Bern
Bern hay Berne, tiếng Ý: Berna [ˈbɛrna], tiếng Romansh: Berna Về âm thanh này; tiếng Đức Bern: Bärn [b̥æːrn]) là thủ đô trên thực tế của Thụy Sĩ, được người Thụy Sĩ gọi (bằng tiếng Đức) là Bundesstadt, tức "thành phố liên bang". Không náo nhiệt như Zurich cũng không phải là trung tâm chính trị ngoại giao như Geneva, thủ đô Bern của Thuỵ Sĩ yên bình nằm giữa dòng sông Aare chảy hiền hòa quanh năm. Nơi đây gây ấn tượng với du khách nhờ không gian tĩnh lặng với những ngôi nhà mái vòm cổ kính, những con đường nhỏ phủ bóng cây mát rượi. Đến với Thụy Sĩ, du khách không thể nào bỏ qua Bern - là một trong thành phố cổ kính và yên bình nhất của Thụy Sĩ. Một chuyến du lịch Bern sẽ mang lại cho bạn cảm giác gần gũi, thân thiện khác biệt so với sự hào nhoáng, tráng lệ của những thủ đô khác ở các nước Châu Âu.
Giới thiệu về Bern
Bern là nơi đặt trụ sở của chính phủ Thụy Sĩ từ năm 1847 tới nay nên cũng được xem như thủ đô của quốc gia này một cách không chính thức bởi không có văn bản nào xác nhận vấn đề này. Tuy không phải thành phố lớn nhất, nổi tiếng nhất Thụy Sĩ như thành phố Zurich hay thành phố Geneva - là thủ phủ đồng hồ Thụy Sĩ,... nhưng Bern lại có vị trí gần như nằm ở khu vực trung tâm đất nước Thụy Sĩ. Từ thành phố Bern rất thuận lợi để du khách đi tới các điểm du lịch khác của Thuỵ Sĩ. Từ năm 1983, khu phố cổ Bern còn được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới, bởi có sự kết hợp tuyệt vời của một thành phố hiện đại cùng sự bảo tồn những công trình kiến trúc nhỏ gọn, cổ kính từ thời trung cổ.
Vì sao có tên gọi là Bern?
Cũng chưa tìm được lý do chính xác vì sao lại đặt tên cho thành phố này là Bern. Theo như truyền thuyết địa phương thì cái tên này được đặt bởi Berchtold V - Công tước Zähringen. Ông là người sáng lập thành phố Bern, đã tuyên bố sẽ đặt tên thành phố theo tên con vật đầu tiên ông gặp trong chuyến đi săn và đó là một con gấu. Vì thế Bern là từ mà người địa phương dùng để gọi con gấu khi đó. Con gấu trở thành là con vật biểu tượng cho con dấu và huy hiệu của Bern ít nhất là từ những năm 1220.
Ngoài ra thì cũng có một vài ý kiến cho rằng thành phố này có lẽ được đặt tên theo thành phố Verona của Ý, lúc đó được gọi là Bern trong tiếng Đức Trung Cổ. Thế nên thành phố Bern của Thuỵ Sĩ khi đó đôi lúc được gọi là “Bern im Üechtland” để phân biệt với thành phố Verona. Cũng có một giả thiết khác là thành phố được đặt tên theo một địa danh tồn tại từ trước có nguồn gốc Celtic, có thể là từ “berna” nghĩa là "khe hở".
Các thông tin cần biết về Bern
- Tên gọi: Bern
- Quốc gia: Thuỵ Sĩ
- Diện tích: 51,62 km²
- Dân số: 133.115 người
- Ngôn ngữ: tiếng Anh, tiếng Đức
- Tôn giáo: Giáo hội Cải cách Thuỵ Sĩ
- Múi giờ: UTC+1 và UTC+2 (mùa hè)
- Mã điện thoại: +41 31
- Tiền tệ: đồng Franc (ký hiệu: CHF)
Du lịch Bern có gì hay? có gì đẹp?
