Trong tập 04, thật tình cờ, khi đi qua con đường Lê Lợi để vào trung tâm thành phố, tôi bắt gặp một ngôi chùa Khmer có tên là Chùa Ông Mẹt
Lần đầu tiên tham quan một ngôi chùa Khmer
Trà Vinh là một địa phương tập trung khá đông đồng bào người Khmer sinh sống, do đó nơi đây giống như một kho tàng lịch sử văn hóa của người Khmer khi sở hữu khá nhiều ngôi chùa Khmer với kiến trúc độc đáo. Theo như thống kê hiện nay, có đến hơn 140 ngôi chùa Khmer lớn nhỏ trong địa bàn tỉnh Trà Vinh.
Trước chuyến đi này, tôi cũng đã có tìm hiểu qua các nét đặc trưng tại những địa phương mình sẽ tới. Và những ngôi chùa Khmer nổi tiếng tại Trà Vinh là địa điểm tôi muốn ghé thăm. Sau khi chia tay anh Ba Đường tại bến phà, tôi men theo các con đường đi vào trung tâm với dự định tìm nhà nghỉ, tắm rửa, khám phá trung tâm thành phố Trà Vinh. Kế hoạch của ngày kế tiếp sẽ là tới thăm quan ngôi chùa Khmer cổ nhất tại Trà Vinh – Chùa Âng.
Thật tình cờ, khi đi qua con đường Lê Lợi để vào trung tâm thành phố, tôi bắt gặp một ngôi chùa Khmer có tên là Chùa Ông Mẹt…
Cảm nhận đầu tiên về văn hóa Khmer
Cảm nhận đầu tiên khi bước vào khuôn viên chùa Ông Mẹt là một ngôi chùa rất khang trang, nguy nga với kiến trúc lạ mắt. Mặc dù nằm trong lòng trung tâm thành phố nhưng ngôi chùa vẫn cho cảm giác thanh tịnh. Do chùa được xây dựng trên một diện tích khá rộng, với nhiều cây xanh và đặc biệt trong sân chùa rất sạch.
Qua cổng chùa là có thể bắt gặp ngay chính điện uy nghi phía bên tay trái, tọa lạc trên nền cao và quay mặt về hướng đông. Thời điểm tôi tới chùa là hơn 16 giờ chiều, ánh nắng đã dịu nhẹ và dần khuất phía sau chính điện. Sắc vàng của trời chiều càng tôn lên vẻ lộng lẫy cho cảnh sắc trong chùa. Nếu bạn có dịp ghé thăm chùa Ông Mẹt thì tôi gợi ý hãy chọn khoảng thời gian này.
Và rồi thêm một cơ duyên nữa, trong khi tham quan chùa tôi gặp một người dân địa phương cũng tới thăm chùa. Anh nói anh sinh ra tại Trà Vinh, khi còn nhỏ anh hay tới chùa chơi, nhưng nay sống và làm việc tại Sài Gòn. Mỗi lần về Trà Vinh là anh lại ghé thăm chùa để ôn lại kỷ niệm thời thơ ấu. Qua lời kể của anh không chỉ là những kỷ niệm đẹp thời thơ ấu mà còn có sự ngưỡng mộ ý thức của người dân Khmer trong việc bảo tồn những giá trị tôn nghiêm như chùa và bản sắc văn hóa dân tộc.
Thông tin thêm về Chùa Ông Mẹt
Chùa Ông Mẹk (លោកតាមាស” Lokta Meas”) và tại địa phương phiên âm theo tiếng Việt là Ông Mẹt. Chùa chính thức theo tiếng Khmer là Bodhisálaràja, còn có tên gọi khác là chùa Kom Pong), tọa lạc ở số 50/1 đường Lê Lợi, thuộc phường 1, thành phố Trà Vinh. Đây là một ngôi chùa rất cổ ở Trà Vinh. Theo lời truyền kể thì chùa được tạo dựng đầu tiên vào khoảng năm 642. Ngôi chùa hiện nay có diện tích 12.900 m2. Chính điện được trùng tu vào những năm đầu của thế kỷ 20.
Chính điện là một tòa nhà hình chữ nhật, mặt quay về hướng Đông, tọa lạc trên nền cao tam cấp. Mái chùa lợp ngói và có ba lớp. Mái trên cùng dốc hơn các mái kia. Các góc đầu đao của mái đều có đuôi rồng cao vút uốn lượn. Giữa các cấp mái có rèm che mưa, che nắng làm bằng gỗ, chạm khắc hoa văn. Trên các bờ dãy giáp mí của mái là các con rồng (phu chông) nằm xoãi dài. Ở các đầu cột ngoài hành lang chùa đều có tượng vũ nữ Kaynor dang tay chống đỡ mái ngói.
Cột, kèo, xiên, đòn tay, la phông…ở ngôi chính điện đều bằng gỗ quý sơn son thếp vàng và chạm khắc hoa văn hết sức công phu, sắc xảo với nhiều đề tài khác nhau. Trên vách có vẽ các tranh phân kỳ sự tích Phật Thích Ca. Trên mái có đấp hình tượng rồng rất độc đáo. Như bao ngôi chùa thuộc hệ phái Nam tông Khmer khác, bên trong chính điện chùa Ông Mẹt cũng thờ duy nhất Phật Thích Ca.