng quyền lực. Sự bất ổn thật sự chỉ diễn ra tại nước cộng hòa này bắt đầu từ năm 1990. Năm sau đó, Liên bang Xô viết sụp đổ, Tajikistan tuyên bố độc lập.

Ẩm thực 

Nếu ghé Tajikistan vào tháng 2 khi có lễ hội năm mới, du khách sẽ được thưởng thức Qurutob. Đây là một món truyền thống được ăn bằng tay trong các bữa tiệc lớn như đám cưới hay ngày lễ. Nguyên liệu chính bao gồm bánh mì, thịt cừu, hành tây, phô mai và yogurt. Món ăn này khá lạ miệng, mùi của thịt cừu tương đối nồng và không phải khách du lịch nào cũng thích ăn.

Vì không giáp biển nên ở Tajikistan chỉ có các loài cá nước ngọt và không có hải sản. Người dân Tajikistan chủ yếu ăn thịt bò, cừu, và do theo đạo Hồi nên họ không ăn thịt lợn. Cách chế biến thường thấy là chiên hoặc xiên nướng, ăn cùng với phô mai. Nhiều khách du lịch cho rằng, các món ăn ở Tajikistan có vị nồng và ngậy, không dễ ăn với người châu Á. Ở đây, các loại rau củ, trái cây không quá đa dạng. Tuy nhiên, các loại hạt hạnh nhân, óc chó lại có giá thành rẻ hơn với chất lượng tốt, có thể mua làm quà tặng.

Lễ hội sự kiện 

Du khách có thể đến Tajikistan vào mùa xuân để tham gia lễ hội Nowruz Bayram (thường gọi là Lễ hội mùa xuân) của quốc gia này. Theo văn hóa của người Tajikistan, đây là lễ hội truyền thống được tổ chức vào thời điểm chuyển giao năm mới. Trong lễ hội này, người dân sẽ trang trí khắp nơi và tổ chức nhiều cuộc diễu hành trên mọi đường phố.

Ngoài ra còn có lễ hội Shashmaqom vô cùng đặc sắc. Lễ hội này tập trung vào âm nhạc truyền thống Shashmaqom - một thể loại âm nhạc cổ điển Tajik, là cơ hội để các nghệ sĩ trình diễn và truyền đạt giá trị văn hóa quốc gia.

Những lễ hội này là dịp để người dân nơi đây tận hưởng niềm vui và cảm nhận sự đa dạng văn hóa của họ. Hơn nữa còn thu hút khách du lịch quốc tế tham gia và hiểu rõ hơn về nền văn hóa độc đáo của Tajikistan.

Điểm đến hấp dẫn 

Có thể nói, mẹ thiên nhiên đã ban tặng  cho đất nước Tajikistan những cảnh quan tuyệt vời hơn bao giờ hết. Dãy núi Pamir hùng vĩ, sừng sững như một lời thách thức, mời gọi những nhà thám hiểm. Thung lũng Wakhan thân thiện, xinh đẹp, nơi khách du lịch có thể trò chuyện và chụp ảnh lưu niệm cùng người dân làng. Một số địa điểm du lịch nổi tiếng ở Tajikistan như:

• Dushanbe: Là thủ đô của Tajikistan, nơi đây là biểu hiện của nền văn hóa - lịch sử sống lâu đời nhất đất nước. Dushanbe bảo tồn được gần như tuyệt đối các giá trị lịch sử từ những thời kỳ trước. Bảo tàng, quảng trường,… tất cả các di tích lịch sử đều được giữ gìn một cách trọn vẹn.
• Haji Yaqub: Thánh đường Hồi giáo hơn 200 tuổi, đây là trung tâm Hồi giáo lớn nhất Tajikistan, ở Dushanbe. Thánh đường có mái vòm lớn, các bức tường nhiều màu sắc được trang trí bằng những đường nét, hoa văn mang phong cách Ba Tư, giống như những thánh đường ở Iran.
• Pháo đài Hissar (Hisor): Tọa lạc ở thung lũng Hissar, đây là địa điểm lịch sử xuất hiện trên tờ tiền 20 Somoni của Tajikistan, cách Dushanbe chừng 25 km. Pháo đài nằm trên sườn đồi cao, khuôn viên rộng rãi, thoáng mát được bao quanh bởi lớp tường thành dày hơn 1 m. Trong khuôn viên học viện Madrassa-I Kuhnah, nằm bên cạnh còn có một bảo tàng lưu giữ những di tích gần 2.000 năm tuổi.
• Karakul: Hình thành cách đây 25 triệu năm trong một vụ va chạm thiên thạch tại nơi đây, hồ nước Karakul (còn được gọi là hồ đen) nằm ở độ cao 4000m giữa dãy núi Pamir. Đây là địa điểm du lịch yêu thích của nhiều du khách ưa thích mạo hiểm, thích khám phá vẻ đẹp tự nhiên, hùng vĩ.
• Fedchenko: Dòng sông băng hùng vĩ có tên Fedchenko nằm trong dãy Yazgulem của dãy núi Pamir. Sông băng này có diện tích gần 700km2, trải dài khoảng 77km và sâu tới 3300ft. Với chiều dài và hẹp này, Fedchenko được coi là sông băng dài nhất trên thế giới nằm bên ngoài hai vùng cực.

Những hoạt động, trải nghiệm thú vị khi du lịch Tajikistan

Du lịch ở Tajikistan chắc chắn sẽ mang lại những trải nghiệm độc đáo và đầy thú vị. Đặt chân đến Tajikistan, du khách đừng quên ghé thăm Pamir Highway, được nhiều người biết đến là "Con đường huyết mạch của Pamir”. Đây là một trong những con đường đẹp nhất và cao nguyên nhất trên thế giới. Việc du lịch qua con đường này sẽ mang đến những trải nghiệm vô cùng thú vị với cảnh đẹp ngoạn mục. Hơn nữa còn có cơ hội gặp gỡ, trò chuyện với cộng đồng địa phương.