Với những ai đang muốn tìm kiếm một nơi yên bình, không khói bụi xe máy, không có sự tất bật hối hả của các đô thị Châu Âu hiện đại thì Bern của Thuỵ Sĩ là điểm dừng chân lý tưởng dành cho bạn. Du lịch Bern là một chuyến đi đưa du khách như quay lại thời trung cổ với bầu không khí nhẹ nhàng cùng các lối kiến trúc xưa cũ nhưng không hề lỗi thời. Đây thật sự là nơi để bạn sống chậm lại, cảm nhận được nét đẹp văn hoá nhẹ nhàng trong cuộc sống thường ngày của người dân địa phương.
Lịch sử
Hiện nay vẫn chưa thấy bằng chứng khảo cổ nào cho thấy rằng có khu định cư trên địa điểm trung tâm thành phố Bern ngày nay trước thế kỷ 12. Vào đầu thời Trung cổ, xuất hiện một khu định cư ở Bümpliz - nay là một quận của thành phố Bern, nằm cách thành phố thời Trung cổ khoảng 4 km. Chính thành phố thời trung cổ này là nền tảng của gia đình cầm quyền Zähringer - là gia tộc đã lên nắm quyền ở Thượng Burgundy vào thế kỷ 12. Theo sử sách ghi lại vào thế kỷ 14, Bern được thành lập vào năm 1191 bởi Berthold V - Công tước xứ Zähringen. Đến năm 1218, sau khi Berthold V qua đời mà không có người thừa kế, Bern đã được Goldene Handfeste của Hoàng đế La Mã Thần thánh Frederick II phong danh là thành phố đế quốc tự do.
Năm 1353, Bern đã gia nhập Liên minh Thụy Sĩ, trở thành một trong tám bang của thời kỳ hình thành từ năm 1353 - năm 1481. Thành phố Bern cũng tiến hành chinh phục Aargau vào năm 1415, Vaud vào năm 1536 cũng như các vùng lãnh thổ nhỏ hơn khác. Từ đó trở thành thành bang lớn nhất phía Bắc của dãy Alps. Vào thế kỷ 18, bang Bern đã bao gồm hầu hết lãnh thổ khu vực ngày nay là bang Bern và bang Vaud .
Sau một trận hỏa hoạn lớn vào năm 1405, các tòa nhà bằng gỗ ban đầu của thành phố Bern dần được thay thế bằng những ngôi nhà nửa gỗ và những tòa nhà bằng đá sa thạch. Đây cũng là hình ảnh đặc trưng khi nhắc về Phố cổ Bern cho đến hiện tại. Bất chấp làn sóng dịch bệnh tấn công châu Âu vào thế kỷ 14, thành phố này vẫn tiếp tục phát triển, chủ yếu nhờ vào sự nhập cư từ các vùng nông thôn xung quanh. Bern đã bị quân đội Pháp chiếm đóng vào năm 1798 trong Cuộc chiến tranh Cách mạng Pháp. Sau đó đã giành lại được quyền kiểm soát Bernese Oberland vào năm 1802. Tiếp đến là sau Đại hội Vienna năm 1814, đã giành được thêm Bernese Jura. Vào thời điểm này, Bern lại một lần nữa trở thành bang lớn nhất của Liên minh miền Nam.
Vào ngày 28/11/1848, đa số các đại biểu Quốc hội Liên bang Thụy Sĩ mới đã chọn Bern làm Thành phố Liên bang (trụ sở chính phủ) của nhà nước liên bang Thụy Sĩ mới thành lập, trước Zürich và Lucerne. Lý do mà Bern được chọn vì không tập trung toàn bộ quyền lực vào cường quốc kinh tế như Zürich. Ngoài ra, cũng do Bern có vị trí trung tâm hơn và được các bang nói tiếng Pháp hỗ trợ do có vị trí nằm gần họ. Tuy nhiên, trong hiến pháp không xác định Bern là thủ đô chính thức của Thụy Sĩ mà là trụ sở của chính phủ.
