Hầu hết các hạng mục tại đây còn chưa hoàn thiện nhưng chùa Tam Chúc (huyện Kim Bảng, Hà Nam) đã mở cửa đón du khách thập phương nhân dịp năm mới 2019.
Tràng An - Bái Đính hay Tam Chúc nằm trong cả chuỗi “siêu dự án” tâm linh. 13 năm trước, nếu “siêu dự án” tâm linh Tràng An - Bái Đính chính thực được khởi động thì 13 năm sau quần thể, chùa Tam Chúc, Ba Sao, Hà Nam là một cái tên khác góp mặt trong “siêu dự án” tâm linh tiếp theo. Được biết, khi hoàn thiện khu du lịch này sẽ trở thành ngôi chùa lớn nhất Việt Nam với diện tích quần thể lên tới 5.000ha. Và là ngôi chùa đầu tiên được tạc 1.200 bức tượng bằng dung nham núi lửa và sở hữu nhiều báu vật quý hiếm trên thế giới.
Tam Chúc là một trong những ngôi chùa rất đặc biệt, “tiền lục nhạc, hậu thất tinh”. Công trình này còn được đánh giá và mệnh danh là “Vịnh Hạ Long trên cạn” với nhiều cảnh quan thiên nhiên hoang sơ kỳ vĩ, vẻ ngút ngàn và đẹp như cõi mộng, nơi mà những ai đặt chân đến sẽ cảm nhận được sự thuần khiết, thanh bình và yên ả đến lạ thường.
Được nhà nước công nhận là Khu du lịch quốc gia năm 2013. Nằm trong số những hồ nước tự nhiên rộng lớn nhất Việt Nam. Tương truyền rằng sự tích về 6 quả núi gọi là lục nhạc giữa lòng hồ trước mặt chùa là 6 quả chuông của nhà trời đưa xuống và cả một địa thế, một cảnh quan đẹp của một vùng địa linh sơn thủy hữu tình. Từ các hiện vật khảo cổ, bước đầu tiên có thể kết luận được rằng, ngôi chùa Tam Chúc này đã có niên đại trên 1.000 năm.
Được xây dựng với hàng nghìn bức tranh bằng đá được ghép một cách tỉ mỉ và cẩn thận bởi đôi bàn tay tài hoa của những người thợ thủ công lành nghề. 12.000 bức tranh đá miêu tả các sự tích của Đức Phật được những người Hồi giáo Indonesia tạc bằng đá núi lửa ở Indonesia sau đó đưa sang Việt Nam. Ngoài ra, Chùa Tam Chúc còn thiết lập một vườn cột kinh khổng lồ với 1.000 cột đá, mỗi cột cao 12m, nặng 200 tấn.
Trong quần thể chính của chùa thì điện Tam Thế cơ bản cũng đã hoàn thanh xong các hạng mục. Có thể thấy, tuy đang trong quá trình xây dựng nhưng hầu như cũng không ngăn nổi sự hiếu kì của nhiều du khách thập phương tới để tham quan và chiêm bái. Được biết, để hoàn thành dự án này, nhà đầu tư dự kiến sẽ phải mất thêm 30 năm nữa. Tuy nhiên, hiện tại thì quần thể này đang cố gắng được gấp rút hoàn thiện để chuẩn bị cho đại lễ Vesak 2019. Và khi đó, Tam Chúc sẽ trở thành ngôi chùa lớn nhất Việt Nam với diện tích quần thể lên tới 5.000 ha đầu tiên tại Viêt Nam
12.000 bức tranh đá miêu tả các sự tích của Đức Phật được bao bọc bởi những lá bồ đề khổng lồ và đã được những người Hồi giáo Indonesia tạc bằng đá núi lửa ở Indonesia sau đó chuyển về chùa Tam Chúc và ráp lại thành bức tường. Chỉ với ba bức tượng đồng đen này thôi mà cũng đã nặng hơn hàng trăm tấn.. Ngoài ra, Chùa Tam Chúc còn thiết lập luôn cả một vườn cột kinh khổng lồ với 1.000 cột đá, mỗi cột cao 12m, nặng 200 tấn.
Đây là một công trình khá đặc biệt bởi phần lớn do những người thợ và kĩ sư Ấn Độ thực hiện. Là một vùng núi đá vôi ngập nước lại còn trở nên độc đáo hơn với phong cảnh nước non hữu tình, hùng vỹ. Từ trên cao nhìn xuống, Tam Chúc đẹp như một bức tranh thủy mặc khổng lồ với những đường nét hoàn toàn tự nhiên do tạo hóa sắp đặt. Khu vực đình Tam Chúc nằm giữa lòng hồ, để đến được đây du khách phải theo con đường mòn giữa hồ và tản bộ trên cầu bê tông để vào tham quan
Được biết, chùa Tam Chúc còn lại nơi đầu tiên tại nước ta sở hữu thiên thạch mặt trăng với trọng lượng 5,5kg được đặt tên là “The Moon Puzzle” trị giá trên 600.000 USD tương đương 14 tỷ đồng.rơi từ không gian vũ trụ xuống sa mạc Sahara từ hàng nghìn năm trước, được tìm thấy vào năm 2017 và được đấu giá thành công vào 19/10/2018. Được đặt ở một nơi cao nhất trong quần thể, đó chính là Bảo Tháp, được xây dựng từ những phiến đá lớn, ghép vào nhau. Từ xa du khách có thể chiêm bái và cảm nhận màu sắc thay đổi theo tùy thời điểm.
Ngoài ra, phía bên trong sân chùa còn đang trồng giống cây bồ đề được chiết từ "Cây Bồ Đề Vĩ Đại Cát Tường" (Jaya Sri Maha Bodhi) ở Thánh tích Mahamegha, Cố đô Anuradhapura - Sri Lanka. Với số tuổi thọ khoảng 2.250 năm tuổi và được coi là báu vật của đất nước Sri Lanka. Năm 247 (trước công nguyên), Vua A Dục đã cho chiết một nhánh phía nam của cây bồ đề thiêng ở Bodh Gaya - Ấn Độ (nơi đức Phật thành đạo) và phái Công chúa Sanghamitta đem sang tặng cho quốc đảo Sri Lanka.
Năm 2019, Giáo hội Phật giáo Việt Nam cũng đã chọn chùa Tam Chúc là nơi để tổ chức Đại lễ Vesak. Có thể thấy, một khi hoàn thiện thì ngôi chùa lớn nhất Việt Nam - Tam Chúc này ắt hẳn sẽ trở thành trung tâm du lịch tâm linh kết nối khu du lịch chùa Hương (Hà Nội) và quần thể du lịch Vân Long - Hoa Lư - Tam Cốc - Bích động - Tràng An - Bái Đính (Ninh Bình) nổi bật nhất.
Theo một vài thông tin mặc dù chùa Tam Chúc chưa được hoàn thiện nhưng ít nhiều đã được các chuyên gia trong và ngoài nước đánh giá là một trong những khu du lịch tâm linh đầy tiềm năng của du lịch Việt Nam