Địa lý
Thành phố Bern nằm trên cao nguyên Thụy Sĩ thuộc bang Bern, cách trung tâm đất nước Thụy Sĩ về phía Tây và cách dãy núi Bernese Alps khoảng 20km về phía Bắc. Vùng nông thôn xung quanh thành phố Bern được hình thành bởi các dòng sông băng trong kỷ băng hà. Hai ngọn núi nằm gần Bern nhất là núi Gurten với độ cao 864 m và núi Bantiger với độ cao 947 m.
Ban đầu thì thành phố Bern được hình thành trên một bán đảo nhiều đồi núi với dòng sông Aare bao quanh nhưng vào thế kỷ 19 đã mở rộng lãnh thổ nhiều hơn nữa vì thế nhiều cây cầu đã được xây dựng nên. Nhìn chung thì Bern được xây dựng trên một nền đất rất không bằng phẳng, có sự chênh lệch độ cao lên tới 60 mét giữa các quận nội thành trên sông Aare (như Matte , Marzili) và các quận cao hơn (như Kirchenfeld, Länggasse).
Khí hậu
Theo phân tích thì thời tiết ở Bern thuộc kiểu khí hậu đại dương giáp ranh với khí hậu lục địa ẩm ướt. Tháng có khí hậu ấm áp nhất ở Bern là vào tháng 7 với nhiệt độ trung bình hàng ngày là 18,3°C. Còn tháng 1 là tháng lạnh nhất với nhiệt độ trung bình hàng ngày là −0,4°C. Nhìn chung thì du khách có thể lựa chọn đi du lịch Bern vào bất kỳ tháng nào trong năm vì mỗi thời điểm đều có đặc trưng thời tiết riêng và thích hợp với những hoạt động khác nhau.
Mùa cao điểm của Bern sẽ rơi vào từ tháng 7 đến tháng 8 hoặc tháng 12 đến tháng 4 năm sau. Bởi lúc này thì thời tiết ấm áp, độ ẩm thấp, ôn hòa nên du khách có thể thoải mái đi dạo, đạp xe và ngắm cảnh ngoài trời. Còn tháng 10 đến tháng 12 là thời điểm giao mùa với những hàng cây bắt đầu thay áo, sắc trời cũng dần chuyển sang màu vàng lãng mạn làm du khách xiêu lòng trước vẻ đẹp của thiên nhiên.
Văn hoá và con người
Người dân Bern có đến 47% là thuộc tôn giáo Giáo hội Cải cách Thụy Sĩ, khoảng 24,5% là thành viên của Giáo hội Công giáo. Số dân còn lại sẽ theo Giáo hội Công giáo, Hồi giáo, Phật giáo, Hindu giáo,... Về ngôn ngữ thì đa số là nói tiếng Đức (chiếm 81,2%), sau đó là tiếng Ý (chiếm 3,9%) và tiếng Pháp là ngôn ngữ thứ ba (chiếm 3,6%).
Tuy rằng không quá rộng lớn nhưng tại Bern có hơn 114 di sản quốc gia Thụy Sĩ, bao gồm trong đó là Phố cổ Bern - Di sản văn hoá Thế giới được UNESCO công nhận. Vì thế du lịch Bern là một chuyến đi thú vị để bạn trải nghiệm nhiều hơn về văn hoá. lịch sử và cuộc sống của người dân địa phương nơi đây.
Ẩm thực
Sau khi đã thăm thú những kiến trúc cổ kính, tận hưởng không gian yên bình của Bern thì du khách có thể “nạp năng lượng” bởi các món ăn đặc sản nơi đây. Có nhiều món ăn chính, món khai vị lẫn nhiều loại bánh ngọt tráng miệng để bạn thưởng thức. Một số món đặc sản nổi tiếng mà ai cũng nên thử khi có một chuyến du lịch Bern, Thuỵ Sĩ đó là:
- Bánh Meitschibei: sản xuất tại Bern vào đầu thế kỷ XX, đây là một loại bánh ngọt có hình móng ngựa dày bằng ngón tay và phần nhân bên trong là hạt phỉ ngọt. Tên gọi “Meitschibei” có nghĩa là "chân của cô gái" vì bắt nguồn từ hình dạng đặc trưng của chiếc bánh. Nguyên liệu chính gồm có bột mì trắng, bơ, sữa, men, mạch nha, đường, muối và trứng. Còn nhân bánh thì được làm bằng hạt phỉ xay, vỏ cam, vỏ chanh, quế, đường.
- Pho mát Berner Alpkase: là nơi có lượng tiêu thụ pho mát nhiều nhất Thuỵ Sĩ nên không có gì ngạc nhiên khi nhắc đến các món ăn đặc sản của Bern lại không có pho mát được. Nổi tiếng nhất có lẽ là Berner Alpkäse - loại pho mát cứng được làm vào mùa hè từ sữa bò tươi nguyên chất, nên có vị béo và hương thơm đặc trưng của các loại thảo mộc vùng núi. Kết cấu của pho mát Berner Alpkäse sẽ cứng, giòn, không có mắt (lỗ) như các loại pho mát thông thường khác.
- Bánh hành Zwiebelkuchen: ban đầu loại bánh này chỉ là món ăn phổ biến của người nông dân ở Bern nhưng dần đã trở thành một món ăn truyền thống của Thụy Sĩ nói chung. Bánh hành Zwiebelkuchen cũng khá giống chiếc bánh Pizza nhưng phần vỏ sẽ mỏng hơn, còn nhân bánh thì gồm nhiều nguyên liệu khác nhau, nhất là có thêm các loại hành như hành lá, hành tây,... để tạo nên một hương vị cực kỳ độc đáo.
- Khoai tây Rosti: là món bánh khoai tây chiên giòn có màu vàng hấp dẫn cùng hương thơm nồng nàn của bơ. Những củ khoai tây ban đầu được luộc chín, gọt vỏ và đem ướp lạnh để bào thành sợi dài. Sau đó chiên giòn trong bơ, dầu và thêm chút muối. Ngoài ra thì các loại gia vị thảo mộc, hành tây, thịt xông khói, pho mát,... cũng có cho vào món ăn để tăng hương vị ngon hơn. Bạn có thể ăn kèm khoai tây Rosti chung với gan bê nướng, bánh mì,...
- Món Berner Platte: được tạo ra vào ngày 5/3/1798 sau khi người dân Bern đánh bại quân đội Pháp tại Neuenegg vì thế nên món Berner Platte là một tổ hợp của nhiều loại thịt với xúc xích tạo nên sự đa dạng, nhiều hương vị. Theo truyền thống ở Bern thì món Berner Platte thường bao gồm: thịt bò, thịt dăm bông, thịt lợn hun khói Ripple, chân giò Gnagi, thịt bò hun khói, thịt lợn lưỡi, xương sườn, thịt lợn Knuckle, thịt lợn thăn và vai, xương tủy và ăn kèm bắp cải lên men, khoai tây và đậu khô.
- Xúc xích tiết và lưỡi lợn: là món ăn được lưu truyền từ năm 1835, nguyên liệu chính là những chiếc lưỡi lợn cùng với tiết và thịt từ thịt lợn hay thịt bò. Ngày nay thì lưỡi lợn đã bị loại khỏi thành phần chế biến ra món này nhưng tên gọi món ăn vẫn giữ nguyên. Công thức xúc xích hiện đại bây giờ của người dân Bern chỉ còn thịt lợn, thịt bò, bì lợn và các loại gia vị. Vào năm 2019, xúc xích vùng Bern của Thuỵ Sĩ đã đăng ký bảo hộ độc quyền thành công tại liên minh Châu Âu.
Ngoài ra thì bạn cũng có thể thưởng thức thêm nhiều món ăn khác trong chuyến đi khám phá thành phố Bern xinh đẹp như: pho mát Belper Knolle, pho mát Emmentaler, bắp cải lên men,...
Địa điểm tham quan
Bern là thành phố sở hữu cảnh sắc hữu tình cùng khung cảnh thơ mộng. Nổi bật nhất mà du khách nào cũng thích khi đặt chân đến đây là vẻ đẹp cổ kính ngàn năm tuổi hiện lên qua những công trình kiến trúc in đậm dấu ấn thời gian. Nếu bạn dự định làm một chuyến du lịch Bern, Thụy Sĩ thì nhớ đừng bỏ lỡ các địa điểm tham quan nổi tiếng sau.
- Khu phố cổ Bern: nằm bên trong lòng trung tâm thủ đô Bern và bao quanh là dòng sông Aare thơ mộng, khu phố cổ Bern quyến rũ du khách bởi vẻ đẹp cổ kính và thanh bình. Điểm nhấn đặc biệt chính là trong lối kiến trúc với những mái vòm đặc trưng của các cửa hàng, nhà hàng và các quán cafe nơi đây. Bên cạnh đó, phố cổ Bern còn nổi bật với những con đường lát đá, những công trình đậm dấu ấn Phục hưng ngàn năm tuổi như vòi phun nước, tượng đài hoặc tháp đồng hồ,…Khu phố cổ Bern đã được UNESCO công nhận là Di sản thế giới vào năm 1983.
- Tháp đồng hồ Zytglogge: là một thiếu sót lớn nếu như đã du lịch Bern mà lại không đặt chân ghé thăm địa điểm tham quan nổi tiếng này. Được xây dựng cùng thời điểm với thành phố Bern, tháp đồng hồ Zytglogge được tạo nên với mục đích bảo vệ cho thành Bern và cũng trở thành niềm tự hào của đất nước Thụy Sĩ. Với chiều cao hơn 50 mét, tháp đồng hồ Zytglogge trên con đường Marktgasse dù đã hơn 800 tuổi nhưng kim đồng hồ trên tháp vẫn luôn chạy đúng giờ bất kể đã trải qua những biến cố lịch sử nào. Cứ đến 12 giờ trưa thì không chỉ người dân Bern mà còn có du khách sẽ tập trung dưới chân tòa tháp để được lắng nghe tiếng chuông vang vọng từ ngọn tháp.
- Tòa nhà Nghị viện Thụy Sĩ: xây dựng vào năm 1848, địa điểm này là nơi làm việc của nghị viện và hội đồng liên bang Thụy Sĩ. Tòa nhà Nghị viện Thụy Sĩ ở Bern nổi bật với 2 màu chủ đạo trắng và xanh, thiết kế theo phong cách Phục hưng nên vô cùng bắt mắt với những cổng vòm, cột trụ và mái vòm cao. Hiện nay, tòa nhà còn là nơi trưng bày nhiều tư liệu về lịch sử của Thụy Sĩ và nhà nước Liên bang Thụy Sĩ.
- Công viên Hoa hồng: hay còn gọi là Vườn Hồng (Rosengarten Bern) nằm trên một sườn đồi rộng lớn. Vì thế nhìn từ xa khá giống một ốc đảo xanh tươi với hơn 200 loài hoa hồng xinh đẹp khoe sắc, vẽ nên khung cảnh rất thanh bình. Ngoài ra nhờ có vị trí trên cao nên đứng từ công viên, du khách sẽ dễ dàng ngắm gần như toàn cảnh khu phố cổ của Bern nằm ngay bên cạnh, đối diện công viên qua khúc con sông Aare uốn lượn cong cong bên dưới chân đồi.
- Nhà thờ Bern: được biết đến là nhà thờ cao nhất Thụy Sĩ, công trình được xây dựng từ năm 1421 nhưng đến năm 1893 mới hoàn thành. Kiến trúc của nhà thờ theo phong cách Gothic đặc trưng của thời trung cổ tạo nên sự ấn tượng đối với du khách tham quan. Trong đó tuyệt vời nhất chính là 344 bậc thang nằm bên ngoài khuôn viên nhà thờ. Khi bước lên đỉnh nhà thờ cao 100 mét, du khách có thể phóng tầm mắt nhìn quanh thành phố cũng như các đỉnh núi phía xa.
Những hoạt động, trải nghiệm thú vị ở Bern
Bên cạnh các địa điểm tham quan phổ biến ở Bern thì còn khá nhiều hoạt động thú vị, mới mẻ để du khách có thể trải nghiệm. Một chuyến du lịch Bern sẽ trở nên hoàn hảo, tuyệt vời hơn nữa nếu bạn dành thời gian tham gia một số hoạt động đặc sắc ở thành phố này của Thuỵ Sĩ.
Khám phá cuộc sống của Albert Einstein
Cái tên Albert Einstein có lẽ không còn quá xa lạ với chúng ta, chắc hẳn ai cũng từng nghe qua ít nhất một lần. Vậy bạn có biết rằng nhà vật lý nổi tiếng này từng sống tại Bern khi ông phát triển công thức nổi tiếng E= mc² vào năm 1905. Sinh ra ở Đức, Einstein đã đến Thụy Sĩ khi mới 16 tuổi và tiếp tục theo học tại đây. Ông sống ở Bern từ năm 1902 đến 1909, xuất bản 32 bài báo khoa học, một trong số đó là Thuyết Tương đối nổi tiếng thế giới. Chuyến đi này sẽ có hướng dẫn viên dẫn bạn đi qua nhiều địa danh ở Bern và kết thúc tại nhà của nhà Einstein, nơi bạn có thể tìm hiểu thêm về cuộc đời, suy nghĩ và công thức nổi tiếng nhất của Albert Einstein chính là: E= mc².
Giải tỏa cơn nóng mùa hè ở Sông Aare
Nghe thật thú vị đó là khi thời tiết trở nên nóng hơn thì dòng người đổ về dòng sông Aare uốn quanh thủ đô Bern rất đông đúc để tắm. Có thể nói đó là một trong những hoạt động yêu thích của người Thụy Sĩ lẫn khách du lịch khi có dịp đến thành phố này trong mùa hè. Nước của dòng sông Aare một phần là do băng tan từ dãy Alps nên rất trong xanh, sạch sẽ và dù vào ngày nóng đỉnh điểm thì nhiệt độ cao nhất của nước sông chỉ ở mức 22 độ C. Nhiều người dân Bern thích tắm sông mỗi ngày bất kể mùa đông hay mùa hè. Còn nếu bạn đi xa xa thành phố thì sẽ được chiêm ngưỡng thiên nhiên xanh mát dọc bờ sông hay tham gia nhiều hoạt động thể thao dưới nước như là chèo thuyền phao, lướt sóng,...
Tham quan những căn hầm rượu độc đáo
Một nét đặc biệt nữa tại thành phố Bern chính là những căn hầm trữ rượu độc đáo trước mỗi cửa hàng trong thành phố. Khi lang thang trên đường phố, bạn rất dễ dàng bắt gặp những cửa hàng, quán ăn có tầng hầm phía dưới. Lúc trước, những căn hầm này là nơi để dự trữ rượu và sau này thì được cư dân địa phương cải tạo thành những cửa hàng quà lưu niệm, quán cà phê,... Những căn hầm độc đáo này có nắp bằng gỗ với những chiếc vòng sắt dùng để mở nắp hầm lên từ cổ xưa. Tất nhiên là ngày nay chúng không còn được dùng để trữ rượu như xưa nữa mà để làm nơi bán những món hàng sang trọng, đắt giá.